بهترین زمان مصرف ویتامین و مکمل‌های غذایی

 امروزه حتی با داشتن یک برنامه غذایی کامل و صحیح تنها درصدی از نیازهای تغذیه‌ای روزانه تأمین می‌شود و از طرفی در شرایطی همچون رژیم‌های سخت، کم اشتهایی، اصلاح نیازهای تغذیه‌ای، مصرف مولتی ویتامین‌ها ضرورت پیدا می‌کند.

یک برنامه غذایی صحیح بیشتر نیاز تغذیه‌ای فرد را از بهترین منابع تأمین می‌کند. اما برای اطمینان از دریافت کافی ویتامین ها و املاح بسیاری از افراد مولتی ویتامین مصرف می‌کنند. البته باید توجه داشت که مولتی ویتامین‌ها هرگز جایگزین گروه‌های غذایی نیستند و نباید به دلیل استفاده از آن‌ها مصرف مواد غذایی تازه را از برنامه غذایی خود حذف کرد بلکه مکمل‌ها تنها برنامه غذایی را از لحاظ دریافت ویتامین و املاح غنی‌تر می‌کنند.

مصرف مکمل نه تنها موجب تأمین نیازهای تغذیه‌ای تأمین نشده از غذاها می‌شود بلکه در بسیاری موارد موجب پیشگیری یا کاهش عوارض یک بیماری می‌شود. برای مثال مصرف فولیک اسید در کم خونی و یا قرص‌های کلسیم + ویتامین D در پیشگیری یا کاهش عوارض استئوپروز (پوکی استخوان).

از آنجا که عوارض دریافت ناکافی ویتامین و املاح بسیار بیشتر از عوارض مصرف بیش از حد نیاز آن‌هاست می‌توان به این نتیجه رسید که مصرف مکمل‌ها کار عاقلانه‌ای است.

بدن در ساعت های مختلف روز، فعالیتهای متفاوتی انجام می دهد. بسیاری از افراد خوردن مکمل های غذایی را در ساعتهای مختلف روز پیشنهاد می کنند تا با دستگاه گوارش و هضم و جذب این مواد مغذی مطابقت داشته باشد.

بسیاری خوردن کلسیم را در شب پیشنهاد می کنند. به این دلیل که کلسیم در شب مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین به دلیل اینکه کلسیم می تواند زمانی که در رختخواب هستید به خوابیدن تان کمک کند. برای مثال خوردن یک لیوان شیر را قبل از خواب به خاطر بسپارید. جذب کلسیم دلیل این امر است. منیزیم نیاز است که با کلسیم همراه شود. بسیاری از افراد منیزیم را با کلسیم، با مکمل های شبیه به هم، در موقع خواب مصرف می کنند اگرچه برخی معتقدند که منیزیم در روز بهتر جذب می شود. اگر مکمل کلسیم که شامل منیزیم می شود، هر دو در یک زمان مصرف شود مناسبتر است.

بسیاری از ویتامین ها با غذا مصرف می شود، بنابراین مصرف آنها همراه با غذا توصیه می شود. به خاطر داشته باشید که ویتامین ها را با غذا بخورید زیرا در آن لحظه شما درحال خوردن و آشامیدن هستید.

ویتامین های محلول در چربی به چربی نیاز دارند تا جذب شوند بنابراین آنها باید همیشه با غذاهایی که چربی دارند مصرف شود. این ویتامین ها شامل ویتامین آ، ویتامین د، ویتامین ای، و ویتامین کا هستند.

ویتامین سی فقط چند ساعت در رگ درحال گردش است. برای کسب نتیجه بهتر ویتامین سی باید هر ۳ ساعت یکبار یا در ۳ وعده غذایی تقسیم شده و مصرف شود.

بهترین زمان برای جذب فیبر صبح است. در این لحظه، فیبر در روده وارد شده بدون اینکه غذایی مانع ورود آن شود. فیبر می تواند مانع جذب ویتامین ها شود، زیرا به عنوان یک پوشش برای روده عمل می کند، بنابراین بهتر است قبل از مصرف فیبر ویتامین استفاده نکنیم. آهن نیز همراه با فیبر به خوبی جذب نمی شود.

پروبیوتیک ها همراه با غذا و گاهی اوقات قبل از غذا مخصوصا ۲۰ دقیقه قبل از غذا جذب می شود.

آنزیم های گوارشی جهت تاثیرگذاری بیشتر، همراه با غذا مصرف شوند.

ویتامین های محرک مثل ویتامین سی، نباید قبل از خواب مصرف شوند زیرا شخص را بیدار نگه می دارد. بعضی ها معتقدند که آب مرکبات و ویتامین سی خواب را برهم می زند اما این مورد تایید نشده است.

اگر شما مکمل های غذایی زیاد مصرف می کنید، بایستی آنها را در قوطی های قرص سر و سامان دهید و هر قوطی ای را مختص ساعتی از روز قرار دهید. آنها را به اندازه ای که توصیه شده و سر ساعت مصرف کنید.

گذاشتن قوطی قرص ها نزدیک میز شامتان باعث می شود که موقع غذا خوردن، خوردن آنها را فراموش نکنید. حتی اگر ویتامین ها را سر ساعت نخوردید، اضافه کردن آنها در برنامه غذایی تان در هر ساعتی از روز به سلامتی شما کمک می کند.

بیشتر بخوانید: قرص زینک چیست؟ | نقش قرص زینک در پیشگیری از کرونا / فیلم

بیشتر پزشکان و متخصصان تغذیه معتقدند که خوردن ویتامین ها و املاح در زمان هایی می تواند جذب بیشتری داشته باشد یا برعکس همراه کردن آنها با بعضی از خوراکی ها می تواند از اثربخشی آنها بکاهد.

در بین مکمل های خوراکی به زمان مناسب خوردن نمونه هایی از آنها اشاره می کنیم، مثلا بسیاری خوردن کلسیم را در شب پیشنهاد می کنند به این دلیل که مصرف کلسیم در بدن بیشتر در شب صورت می گیرد و همچنین به دلیل این که کلسیم می تواند به خوابیدن کمک کند.

همچنین ویتامین های محلول در چربی برای جذب به چربی نیاز دارند بنابراین آنها باید همیشه با غذاهایی که چربی دارند مصرف شود.

این ویتامین ها شامل ویتامین A، ویتامین D، ویتامین E، و ویتامین K هستند.

از طرف دیگر همراه کردن قرص کلسیم در صورتی که پزشک برای شما تجویز کرده با شیر جذب آن را افزایش می دهد بنابراین نوشیدن یک لیوان شیر شب ها قبل از خواب همراه با قرص کلسیم را فراموش نکنید.

در مورد مجموعه ای از ویتامین های گروه B مثل B 1 تا B 12 گفته می شود چون ما در حالت عادی این ویتامین ها را که از جمله ویتامین های محلول در آب هستند با غذا دریافت می کنیم پس بهتر است این ویتامین ها هم همزمان با خوردن غذا به خصوص میوه ها و سبزی ها مصرف شوند.

دقت کنید در صورتی که قرص آهن برای شما تجویز شده است از نوشیدن شیر و لبنیات و همچنین قرص کلسیم با آن خودداری کنید چون جذب آهن را کاهش می دهد.

ویتامین C هم از ویتامین های محلول در آب است اما تفاوت آن با دیگر ویتامین ها این است که فقط چند ساعت در خون می ماند و به سرعت از راه کلیه ها دفع می شود به همین علت برای کسب نتیجه بهتر، ویتامین C بهتر است در هر سه وعده غذایی تقسیم و مصرف شود.

خوشبختانه ویتامین C تنها ویتامینی است که خوردن میزان بیش از نیاز آن دفع می شود و عارضه ای ندارد.

اگر از فیبر خوراکی هم برای رفع یبوست یا کاهش وزن استفاده می کنید، بهترین زمان برای جذب آن صبح است و لازم است که قرص های مکمل ویتامینی و املاح همراه با آن میل نشوند چون فیبر مانع جذب ویتامین ها می شود.

در واقع پودرهای حاوی فیبر به عنوان پوششی برای روده عمل می کنند، بنابراین بهتر است مصرف فیبر را به صبح ها موکول کنیم و ویتامین ها را با وعده دیگری از غذا میل کنیم. آهن نیز همراه با فیبر به خوبی جذب نمی شود.

به تازگی لبنیات مثلا ماست حاوی پروبیوتیک ها هم به بازار آمده اند.

اضافه کردن پروبیوتیک ها که گروهی از باکتری های مفید برای بدن هستند به این علت در علم تغذیه امروز مهم شمرده می شوند که ثابت شده این مواد می توانند از بدن در مقابل سرطان ها حفاظت کنند.

پروبیوتیک ها هم بهتر است همراه با غذا و گاهی قبل از غذا مخصوصا ۲۰ دقیقه قبل از غذا مصرف شوند چون جذب آنها در آن زمان بهتر است.

دقت کنید که ویتامین C نباید قبل از خواب مصرف شوند چون ماده ای محرک است و شخص را بیدار نگاه می دارد.

اگر شما مکمل های غذایی زیاد مصرف می کنید، بایستی آنها را در قوطی های قرص سر و سامان دهید و هر قوطی را مختص ساعتی از روز قرار دهید.

آنها را به اندازه ای که توصیه شده است و سر ساعت مصرف کنید. گذاشتن قوطی قرص ها نزدیک میز غذا کمک می کند، خوردن آنها را فراموش نکنید.

مصرف قرص های مکمل ویتامین ها و املاح در شرایط خاص مثلا در گروهی از سالمندان، برخی از کودکان، مبتلایان به بیماری های مزمن و همچنین کسانی که تحت رژیم های غذایی قرار دارند یا مبتلا به بیماری های گوارشی هستند توصیه می شود.

البته پزشکان تاکید می کنند خوردن نابجا و بدون تجویز ویتامین ها فقط از این جنبه که بخواهیم سلامت بیشتری داشته باشیم صحیح نیست و چه بسا ممکن است متحمل عوارض تجمع آنها در بدنمان هم بشویم.