آداب نوروز در دوران معاصر

قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، ایران و افغانستان تنها کشورهایی بودند که به طور رسمی مراسم نوروز را برگزار می‌کردند.

به گزارش سلام نو، زمانی که کشورهای قفقاز و آسیای مرکزی از شوروی استقلال یافتند، نوروز را نیز به عنوان تعطیلات ملی اعلام کردند.

نوروز در سال ۲۰۱۰ به فهرست میراث فرهنگی ناملموس بشریت یونسکو اضافه شد.

آداب نوروز

نظافت منزل و خرید

نظافت خانه یا خانه تکانی معمولا قبل از فرا رسیدن نوروز انجام می‌شود. مردم با نظافت منازل خود و با خرید لباس‌های نو برای پوشیدن در سال جدید و همچنین خرید گل، آماده شدن برای نوروز و شروع سالی جدید را آغاز می‌کنند. سنبل و لاله گل‌های محبوب ایراینانبرای نوروز هستند.

بازدید از خانواده و دوستان

مردم در نوروز از خانه‌های خانواده، دوستان و همسایگان بازدید می‌کنند. معمولا جوانان ابتدا به ملاقات بزرگان خود می‌روند و بزرگترها بعدا به ملاقات فرزندان و افراد کوچکتر خانواده می‌روند. در مهمانی‌ها چای و شیرینی، کلوچه، میوه‌های تازه و خشک و آجیل یا سایر تنقلات برای پذیرایی از مهمان استفاده می‌شود. بسیاری از ایرانیان مهمانی‌های نوروزی بزرگی را بین گروه‌های دوستان و خانواده برگزار می‌کنند.

غذای سال نو

یکی از رایج‌ترین غذاهایی که به مناسبت عید نوروز طبخ می شود، سمنو است. این غذا با استفاده از جوانه گندم تهیه می‌شود. در اکثر کشورهایی که نوروز را جشن می‌گیرند، این غذا طبخ می‌شود. در برخی کشورها پختن این غذا با آداب خاصی همراه است. زنان و دختران در نقاط مختلف ایران، افغانستان، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان به صورت گروهی و گاه در شب سمنو می‌پزند و هنگام پختن آن آهنگ‌های خاطره انگیزی می‌خوانند.

طبخ غذاهای دیگر نیز در عید نوروز رایج است. مثلا سبزی پلو با ماهی در شب عید و شیرینی‌هایی مانند نان نخودچی درست می‌شود. به طور کلی پختن غذای نوروزی در هر منطقه‌ای که عید نوروز برگزار می‌شود مرسوم است و هر منطقه غذا و شیرینی خاص خود را دارد.

سفره هفت سین

نمادهای هفت سین نوروز به گونه‌ای است که با عناصر آتش، زمین، هوا، آب و سه شکل زندگی انسان، حیوان و گیاه مرتبط است.

معمولا قبل از فرا رسیدن عید نوروز، اعضای خانواده دور سفره هفت سین جمع می‌شوند و منتظر لحظه دقیق اعتدال اسفند یا تحویل سال هستند تا سال نو را جشن بگیرند. عدد ۷ و حرف S مربوط به هفت آمشاسپنتا است که در زند اوستا ذکر شده است. آنها به چهار عنصر آتش، زمین، هوا، آب و سه شکل زندگی انسان، حیوانات و گیاهان مربوط می‌شوند. در دوران معاصر این توضیح به این معنا ساده شده است که هفت سین ، هفت چیز است که با حرف سین شروع می‌شود.

هفت سین

· سبزه: جوانه گندم، جو، ماش یا عدس که در ظرف می‌روید.

· سمنو: پودینگ شیرینی است که از جوانه گندم درست می‌شود.

· سنجد

· سرکه

· سیب

· سیر

· سماق

سفره هفت سین ممکن است شامل آینه، شمع، تخم مرغ رنگ شده، کاسه آب، ماهی قرمز، سکه، سنبل و شیرینی‌های سنتی نیز باشد. کتاب‌هایی مانند قرآن، انجیل، اوستا، شاهنامه فردوسی یا دیوان حافظ نیز ممکن است در آن گنجانده شود. منشأ هفت سین به طور دقیق روشن نیست. اعتقاد بر این است که این عمل در ۱۰۰ سال گذشته رایج شده است.