به گزارش سلام نو به نقل از تریپ یار، موزه عصر آهن یکی از شگفت آورترین موزه های کشور بوده که مردگانی با قدمت چهار هزار سال در آن همراه با لوازم زینتی شان خفته اند.اینجا مکانی نیمه تاریک در دل زمین و پر از اسکلت های گاها ثروتمند که همراه با اشیائی گران بها دفن شده اند. قدمت این آثار است که این سایت موزه را دارای ارزشی جهانی کرده است. این مکان به عنوان اولین موزه صحرایی ایران شروع به کار کرده است. عمده آثار شناسایی شده در این محوطه متعلق به عصر آهن می باشد.
محوطه باستانی مسجد کبود واقع در شمال شرق بنای مسجد کبود تبریز است. طول (شرقی- غربی) این محوطه ۲۷۶ متر و عرض (شمالی- جنوبی) آن بطور متوسط ۱۰۲ متر و مساحت آن ۲۸۲۹۰ مترمربع (حدود سه هکتار) می باشد. این محوطه طی خاکبرداری های سال ۱۳۷۶ بوسیله شرکتهای طرف قرارداد شهرداری تبریز شکل گرفته و طی همان سال با شناسائی آثار گورستان هزاره اول ق.م و پس از بازدیدها، گمانه زنی ها و کاوش به عنوان یک محوطه باستانی دارای آثار بویژه دوره آهن با شاخص اسکلتهایی مدفون همراه با سفالهای خاکستری و در مواردی نخودی و قرمز و اشیای فلزی شناخته شده است. این اولین باری بو که این گورستان با چنین شهرت جهانی بر اثر یک عملیات خاکبرداری ساده در جوار مسجد کبود تبریز کشف شد و پس از آن کاوش های باستان شناسی توسط باستان شناسان مطرح کشور بر روی این منطقه انجام گرفت.
سایت موزه عصر آهن تبریز بسال ۱۳۸۶ در محوطه گورستان پیش از تاریخ تبریز واقع در شمال و شمال غرب مسجد کبود تبریز ایجاد گردید . مهمترین آثاری که در این محوطه تاکنون شناسایی شده اند گورها هستند که شامل ۳۸ گور بوده و متعلق به هزاره اول پیش از میلاد می باشند نکته جالب توجه در این گورستان دفن چمباتمه ای یا جنینی اجساد است که جهت بدن و صورتشان متفاوت است و نشانگر اعتقاد آنان برآیین میترائیسم است. زیرا برخی از کارشناسان جهت صورت را به زمان دفن ارتباط داده و آن را به سمت محل قرار گرفتن آفتاب می دانند. به عبارتی به دلیل اعتقاد دینی آیین میترائیسم، اجسادی که قبل از ظهر دفن می شدند به سمت شرق و اجسادی که بعد از ظهر دفن می شدند به سمت غرب بوده اند، اما بدون توجه به جهت دفن همواره صورت جسد به سمت شمال قرار می گرفته است. اکثر اجساد یافت شده در سنین پایین مرده اند. کودکان با اسباب بازی هایشان دفن شده اند و زن ها با جواهرات و مردها با ابزار جنگی خود. در کنار بعضی اجساد ظروف سفالی و اثرات غذا یافت شده که این نیزاعتقاد آنان بر آیین میترائیسم را تایید می کند.
از برخی تفاوت ها در نوع اشیاء موجود در داخل قبور، شیوه ساخت و سادگی آنها می توان به راحتی پی به وجود تفاوت طبقاتی حتی در میان اجساد مدفون در این گورستان برد. کسانی که ظروف بیشتری در گور خود داشته اند احتمالاً ثروتمند تر بوده اند. سنگ چینی دور اجساد، نمادی از دیوارهٔ رحم است.
مسئله قابل توجه در این قبرستان تدفین ثانویه تعدادی از این اجساد است که نشان دهنده اهمیت و قداست این قبرستان در قرون گذشته است، آنجایی که مردم کوچ نشین قبیله اجساد خانواده خود را که در محل دیگری فوت کرده بودند به این مکان منتقل و در این محل که از اهمیت و قداست خاصی برخوردار بوده دفن می کرده اند. شاید یکی از دلایل متلاشی بودن اسکلت های این اجساد به این دلیل بوده زیرا از آن جایی که مسیری طولانی برای تدفین این اجساد طی می شده، دقتی در سالم نگهداشتن جسد به حالت تدفین انجام نگرفته است.
این بنا حالت تپه مانند داشته و این امر باعث شده سطح گورها با هم متفاوت بوده و اجساد در یک سطح و عمق ثابت دفن نشوند. علت قرار گرفتن کلمه سایت در کنار کلمه موزه این است که در کل موزه هایی که به شکل طبیعی در محوطه کاوش های باستان شناسی برقرار شده و در آن آثار کشف شده بدون تغییر و دستچین شدن به نمایش در می آیند، به نام سایت موزه معروف می شوند. برای پیشگیری از جذب املاح خاک و نابودی آثار، محافظت های اولیه توسط مواد شیمیایی انجام گرفته، نمک های خاک از بین رفته، سفال ها و اجساد متلاشی ترمیم یافته و روی اجساد با پارالوئید تثبیت جزئی انجام شد.
مشکلات سایت موزه
متاسفانه با کمترین امکانات و تجهیزات ایمنی و امنیتی لازم و بدون حفاظ و دوربین و بدون راهنمایان و نگهبانان دایمی این آثار، نگهداری میشود که میراث فرهنگی و سایر ارگان ها توجه چندانی به آن ندارند و در شهر کمتر کسی از این موزه باخبر است! نقطه دیگر ساخت و سازهای مجتمع های تجاری اطراف مسجد کبود و این محوطه باستانی در مرکز شهر تبریز است و همچنین مسیر دسترسی آن وضیعت مناسبی ندارد.
مسیر دسترسی آسانتربه این موزه:
نزدیک ترین مسیر از سمت مسجد کبود٬ ازداخل پاساژ و بازار کبود (واقع در جنب مسجد کبود) از پله ها به پارکینگ پاساژ رفته و از سمت ورودی و خروجی ماشین رو خارج شده٬ اولین در سمت راست موزه عصر آهن هست.
نظر شما