حتما از آرامگاه بایزید بسطامی بازدید کنید

سلام نو _ سرویس گردشگری: ابویزید طیفور بن عیسی بن آدم بن سروشان بسطامی معروف به بایزید بسطامی ملقب به سلطان العارفین بزرگترین عارف قرن سوم هجری و از بزرگان اهل تصوف است که در سالهای ۱۶۱ تا۲۳۴ می زیسته (مطابق با قول صحیح تر متوفی بسال ۲۶۱ه.ق).روایت است که بایزید بعد از مدت ها سیاحت و ریاضت کشیدن، به بسطام بازآمد، بیشتر عمر خود را در آنجا گذرانید و در همان جا درگذشت. او شخصا اثری از خود بر جا نگذاشت.

اما سخنان او را پیروان و مریدانش گرد آورده اند که در مراجع مختلف مانند طبقات الصوفیه و تذکره الاولیاء نقل شده است.

مجموعه تاریخی بسطام که در شش کیلومتری شمال شاهرود واقع شده در دوره های قبل از سلجوقی تا قاجار ساخته شده و شامل بقعه امامزاده محمد بن جعفرصادق (ع)، آرامگاه بایزید بسطامی، صومعه بایزید، مسجد بایزید، ایوان الجایتو، آرامگاه غازان، مسجد و منار سلجوقی و مسجد جامع و برج کاشانه و مدرسه شاهرخیه می باشد.

مقبره بایزید بسطامی

«آرامگاه بایزید بسطامی» در شهر بسطام در استان سمنان و در 6 کیلومتری شهرستان شاهرود قرار گرفته است. این مجموعه آرامگاهی شامل یک مسجد و چند آرامگاه است.

«ابویزید طیفور بن عیسی بن آدم بن سروشان بسطامی» معروف به « بایزید بسطامی» که در عالم فرهنگ و ادب به «سلطان العارفین» مشخور است، از جمله نام‎ دارترین عارفان قرن سوم هجری قمری در ایران به شمار می‎رود.

مهم‎ترین آثار بایزید در چند کتاب گرد آمده‎اند که از جمله آن‎ها می‎توان به «النور من کلمات ابی طیفور» اشاره کرد که شخصی به نام «عبدالرحمن بدوی» در کتاب «شطحات الصوفیه» خود آن را منتشر کرده ‌است.

همچنین کتاب‎هایی از جمله «رساله احکام القضا و القدر» و «مسائل الرهبان» نیز متعلق به بایزید است.

آرامگاه بایزید بسطامی تزئینات پر تجمل و خیره‎ کننده ندارد و نمای بسیار ساده آن، حکایت از وجود آرامگاه عارفی در زیر آن دارد که دارای یک پنجره آهنی هم هست.

در زیر گنبد آرامگاه، قبر بایزید به چشم می‎خورد. بر روی قبر سنگ مرمرینی قرار دارد که با عباراتی از جمله مناجات مزین شده است.

ناگفته نماند که جهانگردان و سفرنامه ‎نویسان بسیاری از جمله ناصرخسرو و حمدالله مستوفی در سفرنامه‎ هایشان به توصیف مقبره بایزید بسطامی در نزدیکی شاهرود پرداخته‎اند.

در فاصله کمی از آرامگاه بایزید، مزاری با گنبد مخروطی و رُک وجود دارد که گفته می‎شود مزار امامزاده محمد، از فرزندان امام جعفر صادق در زیر آن قرار دارد. نقل است که امام او را به همراه بایزید برای هدایت مردم به بسطام فرستاده بود.

از جمله مهم‎ترین و قدیمی‎ترین آثار مجموعه آرامگاهی بایزید بسطامی، می‎توان به مسجد و مناره کناری آن اشاره کرد.

همچنین این مسجد دارای دو شبستان است. شبستان بزرگ‎ تر مختص مردان و شبستان کوچک ‎تر زنانه است. ساخت شبستان کوچک ‎تر به دوره ایلخانی منسوب است.

معماری آرامگاه بایزید بسطامی

در معماری مجموعه آرامگاه بایزید آثاری از دوره‌های مختلف تاریخی از جمله صفویه، قاجاریه، ایلخانی و پهلوی دیده می‌شود.

با وجود ساخت قسمت‌های مختلف اطراف آرامگاه بایزید بسطامی، خود آرامگاه تغییری نکرده است و تزئیناتی آن‌چنانی و مسحورکننده‌ ندارد و عمارتی ساده محسوب می‌شود که تنها دارای یک پنجره آهنی است.

بسیاری از جهانگردان و سفرنامه نویسان از جمله ناصرخسرو و حمدالله مستوفی در سفرنامه‌های خود به توصیف مقبره بایزید پرداخته‌اند.

سادگی بنای آرامگاه را می‌توان به زندگی عرفانی و شخصیت بایزید نسبت داد.

سنگ قبر این عارف نامی از جنس مرمر و کریستال است و جملات معروفی از مناجات حضرت علی بر روی آن حک شده است.

در واقع زیارت از مقبره اصلی زمان زیادی را از شما نمی‌گیرد و اکثر گردشگران برای بازدید از سایر قسمت‌های مجموعه که بسیار دیدنی و متنوع هستند، زمان بیشتری را صرف می‌کنند.
آرامگاه بایزید بسطامی یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی مربوط به دوره ایلخانیان واقع در بسطام استان سمنان است.

این بنا در مرکز شهر بسطام و در مجاورت مسجد جامع و مدرسه شاهرخیه قرار دارد و مهم‌ترین اثر تاریخی این شهر محسوب می‌شود.

سمنان مهد عارفان شهری است که سه عارف بزرگ تاریخ را به کشورمان هدیه داده است که آثار برجای مانده از آن‌ها همچون گنجینه‌ای برای ما و فرهنگ ایران عزیزمان محسوب می‌شود.

سه تن از عرفای بزرگی که می‌توان با افتخار از آن‌ها یاد کرد بایزید بسطامی، ابوالحسن خرقانی و علاءالدوله سمنانی هستند که در میان آن‌ها بایزید بسطامی در عالم عرفان می‌درخشد.

مجموعه آرامگاه بایزید بسطامی مجموعه‌ باشکوهی است که با سبکی نامنظم و کهن طراحی شده و شامل جاذبه‌های تاریخی، طبیعی، مذهبی و عرفانی از جمله امامزاده محمد، خانقاه یا صومعه بایزید، مسجد بایزید، مدرسه شاهرخیه، و چندین آرامگاه و بخش‌های دیگر است.

این مسجد شامل دو شبستان است که شبستان بزرگ‌تر به شبستان مردانه و شبستان کوچک‌تر به شبستان زنانه مشهور است. فضای موسوم به شبستان زنانه، مسجدی است از دوره ایلخانیان (اواخر قرن هشتم) که فضای هشتی مجاور آن در همین دوره یا اندکی بعد احداث شده است.

روی یکی از دیوارهای مسجد نقوشی با تاریخ ۵۱۴ وجود دارد.

خانیکوف به محرابی اشاره می‌کند که تاریخ ۶۶۰ داشته، ولی اینک اثری از آن باقی نمانده است.

فریزِر که در ربع نخست سده نوزدهم میلادی (اوایل قرن سیزدهم) این مجموعه را دیده، به کتیبه‌ای با تاریخ ۶۹۹ در مسجد اشاره کرده است.