سلام نو _ سرویس گردشگری: نخل گردانی یکی از مهمترین و معروف ترین مراسم های یزدی ها می باشد که در این میدان برگزار می شود و افراد در این محل گرد هم می آیند.
در واقع نخل نوعی تابوت بزرگ و چوبی اطلاق می شود که هر ساله در ماه محرم برای برگزاری مراسم نخل گردانی توسط عزاداران به این میدان می آید. از جمله مهمترین نخل های مراسم این میدان، نخل حیدری ها می باشد که از قدیمی ترین نخل های این شهر محسوب می شود و قدمت آن به سال ۱۲۲۹ هجری قمری می رسد.
این نخل چوبی به صورت درخت سرو می باشد و نمادی از آزادگی را به نمایش می گذارد و دارای ارتفاع ۸.۵ متر می باشد.
آشنایی با مراسم نخل گردانی محرم
مراسم نخل گردانی تنها متعلق به شهر یزد نبوده و در شهرهای دیگری از ایران همچون کاشان، شاهرود، استهبان و غیره برگزار می شوند. اما مراسم نخل گردانی یزدی ها به شهرت جهانی رسیده است.
بر روی این نخل ها عناصری نظیر پارچه های سیاه، خنجر، آینه و غیره نصب می شوند و هر کدام از آن ها نمادی از واقعه عاشورا را به تصویر می کشند. این نخل در گوشه ای از میدان امیر چخماق یزد نگهداری می شود و تنها در روزهای محرم برای برگزاری مراسم عزاداری آن را به حرکت در می آورند.
نخل امیرچخماق باقی مانده از دوره‌ی صفویه و ۴۵۰ سال قدمت دارد، اما بیشتر با نام «نخل حیدری‌ها» شناخته می‌شود و مانند دیگر نخل‌های شناخته شده نمادی از درخت سرو و آزادگی است که روی دستان ۱۵۰ نفر گردانده می‌شود.نخل یک سازه چوبی است که قسمت جلو و عقب آن از قطعات کوچک چوب به شکل نخلی بزرگ و شبکه شبکه ساخته شده و وسط آن با چوب اسکلت بندی شده است. نخل امیرچخماق شهر جهانی یزد، قدیمی‌ترین نخل چوبی ایران و جهان به شمار می‌آید که عاشورای ۱۳۹۶ پس از ۷۰ سال به حرکت در آمد. نبرای پایه‌های آن، چهار قطعه چوب به صورت عمودی در چهار طرف و برای بلند کردن آن چند قطعه چوب به صورت افقی تعبیه شده است.
برای بستن آن، تعدادی از خدام حسینیه از صبح هشتم محرم دست به کار می شوند. آنها بر روی پارچه مشکی و در جلو و عقب آن، خنجر، آیینه های بزرگ و نیز یک سازه چوبی به شکل سرو در جلو و عقب نصب می کنند.
که این کار تا ظهر روز نهم محرم (تاسوعا) ادامه می یابد. مردم و عزاداران هر کدام از عناصر به کار برده شده در نخل را نمادی از یک حادثه و متعلق به شخص خاصی در حادثه کربلا می دانند.
نخل معروف یزد نمادی خاص در یزد
نخل به عنوان تشییع جنازه سیدالشهدا، سیاهپوش کردن به عنوان پارچه سیاه روی جنازه، شمشیر و نیزه ها به علامت تیر و نیزه های وارد شده بر بدن امام حسین (ع)، سرو نخل به عنوان قد و قامت علی اکبر (ع)، آیینه به عنوان نور وجود مبارک امام حسین(ع)، علم‌هایی که بر نخل بسته می شود به عنوان علمدار امام حسین(ع)،پارچه های زینتی که برنخل میبندند به عنوان حجله حضرت قاسم (ع)، زنگ‌هایی که در قدیم بر آن می بستند به عنوان زنگ کاروان امام حسین(ع)، عزادارانی که نخل را بر می‌دارند به عنوان تشییع کنندگان برای مردم شناخته شده است.
هر چند امروز نخل‌هایی با این وسعت تزئین کمتر دیده می شود و تنها به سیاه پوش کردن و تزئینات ساده بسنده می شود اما باز هم نخل بندی و نخل گردانی، آیینی باشکوه است که با عظمت خاصی در بین یزدیها برگزار می شود و ازجمله آیینه ایی است که کمتربه فراموشی سپرده شده و از همه مهمتر اینکه کمتر دچار تحریف شده است.
میدان امیرچقماق نام میدانی در شهر یزد است. مجموعه امیرچقماق یزد شامل بازار، تکیه، مسجد و دو آب‌انبار که قدمت‌شان به دوره تیموریان می‌رسد. تکیه امیر چقماق در سال ۱۳۳۰ و مسجد امیر چقماق در سال ۱۳۴۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدند. میدان امیرچقماق، یکی از شاخص‌ترین مجموعه‌های تاریخی و گردشگری در شهر یزد محسوب می‌شود.
امیرجلال‌الدین چقماق، از سرداران و امرای شاهرخ تیموری در سده ۸ خورشیدی در زمانی که حاکم یزد بود، مجموعه‌ای متشکل از تکیه، میدان، حمام عمومی، کاروان‌سراها، خانقاه، قنات‌خانه و چاه آب سرد را ساخت تا یزد را رونق بخشد و در این کار فاطمه خاتون همسرش(معروف به ستی فاطمه) که مقبره اش در ضلع شمالی ارسن امیر چقماق قرار دارد، او را یاری کرد.
نخل‌های میدان بعثت، امیر چخماق و میدان امام تفت از جمله نخل‌های معروف یزد هستند و مراسم نخل برداری عصر روز عاشورای میدان امام تفت که تا غروب روز عاشورا ادامه دارد از شکوه وجلال خاصی برخوردار است.
منبع: سیری در ایران
نظر شما