از گفتار نیک، پندار نیک و کردار نیک که از آموزه های مهم زرتشت می باشد به طور فراوان گفته شده است.
تولد زرتشت
در متون تاریخی آمده است که زرتشت، حدود نهصد سال پیش از میلاد مسیح در محدوده دریاچه ارومیه به دنیا آمده است.
در خصوص برخی از ابعاد زندگی زرتشت به دو صورت نقل شده است.
مثلاً در خصوص محل تولد او، برخی بر آذربایجان و تخت سلیمان فعلی که منطقه ی مادها بوده و ارومیه اذعان داشته اند از اینرو این دریاچه را بسیار مقدس می دانسته اند و برخی دیگر بلخ را زادگاه او می دانند.
حتی گفته شده است که ری در نزدیکی تهران محل تولد زرتشت است اما گفته های قطعی ای مبنی بر تولد او در غرب ایران وجود دارد.
او برای فعالیت خود به همراه چند تن از یارانش به شرق رفته اند و آن هم به خاطر دور شدن از آزار و اذیت برخی از افراد بوده است.
پوروسَسپِه و دُغدووا؛ پدر و مادر زرتشت
پدر زرتشت، پوروسَسپِه ومادرش دُغدووا بوده اند.
واژه زرتشت از زَرَتا به معنی زرین و اوشترا از ریشه اوش به معنی روشن می باشد که معنای کلی آن روشنایی زرین است.
برخی نام اصلی زرتشت را سپیتامه دانسته اند.
پدر زرتشت از خاندان سپیتمَه که به دانش شهره و آشوبی بود و مادرش هم برای تباری مذهبی و اشرافی بود.
زرتشت سومین پسر پوروسَسپِه و دُغدووا بود. او در آن زمان نزد پدر و دیگر دانشمندان مطرح شهر به آموزش های اولیه پرداخت به طوری که در گفته ها آمده است روحیه ی کنجکاوانه و تیزی داشت به طوری که وقتی هنوز پانزده ساله بود تمامی علم و دانش دوران خود را فرا گرفته بود.
پیامبری زرتشت
زرتشت به مسائل مختلفی همچون آفرینش مشغول بود و تفکرات و بینش او آنقدر والا بود که صرفا یک خداوند را خالق هستی می دانست و در نهایت هنگامی که سی ساله بود به مقام پیامبری رسید.
اشو زرتشت پیش از آنکه به پیامبری برسد ایدئولوژی و تفکرات خود مبنی بر شیوه زندگی و هستی خداوند را برای افراد دیگر بیان می کرد.
پس از آن که زرتشت توانست به پیامبری برسد از اهورامزدا پیامی دریافت نمود و به تبلیغ مشغول شد و بسیاری از شاهزادگان آن زمان به مبارزه و دشمنی با او پرداختند زیرا بر این باور بودند که منافعشان در خطر است.
علت دشمنی شاهزادگان هم این بود که آن ها در تلاش بودند تا مردم در نادانی بمانند و آن ها هم بدون هیچ گونه مزاحمتی به فرمانروایی خود بپردازند.
او در دهه ی چهل سالگی عمرش مجبور شد که به همراه یاران و شاگردان خوب و همیشگی اش به شرق کشور مهاجرت نمایند و در آن جا پیروانِ بسیاری پیدا کرد که از آن جمله می توان به گشتاسب که در آن زمان پادشاه بلخ بود و همسرش هوتَوسا اشاره کرد. این دو با او همراه شدند و از او حمایت بسیاری کردند.
زرتشت برای تبلیغ دین خود بسیار تلاش کرد.
ازدواج زرتشت و فرزندانش
داستان ازدواج زرتشت هم چنین بیان شده است که او با یکی از پیروان خود به نام هووُوی ازدواج کرد که حاصل ازدواج آن ها سه پسر و سه دختر به نام های ایسَت واسستَره، اوروتَت نَرَه، هوَرچیثزَه، فرینی، ثریتی و پوروچیستا
بوده است.
گفته شده است هنگامی که زرتشت هفتاد و هفت ساله و مشغول پرستش اهورامزدا بود توسط شخصی به نام توربراتور
(تورِبَراَدروریش) کشته شده است.
آیین زرتشت؛ نخستین آیین مدون ایرانی
آیین زرتشت نخستین آیین مدونی ست که در ایران بوده است. به آیین زرتشتی، آیین مزدیسنی نیز گفته اند که معنای آن پرستنده اهورا مزدا می باشد زیرا بر این باور بودند که خدای این جهان «اهورا مزدا» یا «مزدا اهورا » می باشد.
