امروزه صنعت آسانسور بسیار پر رونق است زیرا بیشتر ساختمان های عمومی و تجاری در حال نصب آنها هستند تا بتوانند مشتریان خود را راضی نگاه دارند. اما برخی اوقات خرابی آسانسور آزار دهنده است. با بازرسی مناسب و نگهداری پیشگیرانه می توان از بسیاری از خرابی تجهیزات جلوگیری کرد. بنابراین اطلاع از روش های تعمیر آسانسور و نگهداری منظم آن بسیار حائز اهمیت است.

قطعات مهم در تعمیر آسانسور

همان‌طور که گفتیم آسانسورها دارای قطعات و بخش‌های مختلفی هستند که برخی از این قطعات فشار بیشتری را تحمل می‌کنند و استهلاک بالاتری دارند. به همین دلیل بخش عمده‌ای از تعمیرات آسانسور مربوط به همین قطعه‌ها می‌شود. در ادامه مهمترین قسمت‌های آسانسور که معمولا بیشتر خراب می‌شوند و نیاز به تعمیر پیدا می‌کنند را معرفی می‌کنیم:

موتور

 موتور مهمترین بخش آسانسور است که وظیفه حرکت دادن کابین را بر عهده دارد؛ بنابراین می‌توان گفت که همیشه بیشترین فشار به موتور آسانسور وارد می‌شود و به همین دلیل هم هست که آمار خرابی موتور بیشتر از سایر قسمت‌هاست.

گیربکس

معمولا وقتی حرکت آسانسور با تکان‌های شدید و لرزش همراه باشد، می‌توان گفت که به احتمال زیاد مشکل مربوط به گیربکس است. این قطعه دقیقا مثل موتور، به‌طور مستقیم با حرکت کابین در ارتباط است و استهلاک بالایی دارد. لق شدن گیربکس همچنین باعث لرزش‌های غیرعادی در هنگام استارت یا توقف حرکت کابین می‌شود.

کابین

 کابین آسانسور هم ممکن است به مرور زمان دچار ایراد شده و به تعمیر نیاز پیدا کند. لرزش‌های ناگهانی در حین حرکت از علائم نقص کابین هستند. این مشکل می‌تواند از حلزونی و بلبرینگ‌های گیربکس نیز ناشی شود.

درب

یکی دیگر از بخش‌های آسانسور که دچار خرابی می‌شوند و نیاز به تعمیر پیدا می‌کنند، درب‌ها هستند. استفاده نامناسب از آسانسور باعث بروز مشکل در درب‌های آن می‌شود؛ مثلا اگر افراد موقع سوار شدن آسانسور، مانع از بسته شدن درب شوند، به‌مرور زمان کفشک‌ها و کنتاکت‌ها با مشکل مواجه شده و باید تعمیر یا تعویض شوند.

تابلو فرمان

 تابلو فرمان یکی از مهمترین بخش‌های آسانسور است که به علت فرسودگی قطعات، دچار مشکل می‌شود. شدت و ضعف ولتاژ و آمپر نامناسب از دلایل اصلی آسیب دیدن تابلو فرمان هستند.

مشکلات آسانسور و راه حل آن

 در ادامه به بررسی مشکلات رایج آسانسور و نحوه تعمیر آن ها خواهیم پرداخت که در ادامه خواهید خواند.

آسانسور ناگهان متوقف می شود

این مشکل می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. فرسودگی و داغ کردن موتور یکی از علل متوقف شدن آسانسور است. همچنین خرابی تابلو فرمان یا برد درب کابین می‌تواند چنین نقصی را به‌وجود آورد. خطاها و ایرادات الکتریکی هم می‌توانند منجر به توقف ناگهانی آسانسور شوند. برای جلوگیری از این مشکل، حتما سرویس دوره ای آسانسور را جدی بگیرید.

باز نشدن درب آسانسور

وقتی درب آسانسور باز نمی‌شود، دو دلیل می‌تواند داشته باشد. اول اینکه درب داخلی که روی خودِ کابین قرار دارد ایراد پیدا کرده و آسیب دیده است. دلیل دوم به درب هر طبقه مربوط می‌شود؛ یعنی دستگیر قفل طبقه با کمان درب‌بازکن فاصله پیدا کرده و به همین دلیل نمی‌تواند قفل را به عقب ببرد. در چنین شرایطی درب آسانسور بسته می‌ماند و برای باز کردن آن باید از تعمیرکار کمک بگیرید.

بالا رفتن دمای آسانسور

اگر فن‌ها عملکرد خوبی نداشته باشند، دمای موتور افزایش پیدا می‌کند و این بالا رفتن دما حتی در داخل کابین نیز حس می‌شود. وقتی حس کردید که فضای داخل کابین آسانسور بیش از حد گرم شده، احتمالا سیستم خنک‌کننده از کار افتاده یا اینکه موتور نیم‌سوز شده است. 

زمان انتظار برای آسانسور طولانی است

این مورد بیشتر در آسانسورهای قدیمی مشاهده می شود. با قدیمی شدن آسانسورها، نقص و کارآیی آن مشهود تر شده و هر تکنسین با تجربه ای می داند که با جایگزین کردن تابلوی مدرن تر راندمان آسانسور بالاتر می رود. 

آسانسور در طبقه ای گیر کرده و حرکت نمی کند

اگر در حین عیب یابی آسانسور به چنین مشکلی برخورد کردید، در این صورت ممکن است چشمی آسانسور دچار مشکل شده باشد و یا به طور کامل معیوب است.

درب کشویی داخل آسانسور باز می شود اما درب بیرونی مربوط به طبقه باز نمی شود

در این مورد دستگیره قفل طبقه با کمان درب بازکن فاصله زیادی دارد و کمان نمی تواند قفل را به عقب هدایت کند.

موتور روشن نمی شود و و از مدار هیچ گونه جریانی عبور نمی کند

در این مورد احتمالا قسمتی از مدار الکترونیکی قطع شده است. برای رفع عیب آن در ابتدا به وسیله آوومتر تمامی مدارهای الکترونیکی از جمله سیم های رابط، اتصالات و کلیدها، دوشاخه و پریز را بررسی نموده و عیب مربوط برطرف می شود. بهتر است این کار را به عهده یک تکنیسین حرفه ای بسپارید؛ چرا که در صورت حرفه ای نبودن فرد، امکان خسارات بیشتر نیز وجود دارد.

 هنگام استارت موتور آسانسور صدای زیادی شنیده می شود اما حرکت نمی کند

علت آن می تواند از کار افتادن کلید گریز از مرکز باشد. اگر در حالت خاموش بودن موتور کنتاکت های کلید وصل نشده باشد، هنگام آغاز به کار سیم پیچ راه انداز در مدار الکترونیکی قرار نگرفته و در نتیجه موتور حرکت نخواهد کرد. جهت رفع خرابی به وسیله آوومتر کلید را تست کرده و اگر کلید معیوب باشد آن را تعویض می کنیم. همچنین ممکن است که سیم پیچ اصلی یا کمکی قطع شده باشد، برای رفع آن به وسیله آوومتر هر دو مدار را تست کنید و اگر محل قطعی مشخص شد آن را اصلاح کنید.

هنگام استارت موتور مدار به دلیل عمل نمودن فیوز قطع می گردد

در این حالت این امکان وجود دارد که موتور به طور کامل سوخته باشد. با بررسی استاتور و سیم پیچ های موتور آسانسور از سوختگی آن اطمینان حاصل نموده و نیاز است که موتور مجددا سیم پیچی گردد. همچنین ممکن است که وجود اتصال کوتاه در خازن باعث به وجود آمدن این مشکل باشد. در این حالت موتور را بدون خازن به برق متصل کنید اگر فیوز عمل نکرد عیب مربوط به خازن بوده و لازم است که خازن تعویض شود.

میخ های فرسوده

شیارهای فرسوده سایش بیشتری روی طناب ها ایجاد می کنند که به نوبه خود سطح سایش در میخ ها را افزایش می دهد. این یک چرخه تخریب برای هر دو مولفه اصلی ایجاد می کند.

می توان برای جلوگیری از خرابی زودرس طناب بالابر، میخ ها را مجدداً جایگزین یا تعویض کرد، بنابراین حتما پروفیل های شیار را بررسی کنید تا مناسب بودن طناب ها و میله را تأیید کنید. ابزار ساده ای با استانداردهای مغناطیسی و لبه مستقیم در دسترس است تا از طریق بصری بررسی کند که شیارها به طور مساوی پوشیده شده اند یا خیر.

قطع برق

آسانسورها انرژی زیادی از سیستم های تجاری ساختمان تجاری می خواهند، بنابراین به روزرسانی در ولتاژ سیستم می تواند بر عملکرد موتور تأثیر بگذارد یا حتی به سیستم آسانسور آسیب برساند. آسانسورهایی که سابقه خرابی موتور یا مشکلات کارکرد دارند باید مورد بررسی کیفیت برق قرار گیرند.

دماسنج مادون قرمز تغییرات شدید دما را اندازه گیری می کند و می تواند نقاط احتمالی قبل از ایجاد خرابی در سیستم را شناسایی کند. خطاهای متداول مانند ولتاژ بیش از حد بالا / پایین را می توان با بررسی کیفیت برق به راحتی مشاهده کرد و فیوزهایی که داغ می شوند را می توان به سرعت با تصویربرداری مادون قرمز قبل از از دست دادن یک مرحله از موتور مشاهده کرد.

کثیفی آسانسور

هنگامی که سایش رخ می دهد، ذرات ریز فلز در روغن آزاد می شوند و می توانند عملکرد صحیح سیستم آسانسور را مختل کنند. به همین ترتیب، روغن کاری نامناسب یا مهر و موم های فرسوده می تواند باعث آلودگی شود. آنالیز روغن را انجام دهید تا روغن را از نظر خواص مختلفی که ممکن است نشان دهنده آلودگی یا سایش داخل موتور باشد، بررسی کنید.

وجود مقدار زیاد برنز در روغن جعبه دنده می تواند نشان دهنده سایش زودرس دنده تاج آسانسور دنده ای یا غلظت بالای آلومینیوم در مخزن هیدرولیک شما باشد، می تواند نشان دهنده سایش محفظه پمپ در آسانسور هیدرولیکی باشد.

درایو موتور نامرتب است

تراز کردن موتور هنگامی که یک موتور الکتریکی به یک وسیله دیگر متصل می شود، تراز بودن شافت بسیار مهم است. بدون تراز بندی صحیح، بلبرینگ های موتور شروع به سایش می کنند. عدم انطباق شافت را می توان با استفاده از تجهیزات پیشرفته اندازه گیری لیزر یا به سادگی با استفاده از یک خط راست و رشته تشخیص داد. متناوباً، خرید دستگاه های دنده ای را در نظر بگیرید که از موتورهای فلنج دار استفاده می کنند و در صورت جدا شدن دستگاه نیازی به تراز نیستند.

سخن پایانی

لازم به ذکر است مواردی که به آن پرداختیم تنها تعدادی از پرتکرارترین مشکلات و خرابی های احتمالی آسانسورها یا بالابرها بود و قطعا این موضوع دایره وسیع تری دارد. توصیه می شود که آسانسور محل زندگی یا محل کار خود را به طور منظم توسط تکنسین ها چک کرده و سرویس کنید. این امر از بروز مشکلات ناشی از خرابی های کوچک و بزرگ جلوگیری خواهد کرد.