سلام نو - سرویس گردشگری: جشنهای ازدواج در استان بوشهر دارای آداب و آیینهای خاص خود است. در حال حاضر برخی از آنها از بین رفته و به طور پراکنده در گوشه و کنار اجرا میشود و برخی دیگر با شکوه تمام مرسوم است. معمولاً خواستگاری توسط ریش سفید و یا بزرگ خانواده پدر یا مادر داماد انجام میشود.
در این زمان خانواده عروس هم مدتی فرصت فکر کردن خواسته و بعد جواب نهایی را میدهند. البته در گذشته ازدواج اجباری و بیشتر درون همسری بود، ولی امروزه جوانان خود همسر آینده خویش را انتخاب میکنند و بعد خواستگاری انجام میشود. اگر داماد مورد قبول واقع نشود، خانواده عروس به بهانه این که دختر را برای فامیل یا پسرعمو انتخاب کردهاند، جواب منفی میدهند.
شرط زدن؛ رسم و رسومات آغاز میشود
شرط زدن مرحله بعد از خواستگاری است. چند نفر از افراد ریش سفید خانواده داماد پیش پدر عروس میآیند و بدین ترتیب شرایط نهایی طرفین مطرح میشود. در این نشست مهریه حاضر و غایب تعیین میشود. در گذشتهها مهریه پوست پیاز و یا بال پشه تعیین میشد. چون امکان جمعآوری این اقلام غیر ممکن بود، بدین ترتییب طلاق غیرممکن میشد. در بعضی روستاها هنوز مبلغی به عنوان حق شیر یا شیر بها به مادر عروس میپردازند. بعد از تعیین این شرایط نوبت به نامزدی میرسد. بدین صورت یک دست لباس را همراه با حلقه و ساعت در حالی که در پارچه سبز پیچاندهاند به عنوان نشان نامزدی به خانه عروس میبرند.
رخت برون, لباس عروس از راه میرسد
به مراسم بردن لباس عروس از طرف خانواده داماد به خانه عروس و نیز به مراسم بریدن پارچه لباس عروس و داماد رخت برون میگویند. خانواده داماد بعد از این که لباسهای عروس را تهیه کرده یک روز خوب مثل تولد ائمه اطهار (علیهم السلام) یا شبهای جمعه را تعیین کرده و لباسها را با هلهله و شادی به خانه عروس میبرند. بردن لباسها معمولاً یک هفته قبل از عروسی انجام میشود تا عروس فرصت کافی برای دوختن آنها را داشته باشد. دایه یا زن خیاط لباسها را یکییکی به مهمانان نشان میدهد در عوض این کار به وی هدایایی تقدیم میشود. قیچی زدن لباس عروس را باید یک زن خوشبخت و دولتمند (یعنی این که شوهرش زن دوم نداشته باشد، دل سوخته نباشد، از شوهرش جدا نشده باشد) انجام دهد.
در گذشته لباسها را در سینی چیده و روی آن را روسری سبزی میکشیدهاند. در بعضی مناطق مثل بندر دیلم لباسهای داماد را نیز از خانه عروس طی مراسمی به خانه داماد میبرند و به این کار تشریف میگویند.
دعوت از مردم برای شرکت در جشن عروسی توسط دلاک یا دایه انجام میشد ولی امروزه توسط اقوام عروس و داماد صورت میگیرد. هنگام دعوت در ظروفی مقداری گلبرگ و گل محمدی ریخته و نقل و نبات نیز روی آن گذاشته، سپس با پارچه حریر سبز روی آن را پوشانده و به درب خانهها برای دعوتی میروند، صاحب خانه تعداد گلبرگ و نقل را برداشته و با ذکر دعای خیر و خوشبختی اعلام آمادگی برای حضور در جشن عروسی مینماید. به این عمل طلبون نیز گفته میشود. گل و نقل طلبون را جوانان دم بخت برای طلب مراد میخورند.
سرتراشون؛ داماد اصلاح میشود
بعد از ظهر شب عروسی، داماد بعد از رفتن به حمام و پوشیدن لباس نو در حجلهای که وسط حیاط داماد درست شده مینشیند. مردم با هلهله و شادی همراه با آوای نی انبان گرد داماد جمع میشوند. سلمانی محل پارچهای را دور گردن داماد میبندند و موی سر و صورت او را اصلاح میکند. مردم نیز پول و شیرینی روی سر داماد میریزند که به این مرام سرتراشون میگویند. هنگام سرتراشون دعایی خوانده میشود و مردم صلوات میدهند، در این مراسم مردم با شربت و شیرینی و آجیل پذیرایی میشوند.
سر تراشون، یکی از مراسم پر نشاط و پر طرفدار مربوط به عروسی است که عصر قبل از روز عروسی انجام می شود و در آن همه جوان ها به دنبال داماد راه می افتند تا او را تا سلمانی مشایعت کنند. در این مراسم، سلمانی محل به تراشیدن سر و صورت و اصلاح موی داماد می پردازد و جوانان و دوستان داماد در جمع های کوچک و بزرگ، رقص و پای کوبی می کنند.
حنابندون؛ جشنی برای عروس
حنابندان رسم دیگری است که معمولاً یک شب قبل از عروسی انجام میدهند. سلمانی محل، دست و پای داماد را در منزل وی حنا میبندد و سپس با یک پارچه حریر سبز رنگ میبندد. در همان ساعت؛ سلمانی زن در منزل عروس دست و پای عروس را حنا میبندد. هنگام حنابندان موسیقی محلی و رقص و پای کوبی اجرا میشود. در صبح حنابندان حلوای برنج و حلوای انگشت پیچ با نان محلی که کنجد روی آن مالیده شده و به گرده مشهور است، به مردم میدهند. طریقه پخش حلوا به این صورت است که حلواها را در کاسه و یا بشقاب چیده و در سینی بزرگی قرار میدهند، یکی از بستگان عروس و یا داماد سینی را روی سر گذاشته و به خانههای همسایه و فامیل میرود و حلوا را تقسیم میکنند.
این حلوا را صبح عروسی نیز پخش میکند. امروزه مراسم حنابندان به این صورت است که یک برگ سبز درخت نارنج و یا یک اسکناس هزار تومانی را در دستهای عروس و داماد گذاشته و روی آن حنا میگذارند. هنگام حنابندان این شعر خوانده میشود: "عروس حنا میبنده، طوق طلا میبنده، اگر حنا نباشد، دل به خدا میبنده"
پااندازون؛ زیر لفظی بوشهری
روز عروسی، وقتی که عروس را با ماشین به نزدیک خانه داماد می آورند، عروس از ماشین پیاده نمی شود تا هدیه ای ارزشمند از خانواده داماد، دریافت کند. در این لحظه میهمانان به رقص می پردازند و دسته جمعی از داماد یا خانواده او برای عروس، پول و هدیه طلب می کنند. در موقع معمولا به عروس، قالی، گبه و پول هدیه داده می شود. وقتی عروس هدیه را گرفت و از مقدار آن ابراز رضایت کرد، برای نخستین بار پا به خانه داماد می گذارد.
سه شبه؛ رسمی برای شمال بوشهر
سه شبه رسم دیگری است که در شمال استان نظیر بندر ریگ و بندر گناوه و دیلم رایج است. در شب سوم عروسی، دوستان و بستگان عروس و داماد به دیدن عروس میروند و هدیه مورد نظر خود را تقدیم میکنند. در منزل عروس با شیرینی و آجیل و شربت از مهمانان پذیرایی میشود. آجیل را در دستمال کوچکی میپیچنانند و میهمانان آن را با خود به منزل میبرند. یزله خوانی و خیام خوانی از جمله آداب موسیقی مراسم ازدواج در استان بوشهر است.
نظر شما