کبد چرب و نحوه درمان آن

 دکتر صالح آزادبخت با بیان اینکه یکی از موارد شایعی که بیماران از آن شکایت دارند کبد چرب است، اظهار کرد: تجمع چربی در درون بافت کبد را کبد چرب گویند که ممکن است تجمع  چربی باشد و یا گاه‌گاهی همراه با التهاب باشد و چنانچه مراحل پیشرفته آن را در نظر بگیریم ممکن است منجر به فیبروز کبد و یا نهایتاً بیماری سیروز در درصدی از موارد رخ دهد.

کبد چرب با انجام سونوگرافی ساده تشخیص داده می‌شود

وی با اشاره به اینکه چاقی شکمی در بین مردان و زنان به‌عنوان سندرم متابولیک در نظر می‌گیریم که یکی از معیارهای این سندرم اندازه دور شکم است چنانچه در خانم‌ها بیش از ۸۸ و در مردان ۹۲ سانتی‌متر باشد غیرطبیعی (چربی شکمی) است، افزود: کبد چرب با انجام سونوگرافی ساده تشخیص داده می‌شود و در سونوگرافی برای بیماران مشکوک به کبد چرب را با اصطلاح گرید بیان می‌کنند که هر چه این گرید بالاتر باشد احتمال چربی کبد بیشتر است و امکان ایجاد اختلال در روند عملکرد کبد زیاد است.

این فوق تخصص گوارش و کبد بالغین با تأکید بر اینکه افزایش اختلال در روند عملکرد کبدی را با افزایش آنزیم‌های کبدی با عنوان AST و ALT می‌سنجیم؛ هرگاه مقدار این آنزیم‌ها از حد نرمال بالاتر باشد نشان‌دهنده آسیب سلول‌های کبدی است، ادامه داد: افرادی که کبد چرب با گرید ۱ تا ۳ دارند و درعین‌حال میزان آنزیم‌های بالایی داشته باشند یعنی اینکه صدمه کبدی جدی‌تر است و این صدمان در درازمدت خود را به‌صورت التهاب بافت کبد و فیبروز کبدی و ازکارافتادن کبد (سیروز) نشان می‌دهد.

مهم‌ترین درمان در بیماران کبد چرب تغییر سبک زندگی است

آزادبخت با تأکید بر اینکه مهم‌ترین درمان در بیماران کبد چرب تغییر سبک زندگی است و کسایی که کبد چرب دارند روش زندگی‌خود را باید تغییر دهند، اظهار کرد: فعالیت و ورزش مهم‌ترین درمان بیماران کبدی است و کسانی که فکر می‌کند با دارو و درمان این عارضه برطرف می‌شود راه بجایی نمی‌برند.

فوق تخصص گوارش و کبد بالغین با اشاره به اینکه اولین قدم و مهم‌ترین درمان فعالیت بدنی و ورزش مناسب مثل پیاده‌روی تند در بیماران کبدی است، گفت: ورزش منظم به‌صورت دویدن، دوچرخه‌سواری، دوچرخه ثابت، طناب زدن و ورزش‌های هوازی روزانه بین ۲۰ تا ۴۰ دقیقه توصیه می‌شود.

آزادبخت با بیان اینکه تعداد مواردی که منجر به سیروز می‌شوند زیاد نیستند حدود ۲۰ درصد موارد ممکن است منجر به ازکارافتادن کبد یا همان بیماری سیروز شود، افزود: ازکارافتادن کبد ناشی از بیماری فتی‌لیور یا کبد چرب این‌گونه نیست که در مدت‌زمان کوتاهی رخ دهد بلکه در مدت‌زمان طولانی بین ۱۰ تا ۲۰ سال رخ می‌دهد. در هر مرحله اگر به مرحله فیبروز غیرقابل‌برگشت نرسیده باشد احتمال بازگشت این بیماری وجود دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی لرستان اضافه کرد: خیلی از بیماران با بررسی‌های اولیه و سونوگرافی متوجه می‌شوند که دچار کبد چرب شدند و علائمی نظیر زردی، بزرگی کبد و ... که معمولاً بسیار ناشایع در کبد چرب هستند و ممکن است یک درد مبهم خفیفی در ناحیه فوقانی و راست شکم بیماران داشته باشند اما کم دیده می‌شود.

کبد چرب بیماری است که علائم بالینی آن‌چنانی ندارد

آزادبخت با بیان اینکه کبد چرب بیماری است که علائم بالینی آن‌چنانی ندارد و به‌صورت اتفاقی کشف می‌شود و اکثراً در افراد چاق دیده می‌شود، بیان کرد: این بیماری در اکثر موارد خاموش بوده و در افراد چاق و چاقی شکمی ممکن است کبد چرب داشته باشند و یک سری بیماری‌ها نظیر دیابت، افراد الکلی، هپاتیت نوع B و C، بیماری ژنتیکی و ... زمینه‌ساز کبد چرب است.

وی با اشاره به اینکه ارتباطی بین چربی خون و کبد چرب وجود ندارد اما در اکثر موارد دیده می‌شود افرادی که کبد چرب داشتند دچار چربی خون هم شدند، افزود: زندگی ماشینی مقدمه‌ای برای بروز کبد چرب شده که باید این روش اصلاح شود.

فوق تخصص گوارش و کبد بالغین با اشاره به اینکه دوچرخه‌سواری در کاهش آلودگی هوا و حفظ سلامت شهروندان می‌تواند مؤثر باشد، اظهار کرد: پیشنهاد می‌کنم شهرداری‌ها مسیرهای دوچرخه‌سواری در نقاط مختلف شهر ایجاد کنند تا شهروندان مسیرهای کوتاه را با دوچرخه طی کرده و دوچرخه را در ایستگاه‌های بعدی برای استفاده دیگر شهروندان قرار دهند.

فعالیت‌های بدنی و تغییر سبک زندگی راه‌های مقابله با کبد چرب

آزادبخت با افزایش فعالیت‌های بدنی و تغییر زندگی بدون تحرک از عوامل مقابله با کبد چرب عنوان کرد و با بیان اینکه رژیم غذایی خاصی برای این بیماران وجود نداشته باشد اما بیماران کبدی از فست‌فودها، غذاهای بسیار چرب و بسیار شیرین استفاده نکنند و بیشتر سبزیجات، میوه‌جات، لبنیات کم‌چرب مصرف کنند، بیان کرد: مصرف فست‌فودها به همراه نوشیدنی‌های گازدار کالری زیاد وارد بدن می‌کند که سبب ایجاد کبد چرب می‌شود.

وی گفت: در بسیاری از موارد علت خاصی برای بیماری سیروز پیدا نمی‌کنیم و پس از بررسی‌ها متوجه می‌شویم که این افراد کبد چرب داشتند که به آن رسیدگی نکردند.

کبد چرب پیش‌زمینه سرطان کبد نیست

این فوق تخصص گوارش و کبد بالغین با بیان اینکه مصرف غذاها با کالری کمتر و فیبر بیشتر به بیماران کبد چرب توصیه می‌شود، افزود: در حال حاضر نوجوانان و جوانان و افراد مسن به علت چاقی در ناحیه شکمی به کبد چرب مبتلا می‌شوند و این مسئله فرصت خوبی شده برای افرادی که بخواهند سودآوری کنند؛ درحالی‌که هنوز هیچ دارویی اثرات مفید و مشخصی برای درمان کبد چرب نداشته است.

آزادبخت گفت: انواع عرقیات و داروهای سنتی مورد تائید ما برای درمان کبد چرب نیستند و افراد

به دنبال دارودرمانی برای کبد چرب نروند و به سمت تغییر سبک زندگی و فعالیت‌های بدنی پیش روند.

این پزشک با تأکید بر اینکه کبد چرب پیش‌زمینه سرطان کبد نیست، بیان کرد: اما در بیمارانی که به هر دلیل به مرحله سیروز می‌رسند از جمله بیماری هپاتیتی نوع B و C، بیماران ژنتیکی و افراد الکلی به‌عنوان ریز فاکتور برای ابتلا به سرطان کبد قلمداد می‌شوند.