سلام نو _ سرویس گردشگری: سرای سعدالسلطنه قزوین یکی از شاهکارهای معماری و تاریخی استان و از مهمترین جاهای دیدنی قزوین بوده که در دوران قاجار ساخته شده است. لازم به ذکر است که این کاروانسرای قدیمی و جذاب تا چند سال پیش در دست بازسازی و مرمت بوده و بعد از اتمامِ این روند زمان‌بر، مورد استفاده عموم قرار گرفت. شما قادر خواهید بود در غرفه‌های متعدد سرای سعدالسلطنه قزوین بهترین محصولات صنایع‌دستی را پیدا کرده و کالاهای نفیس و ایرانی را خریداری کنید. علاوه بر آن در برخی مناسبت‌ها نظیر ایام نوروز در آنجا نمایشگاه‌های متعدد و جذابی برگزار می‌شود و مردم با شور و شوق خاصی برای خرید و شرکت در این نمایشگاه‌ها حضور پیدا می‌کنند. علاوه بر آن، شما با بزرگ‌ترین و استثنائی‌ترین کاروانسرای سرپوشیده جهان آشنا خواهید شد که نظیر آن را در جای دیگر و در مرکز شهر پیدا نخواهید کرد.
سیر تاریخی و ویژگی‌های معماری خاص سرای سعدالسلطنه
شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که دلیل نام‌گذاری این کاروانسرا چه بوده و چرا سعدالسلطنه نام‌گذاری شده است؟
در واقع این کاروانسرا در اواخر سلطنت ناصرالدین‌شاه و در دوران قاجار، به دستور فرماندار وقت قزوین، یعنی محمدباقر خان سعدالسلطنه ساخته شد که به فرمان او نام خودش را روی این بنا گذاشتند.
به دستور محمدباقر خان سعدالسلطنه قرار شد ۲ معمار اصفهانی و قزوینی یک کاروانسرای ۷ هکتاری با ۴۰۰ حجره در داخل سطح شهر بسازند که بالاخره کار ساخت این مجموعه بی‌نظیر در سال ۱۳۱۲ هجری قمری به اتمام رسید.
تا پیش از زمان جنگ جهانی اول سرای سعدالسلطنه قزوین به عنوان یک واحد مستقل تجاری فعالیت بسیار چشمگیر و قابل توجهی داشت. اما بعد از جنگ جهانی اول آنجا بیشتر تبدیل به غرفه‌های تولیدی نظیر کفاشی، فرش‌بافی، چوب‌بری شد. با گذشت زمان سرای سعدالسلطنه حتی تا مدت‌ها به عنوان "بازار چوب" در میان مردم معروف بود.
زمانی که پای معماران خبره و چیره‌دست ایرانی در میان باشد و خشت به خشت آن توسط دستان هنرمند و توانگر آن‌ها چیده شده باشد، بدون شک چنین بنایی تا سالیان سال باشکوه و بی‌بدیل خواهد ماند.
همانطور که در بالا اشاره کردیم ۲ معمار قزوینی و ۲ معمار اصفهانی استادانه روی این کاروانسرای قجری کار کرده‌اند. اما به نظر می‌رسد که با گذشت زمان آسیبهای جزئی به بافت‌های این کاروانسرای سرپوشیده وارد شده که با همکاری سازمان بهسازی و نوسازی قزوین و همچنین سازمان مرمت آثار باستانی، این بنای زیبا به‌دقت مرمت و بازسازی شده و در اختیار عموم مردم قرار گرفت.
چهارسوق یکی از مهمترین بخش‌های سرای سعدالسلطنه قزوین است که یک گنبد بسیار چشم‌نواز و کاشی‌کاری شده دارد. یکی از جذاب‌ترین مواردی که در مورد سرای سعدالسلطنه قزوین وجود دارد این است که هر بخشی یک اسم ایرانی و بسیار زیبا دارد. برای مثال این مجموعه دارای حیاط‌های متعددی است که اسامی مختلفی نظیر نگارالسلطنه، سعدیه دارد.
اما از بین ۷ حیاطی که این کاروانسرای قدیمی دارد، حیاط سعدالسلطنه با مساحت ۳۰۷۳ مترمربعی خودش بزرگ‌ترین آن‌ها به شمار می‌آید. اگر دیوارها و سقف‌های گنبدی شکل و جذاب سرای سعدالسلطنه را با دقت نظاره کنید متوجه زیبایی بی‌حدومرز معماری سنتی ایرانی و مرمت استادانه آن خواهید شد.
چرا که آجرها با مهارت و ظرافت خاصی روی هم چیده شده‌اند و نورپردازی بی‌بدیل فضای داخلی سرای سعدالسلطنه قزوین شما را مجذوب خودش خواهد کرد.
چند بخش تماشایی در سرای سعدالسلطنه قزوین
مغازه ها
هنگام ورود به سرای سعدالسلطنه با غرفه‌های بسیار جذابی مواجه می‌شوید که با چارچوب‌های زیبای چوبی مزین شده‌اند و محصولات ایرانی بسیار نفیس مانند صنایع دستی، آثار هنری و... را می‌فروشند. نقاشی، فرش‌بافی، گلیم‌بافی، جاجیم‌بافی و منبت‌کاری و... از جمله هنرهایی هستند که در اینجا خواهید دید. علاوه بر خرید می‌توانید به حیاط‌های بزرگ و زیبای آن سر بزنید و روی سکوهای بزرگ و چوبی خستگی را از تن به در کنید.
کافه ها و رستوران ها
کافه‌ها و رستوران‌های متعددی در این سرا مشغول به کار هستند که از جمله آن‌ها می‌توان به کافه ارثیه اشاره کرد که یکی از بهترین کافه‌های شهر قزوین به حساب می‌آید. این کافه توانسته از لحاظ کیفیت، طراحی و خلاقیت در سطح شهر، حرف اول را بزند و از همین رو، طرفداران زیادی دارد.
موزه شاهنامه
موزه شاهنامه، اسطوره‌ها و مردم‌شناسی یکی دیگر از بخش‌های جذاب سرای سعدالسلطنه است که تمامی آثار هنری آن از جنس گل رس ساخته شده‌اند و شامل اسطوره‌ها، قهرمانان ملی ایران و داستان‌های کتاب ارزشمند شاهنامه نظیر وداع زال با سیمرغ، تولد رستم، نبرد رستم و اژدها، رستم و اسفندیار، شیرین و فرهاد، کاوه آهنگر، بیژن و منیژه می‌شوند. این موزه به‌عنوان موزه آثار سفالین استاد «رضا ازی محمدی» نیز معروف است.
موزه دکتر صالحی قزوین
موزه دکتر صالحی به درخواست دکتر صالحی و حمایت و همت بخش نوسازی و بهسازی شهرداری قزوین در مرداد سال ۱۳۹۴ در خانه تاریخی سردار مفخم افتتاح شد و بعدها به سرای سعدالسلطنه انتقال یافت. آثار این موزه شامل هدایای دکتر صالحی در دوره وزارت امور خارجه می‌شود که از روسای جمهور، نخست وزیر، سفرا و شخصیت‌های جهانی دریافت کرده بود. اشیای موزه با موافقت وزارت خارجه به قزوین انتقال یافت و در طبقه ھمکف عمارت تاریخی سردار مفخم در معرض دید قرار گرفت.
در این موزه ۱۵۶ اثر شامل شمشیر ذوالفقار، صنایع دستی، نشان و مدال‌های ارزشمند، تابلوهای نقاشی و تابلو فرش، ساعت و لوازم زینتی از ۵۰ کشور جهان در ۲۵ ویترین متحرک و هشت ویترین ثابت به نمایش درآمده است. همچنین ۲۳ تابلوی نفیس در این موزه وجود دارد که زیبایی خاصی به آن بخشیده‌اند.
اشیایی اهدایی به موزه به‌طور حتم از قیمت و ارزش بالایی برخوردار هستند؛ در حالی که دکتر صالحی از کوچک‌ترین تا نفیس‌ترین هدایا را به این موزه و در واقع مردم ایران تقدیم کردند. بسیاری از این هدایا به شخص آقای صالحی هدیه داده شد؛ نظیر ساعت زنانه‌ای که شاید منظور کشور عربستان به‌عنوان اهداکننده، دادن هدیه به همسر دکتر بوده است؛ اما ایشان آن ساعت را نیز به موزه داد.
نظر شما