سلام نو _ سرویس گردشگری: یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی که به دوران باستان مربوط می‌شود، قلعه فلک الافلاک نام دارد. این قلعه روی تپه‌ای در مرکز شهر خرم‌آباد و مشرف به این شهر قرار دارد. فلک الافلاک به دژ شاپورخواست و قلعه دوازده برجی نیز معروف است و به دلایل مختلف، یکی از ویژه‌ترین آثار ملی و تاریخی ایران محسوب می‌شود.
درباره فلک الافلاک؛ قلعه‌ای عجیب
قلعه فلک الافلاک یکی از رازآلودترین جاهای دیدنی لرستان است. قلعه‌ای را فرض کنید در بالای تپه‌ای سرسبز و بلند که دور تا دورش را پرتگاهی فرا گرفته و پوشش گیاهی متنوعی در اطراف آن وجود دارد. در دامنه‌ی شمالی تپه، چشمه‌ای در حال جوشیدن است. این قلعه از ۱۲ برج تشکیل شده و ۵۳۰۰ متر مربع وسعت دارد. بلندترین دیوار آن ۲۲.۵ متر است؛ گویی دیواری است که دختری شاهزاده را در پشت آن محبوس کرده‌اند. وقتی داخل قلعه فلک الافلاک می‌شوید، حیاطی می‌بینید که در قسمت شمال شرقی آن، چاهی عمیق و دست‌کند با عمق ۴۰ متر و نیم وجود دارد. این چاه یکی از اسرارآمیزترین قسمت‌های قلعه فلک الافلاک است.
اگرچه در حال حاضر آب آن از بارش‌های فصلی حاصل می‌شود، اما باستان‌شناسان بر اساس نشانه‌ها می‌گویند که به احتمال بسیار زیاد، زیر آن قناتی وجود دارد که آب شرب اهالی قلعه را تأمین می‌کرده است. درون قلعه چهار سالن بزرگ وجود دارد که هر کدام کاربردهای مخصوص به خود را داشته‌اند. دو حیات خلوت و تالارهای متعدد کوچکی نیز در گوشه و کنار قلعه دیده می‌شود. اتاق‌هایی در قلعه وجود دارد که برای ساکنین قلعه کاربرد داشته است. دروازه‌ّای قلعه نیز به سمت شمال ساخته شده که بیانگر رفت و آمد پادشاهان از سوی شمال است.
درست است که این قلعه در زمان ساسانیان بنا شده، اما در طول تاریخ توسط پادشاهان آل بویه، صفویان و قاجاریان نیز استفاده شده است. گاهی محل زندگی پادشاهان بوده است، گاهی مکانی برای نگهداری از زندانیان؛ گاهی هم محل استقرار نظامیان حکومتی. این موضوع که قلعه طوری طراحی شده که امکان کاربردهای مختلف را به حاکمان می‌داده، چیزی است که نظر باستان‌شناسان را جلب کرده و در کنار اسرار کشف نشده‌ای مانند علت وجود چاه عمیق، دلیل استقرار روی صخره‌های کوهپایه‌ای قرار گرفته است.
این قلعه در مرکز شهر خرم‌آباد قرار دارد. وقتی وارد شهر می‌شوید به سوی خیابان امام خمینی که به خیابان ۱۲ برجی یا خیابان ساحلی نیز معروف است، بروید. وقتی وارد این خیابان شوید به راحتی می‌توانید خود را به قلعه فلک الافلاک برسانید.
با توجه به این‌که این قلعه یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی لرستان محسوب می‌شود، دسترسی راحت به آن با وسایل نقلیه فراهم شده و پارکینگ اختصاصی برای افرادی که با وسیله‌ی نقیله‌ی خود به آنجا می‌روند، مهیا گردیده است. وجود سرویس بهداشتی، کافه، رستوران و اقامتگاه نیز سبب شده تا گردشگران زیادی به این منطقه سفر کنند.
معماری تماشایی قلعه زیبای فلک الافلاک
قلعه خرم آباد ۵۳۰۰ متر مربع وسعت دارد و ارتفاع بلندترین برج آن ۲۲.۵ متر بالاتر از تپه است. مصالحی که در ساخت قلعه از آن استفاده شده است سنگ، آجر (قرمز و بزرگ)، خشت و ملات گچ و آهک می باشد. ورودی قلعه نیز در برج جنوب غربی به عرض ۱۰ متر و ارتفاع ۳ متر ساخته شده است. در طی سال های گذشته بارها قلعه را تعمیر و مرمت کرده اند که عمده تغییرات در دوران صفویه و قاجار انجام شد.
مردم بومی و برخی اسناد تاریخی می گویند تا صد سال پیش بارویی دولایه، خشتی و دوازده برجی پیرامون بنای فعلی وجود داشته که اکنون تنها دو برج از آن در شمال غربی و جنوب شرقی باقی مانده است. در قلعه دو حیاط قرار دارد که اولین آن ها توسط چهار برج احاطه شده است. دو مورد از این برج ها در شمال و شمال غربی و دو مورد دیگر در جنوب غربی و جنوب قرار گرفته اند.
حیاط دوم نیز ساختاری شبیه به حیاط اول دارد. در چهار سوی آن تالارهایی بزرگ ساخته شده که به یکدیگر راه دارند. این جا همان نقطه ای است که امروزه تبدیل به موزه شده است. حمام در شمال اولین حیاط قرار دارد و چاه نیز در نزدیکی آن حفر شده است تا بتوانند آب مورد نیاز برای مصرف در حمام را به راحتی تامین کنند. تا اواخر حکومت قاجاریان از حمام استفاده می شد و آثار به جا مانده از این دوران هنوز قابل مشاهده است. چاه نیز در کنار حمام بود و در پشت یک طاق بلند حفر شده بود.
چاه با استفاده از برش های صخره به سرچشمه آب گلستان راه یافته است و تا ۴۰ متری عمق زمین پیش رفته است. در زمان های قدیم آب مورد نیاز ساکنان قلعه فلک الافلاک از این چاه تامین می شد و امروز نیز قابلیت بهره برداری از آن وجود دارد.
نظر شما