سلام نو _ سرویس گردشگری: روستای قلعه بالا شاهرود یکی از روستای های شهر شاهرود بوده که جزء روستاهای تاریخی ایران محسوب می شود و امروزه به جاذبه ای دیدنی در این شهر تبدیل شده است. شهر زیبای شاهرود شهری به دور از آلودگی ها و شلوغی ها در استان سمنان است که به دلیل داشتن مسافت کوتاه از پایتخت، مورد توجه قرار گرفته است.
این شهر دارای جاذبه های طبیعی و گردشگری متعددی می باشد که هر یک از آن ها می تواند جاذبه ای مناسب برای طبیعت گردان به شمار بیایند. روستای قلعه بالا شاهرود از قدیمی ترین روستاهای ایران بوده که در شاهرود قرار داشته و سبک معماری خارق العاده آن سبب شهرت آن شده است.
آشنایی با روستای قلعه بالا شاهرود
این روستا در ۱۴۰ کیلومتری جنوب شهرستان شاهرود، از توابع استان سمنان و ۲۴ کیلومتری روستای «بیارجمند» قرار دارد. با توجه به این‌که روستای مزبور در منطقه‌ای کوهستانی واقع شده است، خانه‌های کاهگلی موجود در آن دارای معماری پلکانی هستند.
همین معماری به همراه قرار گرفتن روستای قلعه بالا شاهرود در مجاورت کویر و منطقه حفاظت شده توران، بر زیبایی آن افزوده است.
با توجه به نوشته‌های کتابی از «مقدسی» در قرن یازدهم میلادی، تاریخ روستای مزبور با بیارجمند گره خورده است. این نوشته‌ها نشان از آن دارند که این منطقه در گذشته دارای «دژ»، «بارو» و مملو از مزارع و تاکستان بوده است.
تاریخ این روستا با روستای بیارجمند گره خورده و اولین بار در کتابی به نگارش مقدسی در قرن چهارم از آن یاد شده است.
در کتاب او نوشته شده است این شهر دارای دژ، بارو و پر از مزارع و تاکستان بوده است. علاوه بر این مردم روستا خود به پرورش دام می پرداختند و از محصولات خود مانند روغن، لبنیات و گوشت دام ها استفاده می کردند.
این روستاها در کنار کویر بنا شده اند و مانند اکثر روستاهای کویری ایران برای آب رسانی از قنات استفاده می کردند.
معماری چشم‌نواز روستای قلعه بالا
قرارگیری این روستا در منطقه‌ای کوهپایه‌ای باعث شده تا خانه‌ها و زمین‌های کشاورزی و باغ‌ها به صورت پلکانی بنا شوند.
در واقع سقف خانه‌هایی که در ارتفاع پایین قرار دارند حیاط خانه‌های بالایی‌اند؛ در ساخت خانه‌ها از مصالح بومی استفاده شده و بافت کرم رنگ خانه‌ها نیز به علت استفاده از کاهگل در آن‌ها است. چینش و رنگ خانه‌های سنتی روستا تصویر زیبایی را خلق کرده که برای گردشگران این منطقه جذابیت خاصی دارد.
موقعیت مکانی روستای قلعه بالا شاهرود در منطقه ای کوهستانی بوده و اصلی ترین دلیل برای ساخت خانه ها، باغ ها و زمین های کشاورزی به شکل پلکانی تلقی می شد.
علاوه بر روستای ماسوله، روستای پلکانی دیگری که می شناسیم در شهر مشهد قرار داشته و با نام روستای کنگ شناخته می شود که برای ساخت خانه های آن نیز از سبک معماری پلکانی استفاده گردیده است.
این سبک ساخت و ساز بدین گونه است که سقف هر خانه به عنوان حیاط خانه بالایی خود استفاده می شود.
از آنجایی که روستای قلعه بالا نسبت به دیگر روستاهای پلکانی ایران به خصوص روستای ماسوله کمتر شناخته شده می باشد و همین سبب خلوتی آن شده است و به خوبی توانسته بافت قدیمی و سنتی خود را تا به امروز حفظ نماید.
هنگامی که به این روستا سفر کنید، می توانید به خوبی بافت قدیمی آن را احساس کنید و همین ویژگی سبب جذب شما به این روستای تاریخی می گردد. همان گونه که ذکر شد، روستای قلعه بالا شاهرود از بافت قدیمی برخوردار بوده و همچنین برای ساخت خانه های پلکانی نیز از مصالح بومی نظیر خشت، چوب، کاهگل، سنگ و گل استفاده شده که سبب تمایز این روستا نسبت به دیگر روستاهای پلکانی ایران شده است.
خانه های این روستا با رنگ کرم بوده و زمانی که از دور به این روستا نگاه می کنید، همگی در یک نقطه متمرکز شده اند و در برخی از نقاط درخت های سرسبزی را مشاهده خواهید کرد که حضور آن ها در منطقه کویری زیبایی خاصی را پدید آورده اند. اگر به بخش های بالایی که در ارتفاع بیشتری قرار دارند قدم بگذارید، می توانید چشم انداز زیبایی از مناطق اطراف را به خصوص در شب ها نظاره گر باشید.
به دلیل قرار گیری این روستا در محلی که اطراف آن را بیابان های کویری فرا گرفته اند، به سمت ارتفاعات رفته تا بتوانید چشم اندازی از مناطق کویری زیبا را در اطراف خود مشاهده کنید.
بازدید از روستای قلعه بالا
برای اقامت می‌توانید روی اقامتگاه‌های بومگردی روستا حساب باز کنید. امکانات قلعه بالا نسبتا خوب است اما ترجیحا لوازم ضروری خود را پیش از سفر تهیه کنید و همراه خود ببرید.
بهترین زمان برای سفر به روستای زیبای قلعه بالا فصل‌های اوایل بهار، پاییز و اواخر زمستان است.
بهار و تابستان: اوایل بهار و پیش از آغاز گرما زمان مناسبی برای سفر به این منطقه است؛ به دلیل اقلیم کویری و گرم بودن هوا در تابستان سفر در این فصل چندان توصیه نمی‌شود.
پاییز و زمستان: پاییز آب‌وهوای مناسبی برای دیدن این روستا است، اگر شانس یارتان باشد می‌توانید منظره فلفل‌های پهن‌شده روی صخره‌ها را ببینید. این منطقه زمستان‌های سرد و خشکی دارد و بهتر است سفر خود را به فصول دیگری موکول کنید یا در اواخر زمستان به این روستا سفر کنید.
مردمان این روستا به قالی‌بافی، تنه‌بافی، سوزن‌دوزی و پرورش کرم ابریشم، تولید محصولات کشاورزی و دامپروری اشتغال دارند. محصولاتی همچون گندم، جو، فلفل، شلغم، انار، گردو، زردآلو، انجیر زرد و انگور از تولیدات این روستا است.
تخمه آفتاب گردان، زیره سبز، فلفل و کنجد از سوغات معروف این روستا به شمار می‌روند که از کیفیت بالایی نیز برخوردارند.
آدرس: استان سمنان، شهرستان شاهرود، ۲۰ کیلومتری غرب شهر بیارجمند
نظر شما