شهر زیرزمینی نوش آباد؛ زیباترین معماری کاشان

سلام نو _ سرویس گردشگری: شهر زیرزمینی نوش آباد، نمونه‌ای منحصربه‌فرد از یک ساختار نظامی و دفاعی است که به عنوان بزرگترین شهر زیرزمینی جهان از آن یاد می‌شود. این شهر که با نام اویی نیز آن‌را می‌شناسند، مجموعه‌ای از اتاق‌ها، راهروها، چاه‌ها و کانال‌های متعدد است که مُقنی‌های ماهر، آن را در دل زمین ساخته‌اند.

وسعت شهر به بیش از ۱۵۰۰۰ مترمربع می‌رسد و برای حفاظت از جان و مال مردم در مواقع ناامنی و نه برای زندگی دائمی ساخته شده است؛ همین شهر بود که باعث شد در دوره‌ای، نوش آباد به سکونتگاهی مرموز برای مهاجمان تبدل شود.

آشنایی با شهر زیرزمینی نوش آباد

این شهر زیرزمینی با این که مغایر با تصور شماست ولی یکی از مدرن ترین شهرهای جهان آن هم از نوع زیرزمینی اش محسوب می شود! این شهر که نمونه ای اصیل از معماری به اصطلاح دست کن و اصیل ایرانی است، در روزگاری که هنوز حیات در آن ادامه داشته برای خود شهری پر طرفدار و پر خواهان محسوب می شده است. شهر زیر زمینی نوش آباد در واقع تونلی در زیر زمین است که به شهر زیر زمینی اویی هم شهرت دارد.

علی رغم این که در زمان های بسیار دور ساخته شده است اما همه ی آن چه که باید در آن تعبیه می شده، مثل راه های رورودی و خروجی و یا سیستم های تهویه و… که همه ی این ها نشان دهنده ی هوشی است که مردم آن زمان بدون داشتن دانش و یا ابزار پیشرفته ی خاصی برای آن داشته اند و آن را تبدیبل به شهری مدرن و فوق العاده و البته در حال حاضر باستانی کرده است. شهر نوش آباد یکی از نمونه های ساختار نطامی و دفاعی است که از حفر تونل ها در زیر زمین به وجود آمده است.

اگر بخواهیم به مشخصات فنی این شهر اشاره کنیم باید بگوییم که این شهر در مجموع دارای ۳ طبقه است و عمق آن در زیر زمین تا ۱۸ متر هم نیز می رسد. در بعضی از قسمت های این شهر، ورودی هایی وجود دارد که تنها ۱۲۰ سانتی متر هستند! بله دقیقا درست فکر می کنید، با این وضعیت حتی یک نفر آن هم با جثه ی یک انسان امروزی به سختی می توانسته است تا خود ر از آن عبور دهد.

نوش آباد علی رغم عمق زیادی که دارد، اما مملو از دیدنی های جالب نیز هست. یکی از جالب ترین بخش های این شهر مدرن زیر زمینی، سیستم تهویه ی آن است که به راحتی حتی با وجود عمق زیاد آن می توان در آن نفس کشید و اصلا هم مشکل تنفسی پیدا نخواهید کرد.

بگذارید به شما بگوییم که بعد از ورود به این شهر شما احساس خنکی خاصی می کنید که البته علت آن، ساخت این شهر در کنار قنات آبی است که در شهر کاشان وجود دارد و علت آن هم این است که در نوش آباد، هوای خنک و تازه جریان داشته باشد.

معماری زیبای شهر زیرزمینی نوش آباد

طبقه اول در حقیقت کوره‌راه‌ها و دالان‌هایی بوده است که برای گمراه کردن تعقیب‌کنندگان احتمالی به‌کار می‌رفتند. طبقه دوم و سوم محل پناه گرفتن و زندگی در مواقع خطر و ذخیره آذوقه بوده است. ورودی‌های متعددی برای شهر زیرین شناسایی ‌شده که بسیاری از آنان توسط سیلاب‌ سال‌های دور مسدود شده‌اند. شهر دارای راه‌روهای پیچ در پیچ، اتاق‌های کوچک و بزرگ، تله‌های پدافندی و دفاعی بوده‌ است که گویا در هنگام هجوم دشمن استفاده می‌شده‌اند.

وسعت این شهر به‌دلیل ارتباط بین محلات آن و حفاظت از جان و مال مردم در مواقع ناامنی، زیاد بوده و در دو سطح افقی و عمودی گسترش یافته است. این معماری دست‌کم در شهر نوش‌آباد با واژه «اویی» نامیده می‌شود. به‌جز ورودی، ارتفاع تمام قسمت‌های اویی به قد طبیعی یک انسان بین ۱۷۰ تا ۱۸۰ سانتی‌متر است. بر سطح دیوارها و در فواصل اندک، جای پیه‌سوز به چشم می‌خورد.

در بعضی قسمت‌ها نیز دیوار سکوهای کوتاهی جهت نشستن ایجاد شده است که در بعضی از اتاق ‌ها تبدیل به طاقچه جهت قرار دادن اشیا می‌شود. ورودی شهر زیرزمینی نوش‌آباد، راهرویی باریک به‌اندازه یک نفر است. هنگام ورود به شهر، بوی خاک مرطوب به مشام می‌رسد. دالان‌های تنگ با ارتفاعی کمتر از یک انسان ایستاده، فرد را به بخش‌های داخلی شهر می‌رساند.

چاه‌های عمودی نقش راه‌های ارتباطی طبقات را ایفا می‌کنند و چاه‌های به‌شکل U برای تهویه هوا بوده است. از خانه‌های مردم و مراکز اجتماعی چون حمام و مسجد و نیز قلعه کنار شهر به اینجا راه داشته است. فضاهای در نظر گرفته شده برای شهر در حد فضاهای ضروری است و سیستم تهویه آن بر اساس اختلاف فشار هوا با سطح زمین کار می‌کند که گردش و تصفیه هوا برای تنفس در آن را امکان‌پذیر می‌سازد.

حجره‌های کوچک به ابعاد دو متر در دو متر، سرویس‌های بهداشتی ابتدایی، فضاهای پناهگاهی، تونل‌های ارتباطی و تهویه هوا و چاه‌های آب از جمله فضاهای این شهر زیرزمینی است.