سلام نو _ سرویس گردشگری: هرگاه حرف تعطیلات و سفر است، فکر گردشگران به سمت شمال ایران می‌رود، غافل از آنکه دیدنی‌های بسیاری در مناطق دیگر ایران وجود دارد که پای بسیاری از ایرانی‌ها به آنجا نرسیده است.
جنگل حرا نیز یکی از همین دیدنی‌ها است که تاکنون از چشم بسیاری از مردم ایران پنهان مانده است. از جنگل حرا به‌عنوان زیباترین جاذبه گردشگری چابهار یاد شده است.
جنگل حرا تیس چابهار در استان سیستان و بلوچستان، و در ۱۲۰ کیلومتری شهر چابهار، در نزدیکی خلیج گواتر چابهار قرار گرفته است. جایی در نزدیکی نقطه مرزی ایران و پاکستان که شما را با مردم بلوچ این منطقه هم آشنا می‌کند.
جنگل شگفت‌انگیز و دیدنی حرا
نام جنگل حرا از درختچه‌ای به نام حرّا گرفته شده که در مرداب‌های مناطق گرمسیری جنوب ایران، عربستان و مصر می‌روید.
جنگل حرا به جنگل مانگرو نیز معروف است و ۳۵۰ هکتار از مرز ایران و پاکستان را اشغال کرده است. جنگل حرا در دریا و بر بستر آب شور قرار گرفته است. درختان حرا درختانی همیشه‌سبز هستند که برگ‌هایی بیضی‌شکل و به طول حدود پنج سانتی‌متر دارند.
درختچه‌های حرا در آب شور رشد می‌کنند و به آنها درختان شوره‌زی گفته می‌شود. نکته جالب این است که سطح روی برگ‌ها به‌رنگ سبز و سطح زیرین آنها خاکستری رنگ است. گل درخت حرا ریز و شکوفه‌مانند، و به‌رنگ طلایی است و بویی شیرین دارد که زنبورهای عسل را به خود جذب می‌کند. عسل این منطقه نیز بسیار خوشمزه و خوش بو است.
در زمین‌های حاصلخیز جنگل‌های حرا هیچ‌گونه تنوع گیاهی دیده نمی‌شود و تنها گیاهی که در آن رشد می‌کند، درختان حرا هستند. برخلاف تنوع گیاهی محدودی که جنگل حرا تیس چابهار دارد، تنوع زیست حیوانی در آن بسیار زیاد است. در سفر به این منطقه پرندگان گوناگونی همچون پلیکان را می‌توانید ببیند. همچنین آب‌های جنگل حرا تیس زیستگاه مرجان‌ها و آبزیان بسیاری مانند لاک پشت است.
دیدن جنگل حرا تیس چابهار پر از شگفتی‌های بسیاری است که به چند نمونه آن اشاره می‌شود.
* دیدن مرغ‌های ماهی‌خوار، فلامینگوها، پلیکان‌ها و عقاب‌هایی که بر روی درختان جنگل حرا تیس چابهار لانه کرده‌اند، تجربه‌ای است که شاید قابل تکرار نباشد.
* دیدن درختی که با روش زنده زایی زیاد می‌شود هم یکی دیگر از شگفتی‌های طبیعت است که در جای دیگری نمونه آن را نمی‌توانید ببینید.
* اگر درفصل مرداد به این نقطه مرزی سفر کنید، بوی گل‌های درختچه‌های حرا آن‌چنان فضا را معطر می‌کند، که از آن سرمست می‌شوید. بویی خاص، ملایم و ناشناخته که در هیچ جای دیگری آن را تجربه نخواهید کرد.
* قایق‌سواری در جنگل و دیدن درختان حرا از نزدیک، و همچنین دیدن آبزیان آن نیز لذت دیگر سفر به این جنگل زیبا است.
* اگر هنگام قایق‌سواری دلفین‌ها را که بین دریای عمان و خلیج فارس شنا می‌کنند را هم دیدید، تعجب نکنید. دیدن دلفین‌ها هم یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری جنگل حرا تیس چابهار است.
* عکاسی از جنگل، درختان حرا، پرندگان مختلف، دلفین‌ها، و طلوع و غروب آفتاب هم بسیاری از عکاسان حرفه‌ای را به این نقطه مرزی می‌کشاند.
ویژگی‌های عجیب جنگل حرا در چابهار
اکوسیستم جنگل حرا، بسیار ارزشمند و استثنایی است؛ به‌طوری که بخشی از این جنگل‌ها در ایران با عنوان ذخیرگاه‌های زیست کره شناخته می‌شوند. اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت ۲۲ کاربرد متفاوت را برای جنگل‌های حرا پیش‌بینی کرده است.
این جنگل‌ها باعث پایداری رسوبات، ایجاد جزایر و توسعه سواحل می‌شوند و علاوه بر آن، تجمع رسوبات منجر به کاهش انرژی امواج می‌شود و تخریب و خوردگی سواحل و فرسایش خاک را کاهش می‌دهد.
درختچه‌های حرا یا مانگرو منبع غذایی بسیار غنی گیاهی محسوب می‌شوند و به‌عنوان پناهگاه امنی برای حیوانات شناخته شده‌اند. حدود ٨٠ درصد آبزیان خلیج فارس دوران تخم‌ریزی خود را در این منطقه‌ها سپری می‌کنند. علاوه بر این درختچه‌های حرا به‌دلیل ارزش غذایی بالا به‌عنوان منبعی برای تامین علوفه دام مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ هرچند که این موضوع حیات آنها را در طول سال‌های گذشته به خطر انداخته است. این جنگل‌ها برای اهالی بومی منطقه به جهت تامین هیزم نیز اهمیت دارند. مانگروها منبع بسیار مهمی در داروسازی نیز محسوب می‌شوند.
اکوسیستم جنگل‌های حرا به واسطه قرار گرفتن در نزدیکی دریا به‌لحاظ زیست محیطی جایگاه بسیار خوبی برای رشد ماهی‌ها است. برخی صدف‌ها به ریشه این گیاهان متصل می‌شوند و تنها قابلیت رشد در تالاب‌های این جنگل‌ها را دارند.
علاوه بر صدف گونه‌های آبزی دیگر نیز همچون حلزون‌ها و میگوها نیز در دل جنگل‌های حرا زندگی می‌کنند؛ اما متاسفانه آلودگی‌های وسیعی که اخیرا در این جنگل‌ها رخ داده بسیاری از گونه‌های آبزی و غیرآبزی را بی‌پناه کرده است.
درختچه‌های حرا به‌طور معمول قدی در حدود چهار متر دارند؛ هرچند که با توجه به شرایط زیستی خود می‌توانند تا پنج یا ۱۰ متر نیز رشد کنند. این درختان در هنگام مد به تمامی به زیر آب فرو می‌روند یا فقط تاج آنها مشخص است و وقتی پدیده جزر دریا اتفاق می‌افتد از زیر آب بیرون می‌آیند و در معرض دید قرار می‌گیرند. تقریبا هر ۶ ساعت یک بار وضعیت جزر و مد رخ می‌دهد. ریشه‌های این درختان نیز در همین زمان بخشی از اکسیژن مورد نیاز خود را تامین می‌کنند. برگ‌های این درختچه‌ها بیضی شکل و کشیده هستند.
جنگل‌های حرا اکوسیستم بسیار ارزشمندی برای گونه‌های مختلف حیوانات از جمله پرندگانی همچون فلامینگو، مرغ ماهی‌خوار، پلیکان، لک‌لک و عقاب و آبزیانی همچون خرچنگ، مار دریایی، شیلو، صدف کلینگ و انواع مختلف قورباغه هستند.
لانه برخی از این پرندگان روی تاج این درختان است. جنگل‌های حرا پناهگاه امنی برای بسیاری از پرندگان مهاجر نیز محسوب می‌شود. حرا از خانواده گیاهان «شاه‌پسند» است. به این درختچه‌ها در بندرعباس حرا، در بلوچستان «تمر» و در بعضی نقاط دیگر «تول» و در عربی «شوری» نیز گفته می‌شود.
نظرات