سلام نو - سرویس گردشگری: زمانی که نادرشاه افشار از فتح هند باز می‌گشت، گنجینه‌ای قیمتی از غنایم جنگی با خود آورده بود و برای پنهان کردن این جواهرات چه جایی بهتر از بنایی نفوذناپذیر که تیغه‌های کوه بر گرداگرد آن کشیده شده باشند.
از کلات که بارها صحن وقایع تاریخی بوده، نخستین بار در شاهنامه نام برده شده است، در داستان فرود پسر سیاوش، بارها به نام کلات اشاره شده و فردوسی آنجا را پناهگاه فرود دانسته است؛ همچنین از این منطقه به عنوان صحنه نبرد ایرانیان و تورانیان در شاهنامه یاد شده است.
دوران طلایی و شکوه و عظمت کلات در زمان پادشاهی نادرشاه افشار بوده و پس از آن به تدریج از نقش مؤثر و تعیین‌کننده آن کاسته شده است. این شهر در فاصله ۴۵ کیلومتری شمال شرق مشهد و در میان کوه‌های هزار مسجد قرار گرفته و موقعیت خاص آن یک پدیده استثنایی است. حصار طبیعی و مستحکم و تسخیرناپذیر کلات که نفوذ در آن با امکانات جنگی دورانِ سلاح‌های ابتدایی، تقریبا غیرممکن بوده، از قدیم‌الایام این منطقه را به مامنی برای حکام و حتی تبعیدگاهی برای یاغیان بدل کرده بود. کلات در سال ۱۳۸۰ میلادی به فناناپذیری شهرت یافت. تیمور لنگ چهارده بار به آن حمله‌ور شد، اما هر بار ناکام ماند. این شهر امروزه میزبان یکی از مهم‌ترین دیدنی های استان خراسان رضوی، یعنی کاخ خورشید است.
معماری کاخ
به پلان کاخ خورشید کلات که نگاه کنید، شیفته جزییات ریزبینانه معماری این عمارت باشکوه می‌شوید. کاخ خورشید سه طبقه مجزا دارد. طبقه پایین کاخ به منظور محل امن و خزانه نادرشاه بوده است. طبقه اول کاخ، که با ۴ ردیف پله به طبقه اول کاخ می‌رسد. باتوجه به هشت ضلعی بودن سالن اصلی کاخ، دسترسی ورود به عمارت خورشید از ۸ جهت به داخل بنا امکان‌پذیر است. طبقه دوم یا همکف، مجموعه‌ای است از یک تالار بزرگ و اتاق‌هایی که آن را احاطه کرده‌اند. استوانه‌ای که در میان این هشت ضلعی قرار دارد دو طبقه است که در آن زمان محل اقامت دائمی شاه و خانواده شاه بوده است. سبک طراحی و تزیین این تالار به سبک صفویان خودنمایی می‌کند. ارتفاع این کاخ در گذشته به ۲۵ می‌رسیده است اما امروز به علت تخریب شدن طبقه سوم نهایتا به ۲۰ می‌رسد.
کاخ خورشید در کلات نادری مجموعا دارای ۱۲ اتاق است که هر کدام از اتاق‌ها مجموعه‌ای از گچ‌بری‌ها و نقاشی‌های هنرمندانه هستند. جالب است بدانید که تا دهه‌های قبل، نقاشی‌هایی از شاهزادگان قاجار نیز در این بین به چشم می‌خورد. البته زیبایی این کاخ بیشتر به نمای بیرونی آن برمی‌گردد که به شکل کنگره‌ای ساخته شده که در آن سبک معماری گورکانی هندی خودنمایی می‌کند. در بنای بیرونی کاخ نقش‌هایی از میوه‌های گرمسیری و پرنده‌هایی مانند طوطی حک شده است به همین جهت، می‌توان احتمال داد که افرادی که کار تزیینات نمای بیرونی را به عهده داشتند هندی بودند.
طراحی فضای سبز عمارت خورشید کلات نادری، یکی از جذابیت‌های دیگر این مجموعه است. ۲۲۰ عدد درخت چنار و ۱۵۶ فواره در حوضچه‌های اطراف باغ عمارت وجود دارند که زیبایی و طراوت کاخ خورشید کلات نادری را تکمیل می‌کنند.
علت نامگذاری
علت نامگذاری این کاخ روایات متفاوت دارد یکی از روایات این است که استوانه بالای کاخ که به شکل گنبد است، از بالا تصویری مانند خورشید تابان را در ذهن آدمی تداعی می‌کند. یکی دیگر از روایات این است که نام همسر نادرشاه افشار نیز خوشید بوده است.
نظر شما