سلام نو - سرویس گردشگری: مسجد جامع فهرج در روستای فهرج استان یزد قرار دارد و تنها مسجد به جا مانده از قرن اول هجری در ایران است که طبق منابع تاریخی، پس از فتح یزد به‌دست سپاهیان اسلام بنا شد. در واقع، نقشه مسجد، قرارگیری محراب در محور عرضی و تزیینات آن نشان می‌دهند که این بنا در صدر اسلام ساخته شده است. به‌عبارتی، در مسجد جامع عناصری چون گنبد، کتیبه، کاشی‌کاری و سایر تزیینات مساجد به چشم نمی‌خورد و همین موضوع بر جذابیتش افزوده است. این مسجد که از نوع شبستانی به شمار می‌رود و ایوان ندارد، در ۳۰ آذر ماه سال ۱۳۴۹ هجری شمسی با شماره ۹۰۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
سرگذشت مسجد
مسجد جامع فهرج در روستای فهرج در این استان واقع شده و مطابق با اظهارات تاریخ نویسان قدمت این روستان به ۵۰۰۰ سال پیش باز می گردد. برخی از مورخان و باستان‌شناسان داخلی و خارجی این شهر را یکی از نخستین نقاط سکونت ایرانیان که به پهره شهرت داشته است، می‌دانند. آثار باستانی دیگری به غیر از مسجد فهرج در این روستان وجود دارد که شامل آب انبار حسینیه و مجموعه تاریخی شهدای فهرج را تشکیل می دهد که هر کدام برای خود زیبایی های خاص خودشان را دارند. بین کارشناسان و باستان شناسان داخلی و خارجی در مورد تاریخ دقیق احداث مسجد جامع فهرج در یزد اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد. این مسئله به گونه ای رقم خورده است که به دلیل عقیده ی برخی از آن‌ها، مبنی بر قدمت این عمارت تاریخی به دوران اوایل ظهور اسلام (قرن اول هجری)، این مسجد را قدیمی ترین مسجد ساخته شده در ایران می پندارند.
معماری مسجد فهرج
شاید در نگاه اول تصور کنید که مسجد جامع فهرج در استان یزد به دلیل اینکه کاشی کاری ها تزئینی ندارد و هیچ گونه گنبدی در آن دیده نمی شود کمی جالب به نظر نیاید و گمان کنید که این مسجد شباهتی به مساجد تاریخی دیگر ایران نداشته باشید، اما دقیقا همین سادگی و بی آلایشی این مسجد سبب شده تا در فهرست آثار تاریخی ایران قرار بگیرد. معمار این مجسد از نقشه ی شبستانی با سه دهانه برای طراحی و ساخت آن بهره برده است. در این مسجد شبستانی دو دهانه در چپ و راست و همچنین یک رواق اصلی که حیاط مرکزی را در برگرفته است. وجود قوس کم‌خیز تیزه‌دار بر بالای هر دهانه‌ی شبستان است از نکاتی است که در معماری شبستانی این بنای تاریخی به کار برده شده است که پاکار آن از سطح جرزهای طرفین، به میزان کمی، داخل آمده است. همچنین سازندگان این بنای کهن، عرض دهانه‌ی مرکزی شبستان را با اندکی اختلاف از نظر پهنا (دو دهانه‌ی کناری آن، از عرض کم‌تری برخوردارند)، احداث کرده‌اند. در حقیقت دهانه مرکزی که رو به حیات بوده نشانگر قبله بوده و به دلیل حضور محراب، با وسعت بیشتری نسبت به دیگر دهانه‌ها، طراحی می‌کردند.
نحوه دسترسی به مسجد جامع فهرج
این مسجد در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی استان یزد واقع شده است که برای بازدید از این بنای تاریخی لازم است که پس از خروج از یزد به سمت استان کرمان بروید. بعد از طی مسافتی حدود ۱۷ کیلومتر، این مکان تاریخی و ارزشمند را مشاهده خواهید کرد.
نظر شما