سلام نو _ سرویس گردشگری: در ابتدای ورودتان به مسجد جامع قزوین می‌توانید از حیاط بسیار بزرگ آن دیدن کنید که اکثر گردشگران در همان ابتدای کار محو تماشای عظمت و بزرگی حیاط این مسجد می‌شوند. سپس می‌توانید از چهار ایوان زیبای آن که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم دیدن کنید و تا حدودی با سبک معماری اسلامی در زمان عباسیان آشنا شوید. گنبد فیروزه‌ای مسجد جامع قزوین نیز بسیار زیبا و جذاب است و کتیبه‌های قدیمی و بسیار کهن آن که با خطوط متعدد (که در بالا آن‌ها را نام بردیم) نگاشته شده‌اند و توجه خطاطان و هنرمندان بسیاری را به خودشان جلب می‌کنند. طاق‌های باشکوه هارونی نیز بسیار جذاب و زیبا هستند و می‌توانید از آن‌ها نیز دیدن کرده و یا حتی عکس‌های زیبای متعددی از آن‌ها بگیرید.
آشنایی با در مسجد جامع قزوین
این مسجد با عظمت در زمان خلفای عباسی و به دستور هارون‌الرشید در سال‌های ۵۰۰ تا ۵۰۹ هجری بنا شده است. چنین گفته می‌شود که قبل از اینکه در این مکان مسجدی بنا شود، یک آتشکده که مربوط به دوران ساسانی بود وجود داشت که این مسجد بر روی آن ساخته می‌شود.
اما پس از حملات ویرانگر قوم مغول به ایران مسجد جامع قزوین به آتش کشیده می‌شود که طبق گفته تاریخدانان و باستان‌شناسان این خرابی یکی از بزرگ‌ترین ویرانی بود که مسجد جامع قزوین در طول تاریخ تجربه کرده است. اما پس از آن این مسجد کهن بارها مورد مرمت و تعمیر قرار می‌گیرد و خوشبختانه از خطر نابودی نجات پیدا می‌کند.
اما جالب است بدانید که مسجد جامع قزوین یکی از ۵ مساجد بزرگ ایران است که پس از ورود دین مبین اسلام به ایران در کشورمان بنا شده است. پس از گذر زمان و نجات یافتن از حمله‌ها و ویرانی‌های قوم مغول، خوشبختانه این مسجد در دوران صفوی گسترش یافت و مورد توجه بسیار زیادی قرار گرفت.
شاید یکی از دلایل اصلی سالم ماندن این بنای کهن دست‌خوش توجه مردم و مقامات آن زمان و نگهداری و مراقبت‌های صفویان بوده است. مسجد جامع قزوین بسیار عظیم بوده و گفته می‌شود مساحتی بالغ بر ۴ هزار متر دارد و ما این عدد یعنی ۴ را مجددا در تعداد ایوان‌های این بنای کهن مشاهده می‌کنیم.
چرا که مسجد جامع قزوین دارای ۴ ایوان بزرگ و زیباست که توجه اکثر گردشگران را به خودش جلب می‌کند. اگر به کتیبه‌های بسیار نفیس و جذاب این مسجد با دقت مشاهده کنید محو تماشای آن‌ها خواهید شد. چرا که این گچ‌بری‌ها با خط‌های بسیار زیبای کوفی، ثلث و نسخ به شکل بسیار استادانه انجام خلق شده‌اند.
این کتیبه‌های نفیس روی گنبد فیروزه‌ای مسجد قرار دارند که در ضلع جنوبی این بنا واقع شده‌اند و تماشای آن‌ها بسیار لذت‌بخش بوده و ما را با خود به تاریخ آن زمان می‌برد. داربست‌هایی که هم‌اکنون نیز در بخشی از ایوان‌های مسجد قابل مشاهده است، نشانگر مرمت این اثر نفیس در زمان فعلی است.
بخش‌های فوق‌العاده و تماشایی در مسجد جامع قزوین
گنبد
گنبد فیروزه‌ای بزرگی در قسمت جنوبی مسجد قرار دارد که از دوره سلجوقیان به یادگار مانده و از نوع گنبد دوپوش است. این گنبد از اولین نمونه‌های ابتدایی ساخت گنبد در ایران محسوب می‌شود.
محراب
در قسمت جنوبی مسجد محرابی زیبا پوشیده از سنگ مرمر وجود دارد که اطرافش با کاشی‌های رنگارنگ و کتیبه‌های گچ‌بری تزیین شده است. در فاصله کمی از محراب، منبری زیبا از جنس سنگ به چشم می‌خورد.
مناره ها
دو مناره باشکوه بر بلندای مسجد جامع قزوین قرار دارد که نقش‌ونگارهای رنگارنگ و کاشی‌کاری‌های آن، هنر دوره قاجاریه را به تصویر می‌کشند.
سرداب
سرداب یا زیرزمین که حالا بخشی از کتابخانه بزرگ به حساب می‌آید، در گذشته کاربری دیگری داشت و در تابستان محل اقامه نماز جماعت بود. سرداب مسجد جامع قزوین در سال ۱۳۱۳ هجری قمری توسط باقرخان سعدالسلطنه و به هزینه میرزاعلی اصغر خان عطابیک ساخته شد.
آب انبار
آب‌انباری در جلوخان مسجد قرار دارد که به‌عنوان آب‌انبار مسجد جامع قزوین شناخته می‌شود. طبق کتیبه موجود، ساخت این بنا مربوط به سلطنت شاه سلیمان صفوی است و شامل مخزنی بزرگ و دیوارهایی ضخیم می‌شود که با ۳۷ پله به عمق زمین می‌رود. در حال حاضر این آب‌انبار قدیمی‌ترین آب‌انبار شهر قزوین به حساب می‌آید که در سال ۱۳۷۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آب خوری
یک آب‌خوری در حیاط این مسجد وجود دارد که بین حوض و ایوان شرقی بنا قرار گرفته است. این آب‌خوری با ۱۰ پله به قنات خمارتاش می‌رسد، آب این قنات از دل آب‌خوری می‌گذرد، به جنوب شهر می‌رود و بیرون دروازه امامزاده حسین (ع) نمایان می‌شود.
طاق هارونی
در میان رواق‌های جنوبی مسجد دو صفه قرار دارد که یکی از آن‌ها به نام طاق هارونی یا گنبد هارونی معروف است؛ طاقی که به دهلیز ورودی شرقی وصل می‌شود. به گفته مورخان این طاق، قدیمی‌ترین بخش مسجد از جامع قزوین است که به فرمان هارون الرشید بنا شد. در ساختمان هارونی مصالحی چون خشت خام بزرگ، گل‌ولای به کار رفته است.
ایوان جنوبی
مهم‌ترین و زیباترین ایوان مسجد جامع قزوین، ایوان جنوبی آن است که ساختمانی دو اشکوبه‌ای دارد. اشکوب در معماری به‌معنای طبقه و سقف است.
ایوان شمالی
ایوان شمالی از بناهای متعلق به دوره شاه طهماسب صفوی محسوب می‌شود که مرمت‌های زیادی به خود دیده است. روزگاری در میان دو مناره زیبا و کاشی‌کاری این ایوان، ماذنه بزرگی وجود داشت که حالا برچیده شده است.
ایوان غربی
ایوان غربی روبه‌روی ایوان شرقی قرار دارد و در دو طرف آن، دو راهروی شمالی و جنوبی در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شده است. این ایوان در گذشته تزییناتی زیبا و کاشی‌کاری رنگارنگی داشت که اثری از آن‌ها وجود ندارد.
ایوان شرقی
از جزییات ایوان شرقی و تاریخچه آن اطلاعات روشنی در دست نیست؛ اما باقرخان سعدالسلطنه، فرماندار وقت قزوین به دستور و هزینه میرزا علی اصغرخان عطابیک در سال‌های ۱۳۱۲-۱۳۱۳ هجری قمری این ایوان را از نو بنا کرد که ساخت آن تا به امروز نیمه‌کاره باقی مانده است.
مقصوره خمارتاشی
مقصوره خمارتاشی یا طاق جعفری در پشت ایوان جنوبی واقع شده و از بخش‌های باقی‌مانده از دوره سلجوقی است که به دست امیرخمارتاش در دوره ملک شاه سلجوقی ساخته شد. مقصوره به دیواره یا مکانی بسته در دور محراب مسجد گفته می‌شود. این مقصوره مربعی‌شکل، طاق‌نماهایی در اطراف دارد و در قسمت جنوبی آن محرابی مرمری با کاشی‌های رنگارنگ و منبری سنگی دیده می‌شود.
نظر شما