سلام نو _ سرویس گردشگری: روستای شواز، یکی از روستاهای تاریخی و قدیمی استان یزد و جاذبه‌های تاریخی و طبیعی چون سنگ‌نگاره‌های اسبقته، قلعه شواز، قبرستان تاریخی شواز و آبشار شواز را در خود جای داده است. قلعه این روستا از مهمترین قلعه‌های کوهستانی یزد محسوب می‌شود.
تاریخچه روستای شواز
روستای شواز یکی از جاهای دیدنی تفت است که در جنوب غربی استان یزد، منطقه پشتکوه و در اطراف روستای نصرآباد قرار دارد. فاصله شواز تا تفت ۶۸ کیلومتری و تا یزد ۹۵ کیلومتر است. روستای شواز یکی از روستاهای هدف گردشگری شهرستان تفت محسوب می‌شود. این روستا نام خود را از باد گرفته است. به نقل از مردمان این روستا، شواز تغییر یافته شب باد یا شاه باد است که در اصطلاح محلی به وزش باد در شب گفته می‌شود. از آنجایی که باد شب‌ها در این آبادی شدیدتر می‌شود، این روستا به این نام مشهور شده است.
روستای شواز هر ساله میزبان جشنواره‌های متعددی در زمینه آداب‌ورسوم، مراسم آیینی، اجرای موسیقی و نواهای محلی، معرفی صنایع‌دستی، پوشش سنتی و غذاهای محلی است. جشنواره شب باد تا شواز، شبیه‌خوانی، چاووشی‌خوانی، شب شعر روستا، بوم‌گردی، رصد ستارگان و اجرای بازی‌های سنتی و محلی از جمله برنامه‌هایی است که در این روستا برگزار می‌شود.
دسترسی به روستای شواز از طریق جاده ارتباطی یزد به ابرکوه و سپس روستای علی آباد میسر است. بعد از آن نیز باید جاده فرعی روستای شواز را در پیش بگیرید تا به این مکان برسید.
آدرس: استان یزد، ۶۸ کیلومتری تفت
شادروان استاد ایرج افشار در کتاب یادگار یزد شواز را این‌گونه معرفی می‌کند:
شواز، این آبادی در دره مجاور عبدالله واقع و بسیار خوش منظره و زیبا است.
روستای شواز یکی از قدیمی‌ترین روستاهای استان یزد محسوب می‌شود که آثار تاریخی مهم و باارزشی چون سنگ‌نگاره‌های اسبقته و قلعه شواز را در خود جای داده است. علاوه بر این، در نزدیکی قلعه شواز محلی به نام شواز کهنه قرار دارد که در این منطقه، قبرستان‌های تاریخی دیده می‌شود.
در نزدیکی‌های شواز کهنه نیز مکانی قرار دارد که اسبقته یا هسبخته نامیده می‌شود. هسبخته از هس، به معنی محل نگهداری گوسفند و بخته به معنی عقیم کردن حیوانات تشکیل شده است. گفته می‌شود در این مکان آثاری از عصر مهرپرستی به دست آمده است. علاوه بر این در نزدیکی‌های شواز، روستاهایی از دوره ساسانی وجود دارد که قدمت آن‌ها به عصر ساسانی می‌رسد. همچنین در چند کیلومتری شواز در رمه کوه، سنگ‌نگاره‌های ۱۰ هزار ساله وجود دارد که همه این‌ها تاریخ و قدمت این منطقه را نشان می‌دهد.
جاهای دیدنی روستای شواز
سنگ‌نگاره‌های شواز
سنگ‌نگاره‌های اسبقته یا هسبخته روستای شواز روی ۱۷ صخره حکاکی شده‌اند که از میان ده صخره در مردادماه ۱۳۸۲ با شماره ۹,۲۶۷ به ثبت ملی رسیده است. این سنگ‌نگاره‌ها در یک مطالعه تطبیقی و در مقایسه با سنگ‌نگاره‌های کوه ارنان در مهریز، با قدمت هفت تا ۱۲ هزار سال مشابهتی را نشان می‌دهد؛ اما تعیین تاریخ دقیق این سنگ‌نگاره نیازمند پژوهش‌های بیشتر است.
بز کوهی، قوچ، انسان، موجود اساطیری، خورشید، چلیپا، حلقه مهر، درخت، مردی سوار بر اسب با بزی با شاخ هلالی، انسانی خوابیده با نقشی نامعلوم، انسان در حال شکار، نوشته‌های به پهلوی نسخ و کوفی از جمله نقوش و خطوط سنگ‌نگاره‌های شواز به شمار می‌رود که مربوط به دوره‌های فرهنگی مختلف است.
قلعه شواز
قلعه شواز مهمترین جاذبه و اثر تاریخی روستای شواز است که در آذرماه ۱۳۹۵ با شماره ۳۱۶۲۳ در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسیده است. این قلعه یکی از مهمترین و قدیمی‌ترین قلعه‌های استان یزد است در طول زمان و از دوران ایران باستان همچنان پابرجا مانده است. قلعه شواز مکانی مسکونی و همچون دژی مستحکم در برابر حملات دشمنان و مهاجمان بوده است. این قلعه روی صخره‌ای سنگی و رسوبی در ارتفاع ۱۰۰ متری از سطح زمین بنا شده است و بر اطراف خود کاملا اشراف دارد.
قلعه شواز به شیوه معماری ساسانی ساخته شده است و پنج هزار متر مربع مساحت دارد. این قلعه از سنگ‌های رسوبی ساخته شده است و در اطراف آن پرتگاه‌های تند و خطرناک وجود دارد که دسترسی دشمن را به آن سخت و دشوار می‌کرده است. قلعه شواز سه طبقه دارد که طبقه هم‌کف برای نگهداری چهارپایان و دام‌ها، طبقه اول برای سکونت و طبقه دوم برای انبار کردن آذوقه و نگهداری لوازم بوده است.
خشت، گل و سنگ از مصالحی است که در ساخت قلعه شواز استفاده شده است. این قلعه برج‌هایی خشتی برای دیدبانی و حفاظت دارد. برای افزایش استحکام و مقاومت این برج‌ها، در نمای آن‌ها سنگ کار شده که این شیوه برج‌سازی نیز مربوط به دوره ساسانیان می‌شود. نمای بیرونی قلعه شواز و دیوارهای آن سنگ و نمای داخلی آن‌ها از خشت است. در سقف اتاق‌ها خشت و فقط در سردرها دیده می‌شود. در سقف یکی از اتاق‌ها شواهدی از تیرهای چوب سنجد مشاهده می‌شود. این چوب در برابر فرسودگی، رطوبت و موریانه مقاومت دارد.
یکی از مهمترین یافته‌های قلعه شواز سنگ‌نبشته‌ای است که احتمالا قدمت آن به قرن ۶ هجری قمری می‌رسد. این سنگ‌نبشته روی یکی از دیوارهای قلعه و در جایی نوشته شده که در معرض دید قرار ندارد و نوشته‌های آن به‌صورت ابتدایی حجاری شده است. این کتیبه از این جهت اهمیت دارد که بر اساس مطالعاتی که روی سنگ‌نبشته‌های اسلامی استان یزد صورت گرفته، تاکنون کتیبه‌ای متعلق به قرن ۶ هجری قمری در بنایی همچون قلعه، مسجد و مدرسه یافت نشده است. تمام کتبیه‌ها متعلق به این دوره مربوط به سنگ قبر و سنگ محراب است که نمونه‌های آن نیز در قبرستان شواز دیده می‌شود.
منبع: کجارو
نظر شما