سلام نو – سرویس اجتماعی: خیلی از کسانی که تا دیروز مخالف صد درصدی مهاجرت از ایران بودند امروز در مسیر مهاجرت هستند یا در فکر مهاجرت هستند یا حداقل دیگر کسی را به مهاجرت نکردن تشویق نمی کنند. این البته اصلا مساله خوشایندی نیست.
به گزارش سلام نو، سال 97، نوسان بازار ارز کاری کرد که کار مخالفان مهاجرت برای ادله آوردن در برابر کسانی که قصد ترک کشور را داشتند سخت تر و سخت تر شود. روزهای پرالتهاب سال 97 بیشترین کلیدواژه ای که در موتورهای جستجوگر دیده می شد، مهاجرت به این کشور و آن کشور بود.
ادامه یافتن موج تحریم ها شرایط اقتصاد کشور و به تبع آن وضعیت معیشتی بسیاری را بدون اینکه چشم انداز دقیقی برای آینده خود متصور باشند به سوی مهاجرت سوق داد. مخاطراتی که افزایش مهاجرت برای کشور داشته قابل حساب نیست. شاید هیچ کشوری به اندازه ما از فرار مغزها ضربه نخورده است.
بر اساس گزارشی که صندوق بین المللی پول ده سال قبل منتشر کرده بود ایران در بین 91 کشور رتبه نخست مهاجرت نخبگان کسب کرد. این آمار طبق میزان خروج تقریبی سرمایه بر اثر فرار مغزها است. بر این اساس آمارهای غیر رسمی حکایت از آن داشت که ایران با 147میلیارد دلار در کنار کشورهایی جون سنگاپور، نیجریه، ساحل عاج و ونزوئلا از مهم ترین کشورهای شکست خورده در بحث فرار مغزها هستند. این گزارش سرمایه های نقد ایرانیان خارج از کشور را 1/1 میلیارد تریلیون دلار برآورد کرده بود.
پر واضح است که در ده سال اخیر نه تنها شرایط بهتر نشده بلکه هم به شمار مهاجرت کنندگان افزوده شده هم تمایل برای مهاجرت بیشتر شده است. واقعیت این است که مهاجرت یک معامله زیان ده است. نیروی انسانی که سالها کشور برای آن هزینه کرده است زمانی که قرار است کارآمدی خودش را در جامعه نشان دهد به خارج از کشور می برد و باعث می شود آن کشور سرمایه مهمی را از دست دهد. اهمیت و ارزش نیروی انسانی البته برای کشورهای در حال توسعه همچنان مورد توجه نیست.
طبق آمار رسمی دانشجویان خارجی در کانادا، ایران به فاصله اندکی بعد از چین بیشترین آمار دانشجویان خارجی را در مقطع دکترا دارد. از هر ۱۰۰ دانشجوی خارجی در مقطع دکترا، ۱۶ نفر چینی و ۱۵ نفر ایرانی‌اند و آمریکا و فرانسه و هند و عربستان در رتبه‌های بعدی قرار دارند. در مقطع فوق‌لیسانس هم ایران با سهم ۵ درصدی در جایگاه ششم قرار دارد، اما در مقطع لیسانس نام ایران در میان ۱۰ رتبه اول نیست.
نیازی به توضیح واضحات نیست که این آمار که روز به روز هم بر تعداد آن افزوده می شود چه هزینه هنگفت اقتصادی و اجتماعی بر کشور وارد می کند. سرخوردگی در جامعه را می توان یکی از هزینه های اجتماعی مهمی دانست که بر دوش کشور گذاشته می شود.
کافی است یک جستجوی ساده در گوگل داشته باشید تا متوجه شوید چه تعداد نخبه علمی در سراسر جهان با ملیت ایرانی وجود دارد. تداوم مهاجرت این نخبگان معضلی است که هیچ راه حل کوتاه مدتی برای آن نمی توان متصور بود. باید این واقعیت را پذیرفت وقتی امکان بهره‌مندی از نیروهای داخل کشور وجود ندارد ناگزیر از مواهب این نیروها در جایی دیگر و به نفع اقتصاد کشوری دیگر استفاده می شود.
