سلام نو _ سرویس گردشگری: قلعه بهستان یا دژ کهن در شهرستان ماهنشان کنار رود قزل اوزن ساخته شده است.
این دژ باستانی که از زمان مادها به جای مانده، یکی از ۲۰ قلعه تاریخی این منطقه بشمار می‌رود و ظاهر بسیار عجیبی دارد.
مردم زنجان از این مکان دیدنی با عنوان قلعه دیو یاد می‌کنند زیرا آنها اعتقاد دارند که در گذشته دیوها روی تخته‌سنگ‌های مسطح بالای ستون‌های قلعه استراحت می‌کردند.
جنس قلعه بهستان از خاک سفت است و ظاهری شبیه به یک دسته قارچ دارد.
طبقات فوقانی این دژ برای دفاع و طبقات تحتانی برای نگهداری آذوقه مورد استفاده قرار می‌گرفت.
قلعه بهستان با اتاق‌های بزرگ و کوچک، بقایای چند حوض، پله‌ها و دالان‌ها، سیستم لوله‌کشی منحصربه‌فرد و ظاهر عجیبش از جذابترین جاهای دیدنی زنجان است.
آشنایی با قلعه بهستان زنجان
در نزدیکی شهرستان ماهنشان استان زنجان جاذبه ای مرموز و عجیب قرار گرفته است، بنایی که ردی از جن و دیو را بر چهره دارد و بومی ها ساختش را کار جنیان می دانند به همین دلیل است که به آن دودکش جن می گویند.
در اصطلاح زمین‌شناسی به پدیده طبیعی دود کش جن «هودو» می گویند، هودو در واقع سنگی شبیه قارچ است که در اثر فرسایش شکلی شبیه مناره بلند و نازک پیدا کرده و سنگ دیگری روی آن قرار گرفته است، در زنجان به این هودوها «دودکش جن» گفته می شود.
برای دیدن دودکش جن باید به ۲۰ کیلومتری شهر ماهنشان و ۱۲۰ کیلومتری زنجان بروید.
در آنجا ستونی بلند از جنس خاک رس را می بینید که در اثر فرسایشی طولانی مدت به وجود آمده و تخته سنگی مسطح در بالای آن ظاهری شبیه دودکش را به آن داده است.
شاید بپرسید چرا محلی ها به این دودکش ها «دودکش جن» می گویند؟ چون در گذشته ساخت هر بنایی که برای انسان سخت بوده را به جن و دیو نسبت می دادند.
هودوها همیشه پدیده‌ای قابل توجه برای زمین‌شناسان هستند اما از هودوهای زنجان هیچ حفاظتی انجام نمی شود و در معرض تخریب قرار گرفته است.
در پای این دودکش ها دژی کهن قرار دارد که خبر از قدمت طولانی این محل می دهد.
با گذر از دودکش ها به بقایای قلعه بزرگی برمی خوریم که به آن قلعه بهستان با تخت دیو می گویند. این قلعه با ۶۴ اتاق و دو راه پله در لیست آثار ملی قرار دارد و بازدید از آن بسیار خاطره انگیز است.
شکل ظاهری بیرون قلعه شبیه دیواره ای از دودکش های به هم چسبیده و تعدادی دودکش های جداست.
در پایین قلعه روزنه هایی به چشم می خورد که ظاهر آن را را مرموز و اسرار آمیز کرده است.
دلیل این که به این قلعه، «تخت دیو» می گویند این است که محلی ها بر این باور بودند که دیوها بر روی سنگ های مسطح بالای ستون ها می خوابند.
قدمت بنای اولیه این قلعه به دوره ساسانی برمی گردد اما از آن در قرن های ۵ و ۷ هجری استفاده می شده و برای ساختن اتاق های آن کوه ها را حفر کرده اند.
فضای کلی قلعه به ۳ قسمت اتاق‌ها، دالان‌ها و راه پله‌ها تقسیم می‌شود.
در ضلع‌های غربی و شرقی، راه پله‌های زیگزاگی وجود دارد که طبقات زیرین آن فرسایش زیادی پیدا کرده اند و عبور از آن ها خطرناک است.
راه پله‌های ضلع شمال‌غربی قلعه کاملا سالم و دست نخورده اند و در بالای آن ها، اتاقی به شکل طاق محراب‌های مسجد های اسلامی قرار گرفته است.
فاصله زنجان تا قلعه بهستان
آدرس: استان زنجان، شهرستان ماهنشان، ۲۰ کیلومتری شهر ماهنشان، نزدیکی روستای ایگلی بلاغ و روستای بهستان
«کهن دژ» یکی از جاهای دیدنی ماهنشان و از جمله ۲۰ قلعه تاریخی منطقه است. این قلعه در استان زنجان و در نزدیکی روستای بهستان قرار دارد؛ به همین دلیل، به آن «قلعه بهستان» نیز می‌گویند.
نام دیگر این جاذبه، «قلعه دیو» است؛ چراکه گذشتگان معتقد بودند دیوها روی تخته سنگ‌های مسطح بالای ستون‌های قلعه که ظاهری عجیب نیز دارد، استراحت می‌کنند.
این قلعه در کنار رود قزل‌اوزن و دقیقا پایین جاذبه معروف دیگری به نام «دودکش‌های جن» ماهنشان قرار دارد.
ظاهر قلعه نیز برخلاف سایر قلعه‌های باستانی، کمی مرموز به‌نظر می‌رسد و داخل همین دودکش‌های جن ساخته شده است.
قلعه بهستان در سال ۱۳۵۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
برای رسیدن به این قلعه باید از زنجان به‌سمت ماهنشان بروید. ۲۰ کیلومتر مانده به ماهنشان، وارد جاده ماهنشان به بهستان شوید.
بعد از رسیدن به شهر ایگلی بلاغ، وارد جاده فرعی قلعه بهستان شوید که در نهایت شما را به این قلعه زیبا و همچنین دودکش‌های جن می‌رساند.
بعد از وارد شدن به آزادراه زنجان-تبریز ۳۵ کیلومتر از شهر زنجان خارج می‌شویم خروجی ماهنشان را در منطقه‌ای به اسم نیک‌پی دیده می‌شود این جاده در ضلع جنوبی آزادراه است و بعد از ۶۰ کیلومتر رانندگی به بهستان می‌رسیم.
بهترین زمان بازدید از منطقه ماهنشان و روستای بهستان، فصل بهار و تابستان است.
در اواسط فصل بهار هوای منطقه بسیار مطبوع خواهد بود و طبیعت به اوج شکوفایی خود می‌رسد.
بهتر است که در اواخر پاییز و فصل زمستان به منطقه ماهنشان سفر نکنید؛ چراکه به‌رغم زیبایی‌های بصری، بارندگی سبب کاهش استحکام سازه قلعه بهستان و دودکش‌های جن می‌شود. همچنین در این بازه زمانی برودت هوا بسیار و جاده‌های منطقه ناایمن است.
- برای بازدید از قلعه بهستان برخورداری از کفش مناسب و برخی وسایل ابتدایی کوهنوردی ضروری است.
- بازدید از قلعه بهستان به‌دلیل شیب مسیر و ناهمواری سطح زمین، برای افراد سالمند، توان‌یاب و کودکان مناسب نیست.
- قلعه بهستان فاقد هرگونه نگهبان یا نورپردازی برای بازدید شبانه است؛ بنابراین در طول روز از این مجموعه بازدید کنید.
- استقامت دیواره‌های قلعه بهستان و دودکش‌های ماهنشان کافی نیست؛ ازاین‌رو از فشار آوردن بر دیواره‌ها خودداری کنید.
- بهتر است برای بازدید از کهن‌دژ از راهنمایان محلی کمک بگیرید.
- هیچ‌گونه امکانات رفاهی و گردشگری در قلعه بهستان وجود ندارد؛ اما این قلعه در فاصله مناسبی از روستای بهستان واقع شده است.
- پس از بازدید از کهن‌دژ، از روستای بهستان نیز دیدن کنید.
- هنگام بازدید از قلعه بهستان، در حفظ محیط زیست و احترام‌گذاری به فرهنگ بومی منطقه کوشا باشید.
- بازدید از قلعه بهستان رایگان است.
نظر شما