سلام نو - سرویس گردشگری: این کاخ در شهر باستانی شوش و در محوطه قلعه شوش قرار دارد. شوش واقع در استان خوزستان یکی از قدیمی ترین سکونتگاه های شناخته شده جهان است، نخستین آثار یک دهکده مسکونی در آن مربوط به ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد هستند. طبق اسناد باستانی شوش از مهمترین و باشکوه ترین شهرهای باستانی ایران و جهان بوده است و فعالیت های باستانشناسی در آن هنوز ادامه دارد. آپادانا نام یک قلعه نیست، بلکه نام باستانی بناهایی است که با تالارهای ستون دار شناخته می شدند. بهترین نمونه های آپاداناها را در تخت جمشید و کاخ شوش می توانید ببینید. کاخ آپادانا در شوش که بدون شک از دیدنیهای استان خوزستان است به دستور داریوش بزرگ پادشاه هخامنشی در حدود سال های ۵۱۵_۵۲۱ پیش از میلاد روی آثار و بقایای عیلامی بنا نهاده شد. این کاخ قصر زمستانی شاهان هخامنشی بوده است. کاخ آپادانا شوش با مساحت ۱۰۴۳۴ متر از واحدهای مختلفی مانند تالار بار عام، حرم سرا، دروازه و کاخ پذیرایی و همچنین سه حیاط مرکزی تشکیل شده است. دیوارهای داخلی کاخ با آجر لعابدار منقوش با طرح های سپاه جاویدان، شیر بالدار و نقش گل نیلوفر آبی مزین بوده اند که بقایای به جای مانده آنها در موزه های خارجی و داخلی نگهداری می شوند. این کاخ در حفاری‌های بین سال‌های ۱۳۱۱ تا ۱۳۱۴ از زیر خاک بیرون آوره‌شد و پس از ۷۰ سال در سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران به شمارهٔ ۳۹۸۱ به ثبت رسید. این مکان در سال ۲۰۱۵ نیز به ثبت جهانی رسید.
قدمت بنا
قدمت کاخ آپادانا به سال‌های ۵۱۵ تا ۵۲۱ قبل از میلاد برمی‌گردد. کاخ آپادانا شوش به‌دستور داریوش بزرگ، پادشاه هخامنشی، در قرن ۶ پیش از میلاد، روی بقایای تمدن عیلامی‌ها بنا شد. تمدن عیلامی‌ها در شوش جزو اولین تمدن‌های شناخته شده جهان است که این موضوع به اهمیت تاریخی شوش می‌افزاید. این کاخ در واقع کاخ زمستانی پادشاهان هخامنشی بوده که واحدهای مختلفی از جمله تالار بار عام، حرم‌سرا، دروازه و کاخ پذیرایی و سه حیاط مرکزی داشته است.
نظرات مختلفی درباره کاخ آپادانا وجود دارد. برخی نیز دلیل ساختن آن را مذهبی بودن شهر شوش می‌دانند. این طور که مشخص است در تمدن باستان به همه بناهایی که از تالارهایی با چندین و چند ستون تشکیل شده‌اند، آپادانا می‌گفتند. آپادانا در حقیقت نوعی تالار ستون‌دار در ایران باستان است.
داریوش هخامنشی در سال ۵۲۲ پیش از میلاد به سلطنت رسید. داریوش توانست مدعیان سلطنت را از پیش روی بردارد. او آرامش را دوباره به کشور باز گرداند. داریوش کشورهای زیادی را تصرف کرده بود برای همین تلاش کرد همه آنها را با سیاستی خاص اداره کند. او برای این امپراتوری بزرگ نیازمند به انتخاب جایی به‌عنوان مرکز حکومت هخامنشی بود.
سرزمین‌های متصرفی داریوش هخامنشی به حدود ۳۰ کشور یا ایالت می‌رسید؛ ولی او چند نقطه را مرکزیت بخشید که از آن جمله شهر پارسه یا تخت جمشید امروزی، همدان، بابل و شوش بودند. داریوش هخامنشی در هر یک از این مراکز کاخ‌هایی بنا کرد که در اصول کلی ساخت‌وساز یکسان هستند؛ ولی در جزییات تفاوت‌هایی دارند.
گستردگی امپراتوری هخامنشی (از سند تا نیل) باعث شد تا شوش که در مرکز امپراتوری بود به‌عنوان پایتخت انتخاب شود. بدون شک در این انتخاب شکوه و عظمت تاریخ دیرینه شوش اهمیت داشت؛ زیرا که داریوش هخامنشی خود را وارث فرمانروایان عیلام می‌دانست.
معماری بنا
کاخ آپادانا ۶ حیاط دارد که سه‌تای آنها بسیار بزرگ هستند و دور یک محور شرقی و غربی قرار گرفته‌اند. داخل مجموعه کاخ‌های آپادانا به‌وسیله یک راهروی بزرگ به بخش شمالی متصل می‌شوند.
سه حیاط کوچک‌تر در بخش شمالی مجموعه کاخ قرار داشته‌اند و اتاق‌ها و ساختمان‌های مختلف کاخ به‌وسیله این حیاط‌ها روشنایی گرفته و تهویه می‌شدند. بستر این حیاط‌ها با آجرهایی به رنگ قرمز اخرایی فرش شده‌اند.
در شرقی‌ترین و بزرگ‌ترین حیاط، سوراخ‌های مدوری دیده می‌شوند که محل نصب پرچم بوده‌اند. باستان‌شناسان اعتقاد دارند که این حیاط کاربری نظامی داشته یا محل صف بستن و تجمع نگاهبانان کاخ بوده است. در شمال این حیاط هم نقش شیرها به طول چهار متر دیده می‌شوند که در گذر زمان کاملا سالم مانده‌اند. بعد از عبور از این حیاط در مسیر غرب به شرق به محوطه دوم می‌رسیم.
آپادانا ستون‌هایی مدوری دارد که پایه‌های آن با گل ۱۲ پر لوتوس یا نیلوفر آبی تزیین شده است و در بالای این ستون‌های ۱۸ متری، سرستون‌هایی بزرگی به‌شکل دو گاو شاخدار قرار دارند. این ستون‌های بدون ملاط با بست‌های سربی به‌هم متصل شده‌اند. تالار بار عام، اتاق‌ها، حرم‌سرا، دروازه و کاخ پذیرایی و همچنین سه حیاط مرکزی از بخش‌های این کاخ بودند.
نقش برجسته‌های سربازان هخامنشی یا سپاه جاویدان، گل نیلوفر آبی یا همان لوتوس و شیر شاخدار ویژگی متمایز کننده کاخ شوش از دیگر بناها و کاخ‌های تاریخی هستند. تمامی این نقوش با آجر لعابدار (پیتورسک) ساخته شده‌اند. البته وقتی وارد این مجموعه شوید چیزی از عظمت و شکوه ۶ حیاط کاخ نخواهید دید؛ زیرا که تنها بقایایی از بنا باقی مانده است. فرانسوی‌ها در حفاری‌های سال ۱۳۵۱ دروازه اصلی کاخ آپادانا در سمت شرقی که محل ورود به کاخ است را کشف کردند. در سمت غربی هم دروازه خروجی کاخ قرار دارد. بر اساس گفته باستان‌شناسان در گذشته مجسمه داریوش در سمت چپ دروازه و مجسمه خشایار شاه در سمت راست آن قرار داشته است.
نظر شما