از رگلاتور برای کاهش فشار گاز خروجی استفاده می شود. نحوه عملکرد آن به این صورت است که فشار بالای گاز از قسمت ورودی وارد فشار شکن می شود و سپس با توجه میزان مورد نیاز از خروجی خارج می شود. به بیان ساده تر می توان گفت که رگلاتور فشار بالای گاز را برای مصرف کنندگان کنترل و قابل استفاده می کند.
گازی که که به طور مستقیم از لوله ها خارج می شود قابل استفاده نیست. حتما باید از یک کنترل کننده جریان استفاده کرد.
به احتمال خیلی زیاد رگلاتورهای گاز شهری را در کنار درب ورودی و یا حیاط ساختمان ها مشاهده کردید. این ها یک مدل از انواع رگلاتور هستند. رگلاتور در موتورخانه ها، موارد صنعتی، موارد مسکونی، نفت و گاز و… به کار گرفته می شود.
انواع رگلاتور گاز چیست؟
رگولاتور انواع مختلفی دارد که هر کدام از آن ها برای یک مصرف به خصوص طراحی شده اند. مصارفی چون گاز، گاز مایع، اکسیژن. برای کارایی و ایمنی سیستم های گازی باید یک رگلاتور گاز مناسب انتخاب کرد. رگلاتورهای گاز از لحاظ نوع مصرف، جنس دیافراگم، جنس بدنه، نوع گاز و مقدار خروجی گاز طبقه بندی می شوند. از لحاظ نوع گاز، رگلاتور گاز صنعتی و رگلاتور گاز آزمایشگاهی مهم ترین انواع رگلاتور گاز محسوب می شوند.
رگلاتور گاز صنعتی
رگلاتور گاز صنعتی در بیشتر مواقع برای استفاده از گازهای صنعتی تحت فشار مختلف از جمله گاز نیتروژن، گاز اکسیژن، گاز آرگون و دی اکسید کربن به منظور برشکاری و جوشکاری استفاده می شود. گازهای صنعتی خلوص کمتری در مقایسه با گازهای آزمایشگاهی دارند؛ بنابراین می توان گفت رگلاتور صنعتی برای گازهای خلوص کمتر تولید می شود. رگلاتور صنعتی به دلیل غیر خورده بودن گازهای برش و جوش معمولا از فلز برنج ساخته می شود.
رگلاتور گاز آزمایشگاهی (گاز خالص)
از این نوع رگلاتور گاز در مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاه ها استفاده می شود. گازهای آزمایشگاهی خلوص بیشتری در مقایسه با گازهای صنعتی دارند. دستگاه های آزمایشگاهی بسیار حساس و دقیق هستند و حفظ خلوص گاز در این دستگاه ها بسیار مهم است. بر این اساس، نوع رگلاتور و جنس گازی که در آزمایشگاه ها استفاده می شود با رگلاتور صنعتی متفاوت است. بدنه رگلاتور آزمایشگاهی از جنس برنج با روکش استینلس استیل یا کروم ساخته می شود. دیافراگرام آن نیز معمولا از جنس استینلس استیل یا هستلوی است. به دلیل حساسیت بالای گازهای آزمایشگاهی، با استفاده از نشت یاب هلیوم، رگلاتور آزمایشگاهی ساخته شده را مورد آزمون قرار می دهند.
گازهایی که در آزمایشگاه ها استفاده می شود را می توان در انواع سمی، خورنده، غیرخورنده، اکسید کننده، غیر آتش گیر و آتش گیر دسته بندی کرد. لازم نیست از رگلاتورهای استنلس استیل برای کنترل فشار گازهای غیرسمی و غیرخورنده استفاده شود؛ زیرا رگولاتورهای برنجی یا آبکاری شده با برنج برای این نوع گازها مناسب است. ولی دیافراگم این نوع رگلاتور گاز باید از جنس استیل استنلس یا هستلوی باشد تا خلوص گاز حفظ شود.
قیمت رگلاتور
قیمت رگلاتور گاز برای انواع مختلف آن متغیر می باشد که باید در هنگام خرید به آن دقت نمود.
خرید رگلاتور
برای خرید رگلاتور مناسب باید الزاما موارد زیر را در ابتدای کار مشخص نمود:
- نوع خلوص گاز
- خواص شیمیایی گاز
- مقدار دبی مورد استفاده خطوط مصرف
- فشار خروجی مورد نیاز
- فشار ورودی از سیلندر یا خط
با در نظر گرفتن این پنج مورد می توان بهترین رگلاتور را که مطابقت کامل با نیاز شما داشته باشد، انتخاب شود.
نحوه عملکرد رگولاتور
- گاز با فشار زیاد وارد می شود.
- گاز به سرعت تمام رگلاتور را پر می کند.
- زمانی که فشار گاز در رگلاتور زیاد می شود؛ فنر فشرده می شود که باعث می شود دیاگرام به سمت پایین روانه شود و سوپاپ بازگردد.
- وقتی که سوپاپ باز شد، گاز به محفظه ای با فشار پایین وارد می شود. در این لحظه به دیاگرام بالا فشار وارد می شود و نیرویی بر خلاف جهت فنر ایجاد می شود.
- زمانی که نیروی بین فنر و نیروی خلاف جهت فنر به تعادل می رسد، دیاگرام ثابت می شود و این امر باعص می شود گاز با فشار کم از سیلندر خارج شود.
- پس از اینکه مقداری گاز خارج شد، فشاری که داخل سیلندر بود افت می کند. فشار داخل محفظه هم افت می کند. دیاگرام مجددا به وسیله نیروی فنر، به پایین روانه می شود و گاز بیشتر وارد محفظه فشار پایین می شود.
- افزایش گاز در نحفظه فشار پایین موجب خروج بیشتر گاز داخل محفظه می شود.
- با خالی شدن گاز سیلندر، ورودی گاز به صفر می رسد و شار سنج ورودی و خروجی رگلاتور عدد صفر را نشان خواهد داد.
مراحل نصب رگلاتور گاز بر روی کپسول گاز
۱. از واشر متناسب با ورودی رگلاتور موردنظر، استفاده کنید.
۲. برای بستن رگلاتور، پیچ تنظیم رگلاتور را در خلاف جهت عقربه های ساعت بچرخانید.
۳. برای بستن شیر خروجی رگلاتور، پیچ تنظیم شیر را در جهت عقربه های ساعت بچرخانید.
۴. کانکشن یا ورودی رگلاتور را به شیر سیلندر متصل کنید، بدون اینکه هیچ فشاری به رزوه های کانکشن یا شیر سیلندر وارد شود. اگر ورودی رگلاتور به شیر سیلندر چفت نشد، یعنی این رگلاتور مناسب با شیر سیلندر نمی باشد.(کانکشن ورودی رگلاتور را مناسب با شیر سیلندر انتخاب نمایید.)
۵. شیر سیلندر رابه آرامی باز کرده و گیج ورودی رگلاتور را چک کنید تا فشار مدنظر را نشان دهد. اگر مقدار کمتری را نشان داد، یعنی در قسمت شیر یا قسمت اتصال شیر به کانکشن رگلاتور نشتی وجود دارد که از لحاظ ایمنی بسیار حائز اهمیت میباشد.
۶. همه ی اتصالات را به وسیله ی آب و صابون یا نشت یاب چک نمایید.
نحوه تنظیم فشار و جریان گاز
۷. شیر سیلندر را کاملا باز نمایید.
۸. پیچ تنظیم کننده رگلاتور را بچرخانید تا به فشار خروجی مدنظر برسید.(این مقدار فشار نباید از ماکزیمم فشار ثبت شده روی رگلاتور بالاتر باشد.)
۹. شیر خروجی رگلاتور را باز کنید تا جریان گاز در سیستم برقرار شود. این شیر برای کنترل جریان گاز به کار می رود. نباید از رگلاتور به عنوان کنترل کننده جریان با تنظیم کردن فشار برای به دست آوردن جریان های متفاوت استفاده شود.
۱۰. پس از برقراری جریان، فشار خروجی ممکن است کاهش بیابد. مجددا فشار خروجی را چک کرده و در صورت نیاز تنظیمات لازم صورت گیرد.
نحوه قطع جریان گاز
برای قطع موقت جریان (کمتر از ۳۰ دقیقه) شیر خروجی رگلاتور را ببندید.
برای قطع جریان (بیش از ۳۰ دقیقه) طبق مراحل زیر اقدام نمایید.
۱. شیر سیلندر را به طور کامل ببندید.
۲. هر انشعاب دیگری که باعث وارد شدن گاز به سیستم شود را ببندید.
۳. رگلاتور و شیر خروجی آن را باز کرده تا تمام محتویات آن خارج شود و هر دو گیج رگلاتور فشار صفر را نشان دهد.
۴. هنگام استفاده از گازهای سمی یا گازهای خطرناک دیگر، حتما با یک گاز خنثی سیستم را شست و شو دهید.
۵. رگلاتور را با چرخاندن پیچ تنظیم کننده آن در خلاف جهت عقربه های ساعت ببندید.
نحوه جدا کردن رگلاتور از سیلندر
۶. رگلاتور را از سیستم یا تجهیزات دیگر جدا کنید.
۷. رگلاتور را به آرامی و با شل کردن کانکشن از سیلندر جدا کنید. اگر صدای خروج گاز شنیدید یعنی نشت گاز دارید و سریعا کانکشن را ببندید و مطمئن شوید که شیر سیلندر بسته است.
اگر شیر سیلندر بسته است اما نشت گاز از رگلاتور دارید، سریعا به سرپرست خود اطلاع دهید.
۸. پس از جداسازی رگلاتور، در صورت نیاز درپوش شیر سیلندر را ببندید. کلاهک سیلندر را بسته و سیلندر را در یک انبار امن قرار دهید.
سیلندر جدید را جایگزین سیلندر خالی کرده و رگلاتور را به سیلندر جدید متصل کنید.
سخن پایانی
همانند کپسول های گاز، رگلاتور های گاز نیز نیاز به نگهداری و رعایت نکات ایمنی را دارند. یکی از مهمترین نکات در نگهداری از این تجهیزات، عدم ضربه محکم به آنها می باشد زیرا ممکن است رگلاتور گاز دچار نشتی شود که علاوه بر خطرناک بودن آن، نیازمند به تعمیر و حتی تعویض آن می شود. رگولاتورهای گاز دارای قطعات متحرک داخلی هستند که در معرض ساییدگی و پارگی هستند و پس از مدتی نیاز به تعویض و یا سرویس را دارند.
نظر شما