سلام نو _ سرویس گردشگری: ساختمان شهرداری ارومیه یکی از زیباترین نقاط دیدنی ارومیه است که بیش از ۹۰ سال قدمت دارد. این ساختمان که مربوط به دوره پهلوی اول است، در تاریخ ۲۲ تیر ۱۳۷۹ هجری شمسی با شماره ثبت ۲۷۶۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. ساختمان شهرداری در میدان ایالت (انقلاب) شهر ارومیه قرار دارد و در کنار دو سازه تاریخی دیگر نگاه گردشگران را به خود خیره می‌کند.
آشنایی با یکی از زیباترین بناهای تاریخی ارومیه
یکی از جاذبه های گردشگری ارومیه ساختمان شهرداری ارومیه است که در جانب شرقی میدان نسبتاً بزرگ و قدیمی انقلاب قرار دارد. این بنا در سال ۱۳۱۰ خورشیدی توسط ملا اوستا که چیره‌دست‌ترین معمار زمان خود بوده ساخته شده است. پلان کلی این ساختمان همچون بنای شهرداری تبریز به شکل عقابی است که بال‌های خود را باز کرده است بنابراین در این طرح، طراح مجبور به رعایت تقارن نسبت به محور عرضی شده است.
این ساختمان دو طبقه دارد که ارتباط طبقه اول با طبقه دوم توسط پله دوطرفه عریضی میسر شده و با انحنایی که در قسمت پایین به خود می‌گیرد، از پله به عنوان عامل دکوراتیو استفاده شده است. همچنین به خاطر حفظ ریتم ساختمان، فضاهای اصلی به شکل مربع مستطیل و فضاهای تردد و انتظار به صورت فضاهای سه‌وجهی و گاهی غیرمنتظم که نسبت به سایر فضاها از اولویت پایین‌تری برخوردار است، ساخته شده است. در نمای جنوبی ساختمان که رو به میدان می‌باشد و در معرض دید عموم قرار دارد، با استفاده از برجستگی‌های عمودی که در طرفین ورودی قرار دارد، عظمت این بنا را تشدید کرده و از یکنواختی بنا می‌کاهد.
از آنجا که این ساختمان در مرکز شهر قرار داشته، یکی از مراکز تاریخی آذربایجان است و از مهم‌ترین وقایع تاریخی که در اطراف آن رخ داده است می‌توان به بمباران پادگان توسط ارتش روسیه در حمله متفقین به ایران و مناطق آذربایجان در تاریخ ۳۰ شهریور سال ۱۳۲۰ خورشیدی اشاره نمود که در اثر این واقعه قسمتی از نمای جنوبی آن تخریب شد و مرمت آن توسط دو نفر یکی به نام اوستا مهبور و یک استادکار ارمنی انجام گرفت.
در طراحی و معماری این ساختمان، ظرافت‌های پنهان بسیاری وجود دارد. خب آلمان‌ها استاد مهندسی و رعایت نکات ظریف در دنیا هستند. برای مثال ارتفاع پنجره‌ها از کف، ۸۵ سانتی‌متر است. به این ترتیب حتی کسی که روی صندلی روبه‌وری پنجره‌ها بنشیند، به‌راحتی می‌تواند از منظره بیرون لذت ببرد. از طرف دیگر، جرز پنجره‌ها از داخل به خارج هستند.
این موضوع نیز به‌خاطر هدایت بیشتر نور خورشید به داخل ساختمان است. ارومیه شهری سرد است و به همین خاطر چنین طراحی خاصی در بنای این عمارت به کار برده‌اند. در بخش ورودی می‌توانید شاهد برجستگی‌های عمودی و همچنین اریب در طرفین باشید. به این ترتیب از یکنواختی سطح خارجی ساختمان کاسته می‌شود و به آن ابهت بیشتری می‌دهد.
معماری دیدنی ساختمان شهرداری ارومیه
ساختمان شهرداری ارومیه دارای سه طبقه زیرزمین، طبقه همکف و طبقه اول است. سرسرا و فضاهای اداری عمارت در طبقه همکف قرار دارند. در طبقه اول می‌توانید از سالن اجتماعات و فضاهای اداری دیدن کنید. موتورخانه مجموعه نیز در زیرزمین قرار دارد.
برای دسترسی به طبقه اول از طبقه همکف می‌توانید از دو ردیف پله استفاده نمایید که در ضلع عریض ساختمان به یکدیگر متصل می‌شوند. این بنا دارای یک درب ورودی اصلی در بخش شمالی و سه درب ورودی فرعی از بخش جنوب‌شرقی است.
در ساخت بناهای پهلوی از ترکیب مواد و مصالح مختلف استفاده شده است که شامل آجر، سنگ، پنجره‌ها و درهای چوبی و غیره می‌شود. استفاده از مصالح در بنای شهرداری متمایل به شیوه سنتی است و از سنگ، آجر، خشت، چوب و فلز تشکیل می‌شود که دارای جنبه سازه‌ای و تزیینی هستند.
دیوارها
دیوارها از سمت داخل ساختمان تا عمق حداقل ۳۰ سانتی‌متر از خشت و بدنه خارجی دیوارها در طبقه همکف تا عمق ۴۰ سانتی‌متر از سنگ هستند و بعد از آن دیوار خشتی وجود دارد. در دیوارچینی‌ها در فواصلی که پنجره‌ها نزدیک به یکدیگر قرار گرفته‌اند، معمار برای اینکه بتواند لغاز کنار پنجره‌ها را درآورد، به‌جای سنگ لاشه از آجر استفاده کرده است.
به‌کارگیری سنگ در طبقه همکف و زیرزمین نیز مشاهده می‌شود و در طبقه اول بخش‌های بیرونی دیوارهای خارجی از آجر است.
اندازه دیوارهای باربر ۹۰ سانتی‌متر و دیوارهای جداکننده ۳۰ سانتی‌متر است و همگی آن‌ها از آجر ساخته شده‌اند. ایستایی ساختمان به‌طور کلی برعهده دیوارهای باربر، تیر چوبی و خرپا است.
نمای ساختمان
نمای خارجی دیوارها در دو طبقه دارای اندود سیمان سفید بود که در سال ۱۳۸۷ هجری شمسی توسط سازمان میراث فرهنگی برداشته شد و قسمت آجرکاری زیر این پوشش مورد مرمت قرار گرفت که نمای فعلی آن آجری است.
سقف
مصالح سقف به‌طور کلی تیر چوبی، آجر و تخته به‌صورت توفال است. نحوه ایستایی سقف در طبقه همکف به این ترتیب است که وزن سقف توسط تیرهای چوبی به دیوارهای حمال و سپس پی‌ها منتقل می‌شود. در طبقه اول نیز به‌جز سقف سالن اجتماعات، سقف بقیه فضاها به همین ترتیب ساخته شده‌اند. سقف سالن به‌خاطر ابعاد بزرگ و قابل‌توجهی که دارد، دارای ساختار خاصی است و ایستایی آن توسط خرپای چوبی محقق می‌شود.
نظر شما