به گزارش سلام نو، عبدالله مستوفی (۱۲۵۵-۱۳۲۹ش) دولتمرد اواخر قاجار و اوایل پهلوی، در خاطرات خود حال و هوای ماه رمضان را در عهد قاجاریه این‌چنین توصیف کرده است:
در این ماه کارها تقریباً تعطیل می‌شد و مردم به عبادت مشغول بودند. اگر کسی طلبی از کسی داشت تا احتیاجِ مُبرَم، محرّکِ او نمی‌شد، سروقت بدهکار خود نمی‌رفت.
عروسی کمتر اتفاق می‌افتاد. خریدوفروش و معامله‌ای که حاجت به تنظیم قباله داشت کم بلکه هیچ نبود. مُرافعات شرعی در محاضر علماء متوقف می‌گشت. ادارات دولتی باز بود ولی کسی رجوعی نمی‌کرد. اگر کسی از دولت طلبی داشت در این ماه به مطالبه نمی‌رفت و مُحَصِّلینِ دیوانی هم دنبال مطالبهٔ بدهکاری افراد نمی‌رفتند. حتی در خانه‌ها هم جز کارهای ناگزیرِ زندگانی، کار دیگری از نوکر و خدمتکار توقع نمی‌کردند. به همین جهت کارهای سنگینِ خانه را یا قبل از ماه انجام داده بودند یا به بعد از این ماه محول می‌کردند.
اگر بنایی نیمه‌تمام بود، صاحب‌کار به عَمَله و بَنّاها مزدِ تمام می‌داد ولی بیشتر از نصف روز تقاضای کار نمی‌کرد و در دهات هم کارهای سنگین زراعتی را حتی‌المقدور تعطیل می‌کردند و اگر مثلاً درو و خَرْمَن‌کوبی و از این کارها که تعطیل آن خسارتِ جبران‌ناپذیر داشت پیش می‌آمد، با رعایتِ بیشتر از کارگرها، انجام می‌دادند.
خلاصه اینکه ماه عبادت بود و در همه چیز، مردم از همدیگر رعایت می‌کردند.
منبع: مستوفی، عبدالله، ۱۳۸۴، شرح زندگانی من، ۳ جلد، زوار، چ ۵، تهران، ج ۱، ص ۳۳۱
نظر شما