سلام نو _ سرویس گردشگری: کاروانسرای قصر بهرام از جاذبه‌های تاریخی استان سمنان محسوب می‌شود و همانطور که از نام آن پیداست هنوز هم به عنوان محل توقف و استراحت برای گروههایی که علاقه‌مند به دیدن آسمان پر ستاره شب هستند، به کار می‌رود.
در اطراف این کاروان یعنی در مناطق بیابانی اطرافش که پارک ملی کویر نام دارد گونه‌های گیاهی و جانوری متعددی وجود دارد که توسط سازمان حفاظت از محیط زیست از گونه‌های این منطقه حفاظت می‌شود.
آشنایی با کاروانسرای قصر بهرام در گرمسار
در وسط "پارک ملی کویر"، نزدیک شهر گرمسار در استان سمنان، یک عمارت حیرت انگیز وجود دارد. کاروانسرای قصر بهرام نام این بنای باستانی است که به معنای واقعی زیبا و با شکوه است و شاید بتوان به آن "کاخ بهرام" نیز گفت.
گفته می شود که بهرام پنجم (معروف به بهرام گور)، پانزدهمین پادشاه امپراتوری ساسانی، این مکان را بنا کرده است. در دوران صفویه، شاه عباس صفوی آن را بازسازی و به کاروانسرا تبدیل کرد. اگرچه این کاروانسرا یک بنای تاریخی باشکوه است، اما موقعیت بی نظیر آن، قصر بهرام را به یک مقصد گردشگری فوق العاده منحصر به فرد تبدیل کرده است.
این کاروانسرا در دامنه‌های کوه سیاه کوه و در وسط دشت کویر یعنی بزرگترین صحرای ایران قرار دارد. این منطقه با مساحت بیش از ۴۰۰۰ کیلومتر مربع، یک منطقه حفاظت شده زیست محیطی به نام پارک ملی کویر است.
این منطقه از بزرگترین و قدیمی‌ترین مناطق حفاظت شده کشور است. همچنین به عنوان آفریقای کوچک ایران شناخته می شود، زیرا دارای تنوع بیولوژیکی شگفت انگیزی در حیات وحش است.
معماری کاروانسرای قصربهرام
کاروانسرای قصربهرام به دلیل معماری و ساختار سنگی قابل توجه است. برخلاف کاروانسراهای موجود در ایران، در ساخت این بنا از خشت استفاده نشده است و همه آن از سنگ ساخته شده است. این ساختمان در طول سالها به خوبی حفظ شده است و حتی امروزه نیز قابل سکونت است.
کاروانسرای قصر بهرام از چهار برج نیم دایره و ۲۴ اتاق رو به استخر مستطیل شکل تشکیل شده است. در نزدیکی این بنای باستانی، بناهای تاریخی دیگری نیز وجود دارد. از آنجا که در گذشته فقط پادشاهان از کاروانسرای اصلی استفاده می کردند، کاروانسرای دیگری نزدیک به کاروان اصلی برای مردم عادی ساخته شده بود.
علاوه بر این، می توانید ویرانه‌های کاخی به نام "هارامسرا" واقع در جنوب قصر بهرام را مشاهده کنید. سیستم آب یکی دیگر از شاهکارهای ساختمان است، آب این ساختمان از چشمه سیاه می آید. آب از طریق راه آبی که از تخته سنگهای سفید تراشیده شده است، درست به حیاط مرکزی کاروانسرا منتقل می شود. همچنین شما می توانید از چشمه نیز بازدید کنید زیرا این چشمه در ۵.۷ کیلومتری ساختمان عمارت واقع شده است.
پلان بنا از نوع متقارن و مربع مستطیل به ابعاد ۷۴ در ۶۵ است. دو در دارد: یکی جنوبی و دیگری شمالی. دو سکو و دو اتاق هم در دو طرف دروازه‌ی ورودی وجود دارد. داخل آن حیاط بزرگی است که دورتادور آن را اتاق‌های کوچک فراگرفته است.
در بدنه‌ی غربی حیاط یک تالار با شاه‌نشین و طاقچه‌هایی در اطراف و ایوانی در جلو ساخته شده و در زیر تالار زیرزمین بزرگی است. در پشت ساختمان‌های داخل حیاط هم طویله‌های سراسری با آخورهای متعدد و کنار هر آخور سکویی برای استراحت چهارپادار و اجاقی برای طبخ بوده است.
در چهار گوشه و میان اضلاع شرقی و غربی نیز شش برج دفاعی که دارای تیرکش هستند تعبیه شده است.
برای دیدن کاروانسرای قصر بهرام باید به ۱۵۴ کیلومتری جنوب تهران، به جایی در جنوب گرمسار و شمال دریاچه نمک بروید، در این محل به غیر از اینکه با جاذبه های دیدنی کویر و گونه های جانوری و گیاهی زیبا روبرو می شوید بنایی تاریخی و ارزشمند را هم می بینید.
احتمالا با نگاه اول به این بنا حس می کنید که به جای کاروانسرایی میان راهی با کاروانسرایی درون شهری طرف هستید برخی از کارشناسان این بنا را محلی برای اقامت پادشاهان صفوی در هنگام شکار و سفرهای شاهانه می دانند.
نمای این کاروانسرا با سنگ های سفید مایل به کرم پوشیده شده و در گوشه های آن برج هایی چند وجهی قرار دارد. در ورودی به سمت شمال باز می شود و سردری در بالای آن وجود دارد که با سنگ تراش خورده تزئین شده است.
در این کاروانسرا مثل دیگر کاروانسراهای ایرانی یک حیاط مرکزی ۸ ضلعی می بینید که ۲۴ اتاق در اطراف آن ساخته شده است و اسطبل هایی برای نگهداری چارپایان هم در پشت این حجره ها قرار دارند. در طبقه بالای آن اتاق هایی هست که در آنجا پخت و پز انجام می شده است.
ظاهر کاروانسرا از بیرون شبیه مربع است و چهار برج بلند و نیم دایره و دو دروازه شمالی و جنوبی دارد، به غیر از حیاط مرکزی، حیاطی ساده و بزرگ هم در طرف شرقی کاروانسرا قرار دارد. در سمت غربی حیاط مرکزی، تالار بزرگی ساخته شده که در داخل آن شاه نشین و طاقچه هایی در اطرافش قرار دارد و ایوانی هم در جلوی تالار وجود دارد.
در وسط حیاط، حوض چهار گوشی به عمق ۲ متر قرار دارد و برای آبرسانی به این کاروانسرا از چشمه شاهی در دامنه سیاه کوه استفاده می شد، چشمه ای که در ۵.۷ کیلومتری این کاروانسرا قرار دارد. آب این چشمه در مخزنی در ۱۰۰ متری این بنا نگهداری و از آنجا به درون کاروانسرا و حمام هدایت می شد.
نظر شما