سلام نو _ سرویس گردشگری: حمام حضرت یا حمام پهنه از بناهای تاریخی و جاهای دیدنی سمنان و از موقوفات مسجد جامع سمنان است که در دوره تیموریان ساخته شده است. این بنا بعدها پس از عملیات مرمت و بازسازی به موزه مردم‌شناسی تبدیل شده که این موزه شامل چند غرفه است که در هر یک از این غرفه‌ها ویترین‌های شامل لوازم و اشیای تاریخی وجود دارد.
گرمابه حضرت که نام دیگر آن گرمابه پهنه است، از بناهای تاریخی شهر سمنان است که با گذشت ۵۶۷ سال از تاریخ بنای اولیه آن، بین مسجد جامع و امامزاده یحیی قرار دارد.
موزه مردم شناسی سمنان
حمام حضرت یا موزه مردم شناسی سمنان، یکی از حمام های تاریخی ایران است. موزه سمنان در بخش مرکزی شهر سمنان قرار گرفته است.
این موزه به نام حمام پهنه نیز مشهور است. این حمام مجاور بناهای مشهوری نظیر مسجد جامع، تیمچه پهنه، راسته بازار و مسجد امام قرار دارد.
این حمام در دوران تیموری‌ها ساخته شده و در زمان مظفرالدین‌شاه مرمت و بازسازی شده است. یکی از قسمتهای تماشایی حمام ، کاشی‌کاری سردر زیبای آن است که بالای در ورودی هم اشعاری به خط نستعلیق استادانه نوشته شده است.
سازمان میراث فرهنگی استان در سال ۱۳۷۳ این بنا را دوباره بازسازی کرد و به عنوان موزه مردم‌شناسی برای مردم گشوده شد.
مهم‌ترین اثری که در این موزه نگهداری می‌شود، استخوان‌های مادر و جنینی است که در شکم دارد. قدمت این استخوان‌ها ۴۵۰۰ سال تخمین زده شده است.
حمام چهارفصل اراک علاوه بر این‌که بزرگ‌ترین حمام تاریخی ایران است، تنها حمامی است که بخش مخصوص اقلیت‌های دینی داشته است.
می‌گویند بانی این بنا در زمستان دیده که مادری یهودی کودک خود را در فضای باز حمام می‌کرده و وقتی از او می‌پرسد، می‌فهمد اقلیت‌ها حق استفاده از حمام‌های عمومی را ندارند برای آن‌ها بخشی در نظر می‌گیرد تا بتوانند در حمام سرپوشیده و مجهز استفاده کنند.
در سال ۱۳۷۳ پس از عملیات تعمیر و بازسازی گرمابه حضرت به موزه محلی باستان‌شناسی مردم‌شناسی تغییر کاربری داده است.
در ابتدای ورودی این موزه یک هشتی وجود دارد که قسمت بروشور و دیگر تولیدات فرهنگی و انتشاراتی را در بر می‌گیرد.
اگر این مسیر را ادامه دهیم به یک فضای مربع شکل با ابعاد تقریبی هشت متر در هشت متر می‌رسیم که طاق‌های ضربی موزون و عریضی سقف آن را پوشانده است و یک آبنمای زیبا به‌همراه کاشی‌کاری‌های متنوع در میان است.
هنگامی که نمایشگاهی موقت در محل موزه برگزار می‌شود، به‌عنوان فضای نمایشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. پس از گذر از یک راهروی باریک و یک هشتی به صحن بزرگ گرمابه که سالن اصلی موزه است، می‌رسیم که دارای چند بخش مجزا است.
بازدید از حمام پهنه
اسکلت ۴۰۰۰ ساله به دست آمده از تپه حصار دامغان در یکی از سالن‌های متصل به صحن اصلی در یک محفظه مکعبی شیشه‌ای قرار دارد که مهم‌ترین عنصر موزه سمنان است.
این اسکلت از محل حفاری در تپه حصار به‌صورت کاملا دست نخورده به این محل منتقل شده است. در کنار این اسکلت لوازمی وجود دارد که موقع مرگ کنار متوفی قرار داده شده است. این اسکلت روش تدفین در هزاره دوم قبل از میلاد در قسمت فلات مرکزی ایران را نشان می‌دهد.
در ادامه مسیر در ویترین دیگری، وسایلی که از دوران هزاره دوم قبل از میلاد در تپه حصار از جنس سفال خاکستری برجای مانده است و شامل کاسه، آبریز و ظروف آیینی دیگر است، قرار دارد.
ظروف به دست آمده از منطقه کوه سمنان از دیگر آثار سفالین موجود در موزه است که به دوران هزاره اول قبل از میلاد مربوط می‌شود.
ظروف لعابدار و دیگر ظروف مربوط به تپه‌های تاریخی استان سمنان در ویترین‌های بعدی به چشم می‌خورد که به دوران اسلامی برمی‌گردد.
در انتهای موزه و در یک هشتی، بخش مردم‌شناسی موزه وجود دارد که شامل اشیای مختلف مردم‌شناسی از قبیل وسایل موسیقی مثل ساز، دهل، کرنا است.
زینت‌آلات سنتی زنان عشایر استان سمنان در غرفه دیگر قرار دارد. ابزارآلات اعتقادی و پیشگویی مانند رمل مهره‌های شانس و … در ویترین دیگر وجود دارد. ابزار آلات و استعمال دخانیات مثل چپق، کیسه توتون و سوزن‌های تمیز کردن دسته چپق در ویترین انتهایی دیده می‌شود.
با توجه به مساحت کوچک و آثار به نمایش گذاشته در این موزه، این مکان همواره مورد توجه مسافران راههای ارتباطی استان و ساکنان شهر بوده است. کسانی که در ادامه راسته بازار اصلی شهر به سر در موزه رسیدند، بیشتر بازدیدکنندگان موزه را تشکیل می‌دهند.
همچنین دانشجویان رشته‌های مختلف در سطح استان و کشور مخاطبان اصلی موزه هستند که برای اتمام پروژه تحصیلی خود به این مکان می‌آیند.
حمام پهنه تقریبا هزار مترمربع وسعت دارد که در شمال غربی تکیه پهنه ساخته شده و شامل سه قسمت رختکن یا سر بینه، گرمخانه و خزانه است و دارای دو ورودی مجزا برای خانم‌ها و آقایان است.
قسمت آقایان شامل دو ایوان است که از سه طرف کاشی‌کاری شده است. کتیبه‌ای از کاشی سفید رنگ بر زمینه لاجوردی وجود دارد.
علامت شیر و خورشید با کاشی‌های زرد رنگ در دو لچک و به‌شکل یک نیم دایره در بالای این در ورودی وجود دارد. تصویر دو سرباز قاجار در دو طرف این در، کاشی‌کاری شده که روی این کاشی جمله «عمل زین العابدین سمنان ۱۳۳۰» نوشته شده است.
همچنین در بالای در ورودی، اشعاری به خط نستعلیق خوانا و ماهرانه نوشته شده است.
نظر شما