سلام نو – سرویس سیاسی: با نزدیک شدن به موعد مقرر گروه ویژه اقدام مالی بار دیگر بحث FATF و تصویب و عدم تصویب پیوستن به آن داغ شده. موافقان از ضرورت پیوستن به FATF میگویند و این که پیوستن به آن راه تنفس اقتصاد ایران را باز میگذارد و نپیوستن به آن همین اندک روزنه موجود را میبندد. مخالفان هم میگویند همین حالا هم اقتصاد ایران به مدد دور زدن تحریمها زنده است و پیوستن به FATF همین راه نیم بند را هم میبندد.
اما چرا FATF به چنین گره محکمی تبدیل شد، آن هم در حالی که پیش از این به تصویب مجلس و شورای نگهبان رسیده بود؟ شاید جدیترین دلیل این باشد که مخالفان نمیخواهند امتیاز حل این مشکل به جیب دولت روحانی یا فراکسیون امید برود، چنان چه سعید جلیلی که امروز به جدیترین مخالف FATF تبدیل شده روزگاری و در دولت احمدینژاد حامی تصویب آن بود. در واقع به نظر میرسد پیوستن به FATF از یک موضوع حقوقی یا حتی سیاسی تبدیل به موضوعی برای گروکشی سیاسی شده است و مصلحت کشور در درجه چندم اهمیت قرار دارد.
نشان آن را میتوان در سابقه مواضع سعید جلیلی نسبت به FATF یافت. علی ربیعی، سخنگوی دولت با اشاره به نظرات پیشین جلیلی درباره FATF میگوید: در مورد FATF افرادی که الان مخالف هستند، نامه زدند و موارد آن موجود است.
حرفهای ربیعی با اظهارات یکی از اعضای تیم مذاکره کننده ایران با FATF نیز تطابق دارد. این عضو تیم مذاکره کننده به روزنامه ایران گفته که نامه جلیلی را دیده که "در آن با صراحت آمده که برای حل مسأله FATF، باید هیأت یا گروهی تشکیل شود، مواردی که FATF خواسته پذیرفته شود. حتی در این نامه به کنوانسیونهای پالرمو و CFT هم اشاره شده است که مراحل تصویب آنها مد نظر قرار بگیرد."
با این همه گذر زمان و تغییر دولت باعث شد سعید جلیلی از صف موافقان FATF به صف مخالفان آن سر بخورد و به یکی از سازماندهندگان اصلی مخالفان پالرمو و CFT تبدیل شود.
محمدمهدی زاهدی، نماینده مجلس و از جمله مخالفان این طرح با تشبیه این لوایح به طناب دار میگوید: در این شرایط FATF مثل طناب داری است که ما به آن را به گردن خودمان آویزان کنیم و عملاً با عضویت در کنوانسیونهای آن، ما راههای معاملات تجاری خود و دور زدن تحریمها را در اختیار دشمن قرار میدهیم.
اما دلیل مخالفت مخالفان دولت با پیوستن به FATF چیست و چرا آن را چنان طناب دار میبیننند؟ محور اصلی مخالفت مخالفان این است که با پذیرش لوایح مبارزه با پولشویی و تروریسم، ایران عملا راه دور زدن تحریمها و کمک به نیروهایی مثل حزب الله و حماس را از دست میدهد، در حالی که بنا به گفته مدافعان چنین چیزی درست نیست و دور زدن تحریم و کمک به حزب الله هیچ وقت از کانالهای رسمی صورت نمیگرفت که حالا نگران ملغی شدن آنها باشیم.
باید به خاطر داشت که FATF بالاخره گزارش مالی ایران را تهیه میکند. اگر ما به گروه ویژه اقدام مالی بپیوندیم آن وقت خودمان گزارشهای مالی نهادهای ایران را به آنها میدهیم ولی اگر از این کار سر باز بزنیم آنها خود برای تهیه گزارش اقدام میکنند و فرصت بیشتری برای فشار به ایران پیدا میکنند.
نکته قابل توجه دیگر این است که بعد از پیوستن به FATF شما میتوانید بخشی از تعهدات را انجام ندهید و یک عضو نمونه نباشید و مشکلی هم برای شما ایجاد نشود ولی در صورت نپیوستن به این پیمان مستقیم به لیست سیاه خواهید رفت.
اما اصلیترین نکته درباره FATF فواید آن نیست بلکه توجه به این مسئله است که پیوستن به این پیمان شاید در حال حاضر برای ما سود زیادی از نظر اقتصادی نداشته باشد ولی نپیوستن به آن حتما ضرر دارد چون به طور قطع آمریکا با توسل به اهرمهای فشار FATF اندک روزنههای اقتصادی موجود را هم مسدود کرده و موج جدید از بحران مالی را برای ایران به ارمغان میآورد.
عواقب رد FATF آن چنان گسترده است که به گفته همتی، رئیس بانک مرکزی، روسای بانکهای مرکزی چین و روسیه هم به ایران هشدار دادهاند که در صورت وارد شدن اسم ایران به لیست سیاه در مبادله مالی با اقتصاد با کشور به مشکل میخورند.
به نظر میرسد امروز کشور در سر دو راهی مهمی است که به اراده و مسئولیت پذیری نیاز دارد، ارادهای که لوایح مرتبط با FATF را رد یا تصویب کند و درباره آن تصمیم بگیرد و البته احساس مسئولیت پذیریای که مسئولیت عواقب این تصمیم را بپذیرد.