سلام نو – سرویس بین الملل: روابط امارات و عربستان در یک دهه گذشته در نزدیکترین حالت خود بوده و آنها همراستاترین مواضع ممکن را به خصوص در سطح منطقه داشتند از جمله حمایت از ظهور جنرال سیسی در مصر، عملیات مشترک نظامی در یمن، تحریم قطر و تصویب برخی قوانین مشترک در دو کشور.
این نزدیکی البته بی ارتباط به نزدیکی رابطه دو چهره برجسته حکومت عربستان و امارات یعنی محمد بن سلمان و محمد بن زاید نیست، چهرههایی که اسما ولیعهد و رسما تاثیرگذارترین چهره در سیاستهای کشور خود هستند.
اما این دو متحد اخیرا با اختلاف نظرهایی مواجه شدهاند، اختلاف نظری از که از واکنش آنها به تنشها در خلیج فارس و حمله به چهار نفتکش آغاز شد. عربستان ایران را مقصر دانست و به صراحت این مطلب را بیان کرد و حتی ادبیاتش به سمت تهدید نظامی هم تمایل یافت ولی امارات ترجیح داد از کنار این مسئله بگذرد و راههای دیپلماتیک را امتحان کند.
همین مسئله سرآغاز شکاف در روابط دو متحد استراتژیک بود، به خصوص این که امارات گامهای رو به عقبی را نیز در یمن برداشته و ظاهرا برخی از شیوخ اماراتی فشارهایی را به نخست وزیر این کشور آوردهاند تا به هر شکل ممکن از جنگ یمن خارج شود.
دلیل امارات برای عقب نشینی از جنگ یمن را میتوان از دو منظر مورد توجه قرار داد، نخست عدم به دست آمدن نتیجه مطلوب و دوم افزایش فشارهای بین الملل روی متجاوزین به یمن. عربستان و یمن از سال 2015 به شکل جدی در یمن درگیرند و در حالی که عربستان حملات هوایی را سامان میداد امارات نیروی لازم برای حملات زمینی را تامین میکرد.
تلاش این دو کشور و متحدانشان در یمن در مقابل حوثیهای یمن که از حمایتهای حداقلی بهره میبرند و آن طور که مشهور است توسط ایران پشتیبانی میشوند ناکامی بزرگی برای امارات تلقی میشود.
مسئله دیگر این است که کشت و کشتار اتحاد عربستان و امارات در یمن آنچنان وسیع و فاجعه انسانی آنچنان مهیب است که فشار جامعه جهانی روز به روز افزایش مییابد.
در کنار عقب نشینی از یمن امارات اخیرا روابط سطح پایینی در حوزه گارد ساحلی با ایران داشت که خشم طرف سعودی را برانگیخت و در ظاهرا به عنوان حرکت جدیدی در سیاست خارجی امارات ثبت شد.
به گزارش سایت عربی 21، صفحات سعودی شبکه های اجتماعی که برخی از آنها هوادار دولت عربستان هستند، به طور مستقیم و غیرمستقیم به امارات به خاطر هماهنگی امنیتی اخیرش با ایران در زمینه دریایی و خروج امارات از یمن حمله کردند. این صفحات در اشاره ضمنی به نگرانی خود از امکان کودتای امارات علیه روابط مستحکم خود با عربستان، خواهان ستایش نکردن از هرگونه کشور هم پیمان عربستان در حال حاضر و بسنده کردن به حمایت از این کشور شدند. برخی از کاربران نوشتند که امارات از پشت به عربستان خنجر میزند!
هرچند شاید برخی کنشهای اخیر امارات را عقب نشینی قلمداد کنند ولی به نظر میرسد امارات متحده از هزینه و دست آوردی که در تنشهای اخیر منطقه داشته راضی است و حالا در حال تغییر زمین بازی و استفاده از قدرتی است که به دست آورده و در این راه روشی متفاوت با متحد سعودی دارد.
عربستان همچنان مایل است یک بازیگر مهاجم باشد ولی امارات مایل است حداقل فعلا از طوفان دور شود. امارات با حضور در یمن خود را بازیگری جدی معرفی کرد، با بازی در تنش ایران توانست پای آمریکا، انگلیس و دیگر متحدانشان را به خلیج فارس باز کند و در مصر اعتماد رییس جمهور را به دست آورد. با این دست آوردها حالا امارات از یک بازیگر در سایه در روابطه خاورمیانه به بازیگری مهم بدل شده که مورد مراجعه و مشورت قدرتها قرار میگیرد، به اتحادها و ائتلافها دعوت میشود و از بازیگری صرفا اقتصادی به بازیگری اقتصادی و سیاسی بدل میشود.
با این تفاسیر اختلافات امروز عربستان و امارات را نه اختلاف موضع شدید درباره مسائل کلان بلکه باید جدایی راهها در استفاده از دست آوردها دانست، چنانچه به نظر میرسد برای چرخش جدی در روابط با ایران، عربستان و امارات هنوز مواضعی مشترک داشته و به آمریکا نگاه میکنند.