سلام نو - سرویس سیاسی: مهدی مطهرنیا، کارشناس مسائل بین الملل و آینده پژوه معتقد است تمایل به تبدیل جنگ محدود به جنگ فراگیر تا حدود زیادی از سوی دو کشور کنترل می شود اما به گفته او بر اساس سیگنال ها معلوم نیست این کنترل تا چه میزان استوار باشد.
مطهرنیا در گفت‌وگو با سلام نو با اشاره به معادلات جدیدی که در سال های اخیر در روابط ایران و آمریکا پیش آمده اظهار کرد: بافت موقعیتی کنونی ویژگی های بسیار منحصر به فردی را برای تاریخ حیات بشر در بر دارد. گویی بشر وارد دوره ای از تاریخ شده که باید هزینه سنگین یک دگرگونی بزرگ در ابعاد گوناگون حیات خود را پذیرا باشد. ممکن است گفته شود چون ما در منطقه خاورمیانه هستیم این قضاوت اشتباه را داریم اما اگر نیک به اوضاع جهان بنگریم باید اذعان کنیم جهان در حال یک زایش بزرگ در ابعاد مختلف است که بالطبع با دشواری هایی نیز همراه و هزینه های گزافی را به ساکنان کره زمین تحمیل می کند. در این میان از منظر امنیتی، سیاسی، نظامی خاورمیانه و ایران در مسیر این تحولات هستند.
این استاد دانشگاه ادامه داد: جنگ اقتصادی با تهران پس از تسخیر سفارت آمریکا و قطع ارتباط ایران و آمریکا زمینه ای را فراهم کرده که ایران را چهار دهه تحت تاثیر خود قرار داده به طوری که حتی دفاع مقدس هم در سایه این مساله مطرح بود و از رژیم صدام برای تقابل با انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی بهره برداری شد.
مطهرنیا بیان کرد: بعد از رحلت حضرت آیت الله خمینی زمینه های این جهت گیری تشدید و گستره بیشتری پیدا کرد چرا که پس از جنگ توقعات فزاینده مردم از انقلاب اسلامی و عملی کردن شعارهای ایجابی انقلاب مطرح شد و از آن پس آرام آرام به واسطه اینکه این شعارها در قالب مدیریت سیاسی و اجرای تدابیر و خط مشی های موجود با معضل رو به رو شد ما شاهد برجسته شدن امریکا به عنوان دشمن اصلی و به عنوان اصلی ترین موضوع انقلاب اسلامی بودیم. همین باعث شد مسائل دیگر به حاشیه برود.
این کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه با شکل گیری برجام یک دوره موقتِ حل و فصل طی شد، اضافه کرد: زمانی که برجام با چالش رو به رو شد در ایران مسئولیت نهایی پذیرش برجام با وجودی که کل حاکمیت در آن دخیل بود از سوی کسی پذیرفته نشد و حتی به مخالفان برجام به عنوان دلواپسان رسمیت داده شد.
مطهرنیا خروج آمریکا از برجام را تحت عنوان دکترین محدودسازی همکاری بین المللی با ایران و محاصره اقتصادی ایران برشمرد و اظهار کرد: ترامپ با جهت گیری پست نو محافظه کارانه خود این دکترین را به دکترین تبدیل چالش ایران به تهدید بین الملل مطرح کرد. آمریکا در چهل سال اخیر به ایران به عنوان چالش نگاه کرده است. ایالات متحده آمریکا قصد دارد با حضور در خلیج فارس به بزرگترین صادرکننده نفت در دنیا تبدیل شود و بر مهم ترین گلوگاه انرژی رقبا استیلا پیدا کند. ایالات متحده با این کار می خواهد نظم نوین آینده را به نفع خود تمام کند. آنها از سال 2018 به این سو بیشتر از همیشه در پی ضربه زدن به ایران به عنوان دشمن مهم ایالات متحده هستند.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: اکنون ما وارد عملیاتی شدن دکترین تبدیل چالش ایران به تهدید شده ایم و با کشته شدن پیمانکار آمریکایی و زدن پایگاه های حشد الشعبی و کتائب و پس از آن عملیات تقابلی سیاسی و شبه نظامی در عراق نسبت به سفارت آمریکا در واقع یک خاطره نامیمون برای آمریکایی ها یعنی گروگان گرفتن 52 نفر از آمریکایی ها یادآوری شد و حذف فیزیکی مقام دوم ایران را در یک کشور ثالث رقم زد و با فشارهای ناشی از اعلام ضربه انتقام و محتوای این ضربه به معنای ضربه ای که سریع، متقابل و برابر نام می گیرد ایران شب گذشته به پایگاه سمبلیک ایالات متحده آمریکا در عراق حمله کرد.
او با اشاره به اینکه جنگ محدود میان ایران و آمریکا دیرزمانی است که آغاز شده گفت: اکنون جنگ اقتصادی و دیپلماتیک وارد جنگ نظامی شده است. اقدام جنگی محدود بین ایران و آمریکا تداوم دارد. اما تلاش در پایتخت های هر دو کشور به دلایلی که هر دو کشور را تحت شعاع قرار می دهد برای گسترش فراگیر آن چندان مساعد به نظر نمی رسد لذا هر دو طرف محتاطانه وارد عمل می شوند. سیاست های کنترل کننده در سامانه های قدرت در هر دو کشور دنبال می شود.
به گفته مطهرنیا از منظر سیگنال ها تمایل به تبدیل جنگ محدود به جنگ فراگیر تا حدود زیادی کنترل می شود. با این حال اینکه در تهران و واشنگتن چقدر توان کنترل وجود داشته باشد محل تردید است. تلاش هایی در ساختار قدرت هر دو کشور برای کنترل انجام می شود ولی سیگنال ها نشان از آن دارد که این کنترل ها می توانند شکننده باشند.
