ایران یکی از کشورهایی با تنوع منطقه ای است که دارای جاذبه های گردشگری فراوانی می باشد.
در ایران روستاهای فراوانی وجود دارد که ظرفیت جذب گردشگر از سراسر جهان را دارند اما در میان تمامی آن ها،روستایی وجود دارد که در فهرست روستاهای شگفت انگیز جهان می باشد زیرا دارای ساکنان و ویژگی هایی است که آن را از سایر روستاها متمایز کرده است.
روستای ماخونیک در نزدیکی سربیشه ، شهرستان بیرجند از استان خراسان جنوبی قرار دارد که به سرزمین لی لی پوت های ایران مشهور است و افراد با دیدن آن به یاد سرزمین قصه گالیور می افتند.
شاید برخی از افراد، این ویژگی را دلیل شهرت این روستا بدانند اما این منطقه دارای ویژگی های منحصربفردی است که آن را جهانی نموده است.
در این منطقه ۱۰آبادی وجود دارد که ماخونیک بزرگترین روستای آن محسوب می شود اما مردمان این مناطق از لحاظ سبک زندگی، دین، سنت و...تا حد زیادی شبیه به یکدیگر هستند اما نکته ی قابل توجه این است که اصالت اهالی دیگر روستاها برای ماخونیک می باشد.
در خصوص نام ماخونیک برای این روستا چند داستان وجود دارد که در یکی از آن ها با قدمت ۳۰۰ساله نوشته شده است: نام این روستا مادخنیک و از دو قسمت «ماد » و « خنیک» تشکیل شده است که در گذر زمان تغییر شکل یافته و به ماخونیک تبدیل شده است.
طبق کتابی تحت عنوان « سفرنامه خراسان و سیستان » در دوره ناصرالدین شاه، فردی به نام « کلنل چارلز ادوار دبیت » به شرح منطقه ماخونیک پرداخته است.
یکی از ویژگی های منحصربفرد روستای ماخونیک این است که منطقه و سبک زندگی بسیار ساده و در حد ابتدایی می باشد.
از دیگر ویژگی ها می توان به این موضوع اشاره کرد که خانه های این منطقه فاقد اشکال هندسی خاصی می باشند و تمام تسهیلات و امکانات موجود برای خانواده ها صرفا در یک اتاق گنجانده شده است.
تمامی آداب و رسوم و سنت های روستای ماخونیک همانند دوران گذشته است و هیچ گونه تغییری نکرده اند.
مردمان این سرزمین بسیار قد کوتاه هستند که بسیاری از افراد علت آن را تغذیه و سبک ازدواج فامیلی اهالی منطقه می دانند و در حال حاضر به دلیل تغییر در سبک غذایی و استفاده از قرص ها و قطره های آهن نسل جدید آن ها در این مورد تغییراتی داشته اند.
نوع ساخت خانه های روستای ماخونیک به شیوه ای ست که افراد برای ورود به آن ها باید خَم شده و با تلاش و زحمت به داخل بروند.
خانه ها شامل فضاهایی چون یک مخزن برای نگهداری گندم و جو مورد نیاز خود، یک اجاقی که گِلی است و برای پختن غذا مورد استفاده قرار می گیردو طاق و طاقچه هستند.
خانه ها با سنگ،چوب و هیزم ساخته شده اند و به دلیل اینکه آب و هوای آن منطقه سرد است، این خانه ها ارتفاع کمی دارند تا به سرعت گرم شده و مردم ساکن در آن ها با مشکل سرما روبرو نشوند.
یکی دیگر از ویژگی های منحصربفرد و شگفت انگیز روستای ماخونیک این است که اهالی اش تا پنج دهه ی گذشته از انجام برخی از کارها پرهیز می کردند.بدین معنی که آن ها چای نمی خوردند، به شکار نمی رفتند، از گوشت به منظور مصرف خوراکی استفاده نمی کردند و حتی تا به امروز از کشیدن سیگار دوری می کنند.
علت انتخاب این سبک زندگی مردم روستای ماخونیک این بوده که آن ها انجام چنین عمل هایی را قُبح و گناه می دانستند.
یکی دیگر از شگفتی های سبک زندگی مردم این روستا این بوده است که از بُردن تلویزیون به خانه های خود اجتناب می کردند چرا که ورود آن برایشان مثل شیطان بود و حتی اجازه دیدن تلویزیون به کودکان خود را نمی دادند.
به دلیل مسافت کمی که روستای ماخونیک تا مرز کشور افغانستان دارد مردمان این منطقه اصالتا افغانی می باشند.
برخی از آثار تاریخی این منطقه شامل سنگ نگاره ماخونیک، بنای برج و قلعه،منزل سرگردونی، برج گل انجیر،نادر مرده و... می باشند.
