تپه‌هایی پوشیده از گدازه‌های آتشفشانی در شهداد

سلام نو - سرویس گردشگری: گندم بریان یا ریگ سوخته، نام تپه‌هایی پوشیده از گدازه‌های آتشفشانی در شمال شهر شهداد در حاشیه غربی کویر لوت در استان کرمان است که حدود ۴۸۰ کیلومتر مربع مساحت دارد. به‌دلیل پوششی متشکل از سنگ‌ها و گدازه‌های بازالتی سیاه‌رنگ آتشفشانی، دمای هوا در این منطقه بسیار بالا می‌رود و همین امر، گندم بریان را تبدیل به یکی از گرم‌ترین نقاط جهان در کنار صحرای نوادا، کالیفرنیا، لیبی و الجزایر کرده است.

دمای هوا در منطقه‌ای به طول ۲۰۰ کیلومتر و عرض ۱۵۰ کیلومتر به‌قدری بالا است که هیچ موجود زنده‌ای نمی‌تواند در آن زندگی کند و هیچ حیاتی در این منطقه دیده نمی‌شود. دشت گندم بریان با ویژگی‌های منحصربه‌فرد و فضایی فوق‌العاده برای عکاسی در سال‌های اخیر، به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی استان کرمان، میزبان تعداد زیادی از گردشگران داخلی و خارجی بوده است؛ به‌خصوص پس از انتشار خبری که به اشتباه، این منطقه را به‌عنوان گرم‌ترین نقطه جهان معرفی کرد.

گندم بریان که به « ماه زمین» مشهور می باشد در فصول سرد سال مثل بهار و زمستان به بهشتی زیبا تبدیل شده و گردشگران زیادی را بدون دغدغه گرما نیز به خود جذب می کند .

علت نام گذاری

علت نام گذاری این ناحیه به گندم بریان این می باشد که در زمان قدیم این منطقه در مجاورت جاده ابریشم قرار داشته است و در فصل تابستان که کاروان ها از این منطقه گذر می کردند دیده اند که گندم هایشان در اثر شدت گرما برشته شده است .

مردم شهداد، تپه گندم بریان را با نام ریگ سوخته هم می‌شناسند. یکی از افرادی که سال‌ها در کویر با کامیون در رفت و آمد بوده و به تجارت بین دو منطقه شهداد و جنوب خراسان (بیرجند) پرداخته است، می‌گوید:

چون سطح تپه کاملا از گدازه‌های سیاه رنگ پوشیده شده، مردم در گذشته ریگ سوخته می‌گفتند که هنوز هم رایج است.

نحوه دسترسی

مسیر دسترسی به گندم بریان از جاده شهداد به نهبندان آغاز می‌شود و شما باید در ابتدا خود را از کرمان به این جاده برسانید؛ جاده‌ای به طول ۲۹۳ کیلومتر که منطقه غربی دشت لوت در استان کرمان را به منطقه شمال شرقی دشت لوت در استان خراسان جنوبی وصل می‌کند. پس از ورود به این جاده باید حدود ۴۰ کیلومتر از شهر شهداد (۲۲ کیلومتر پس از جاده فرعی کمپ کویری) رانندگی کنید.

درختان گز با جمع شدن شن‌های روان در اطرافشان، همچون گلدان‌های بیابانی در کنار جاده تا «ده سیف»، منظره‌ای بی‌نظیر در پیش روی چشمان شما قرار می‌دهند. این تپه‌ها و گزها، نبکا نام دارند و ارتفاع برخی از آن‌ها تا ۱۵ متر هم می‌رسد. بلندترین نبکای جهان با ۱۵ متر ارتفاع در روستای کریم آباد شهداد قرار دارد. با پیشروی در مسیر، پوشش گیاهی کم کم ناپدید می‌شود و تنها پنج کیلومتر پس از ده سیف در ۳۰ کیلومتری شهداد، دیگر هیچ پوشش گیاهی وجود ندارد و تا چشم کار می‌کند، کویر است و کویر.

در کیلومتر ۴۰ از جاده اصلی از سمت چپ خارج می‌شوید و راه را در مسیری قدیمی ادامه می‌دهید که کاروان‌های شتر تا دهه ۳۰ و کامیون‌ها تا دهه ۷۰ از آن استفاده می‌کردند. نشانه این خروجی، یک ساختمان نیمه‌ساز است که در چپ جاده قرار دارد. در ابتدای راه، هیچ مسیر مشخصی وجود ندارد و شما فقط می‌توانید از روی رد تایر ماشین‌ها، این مسیر کویری را شناسایی کنید؛ اما با پیش رفتن در مسیر، کم کم جاده پیدا می‌شود.

پس از ۳۵ کیلومتر رانندگی با سرعت حداکثر ۲۵ کیلومتر بر ساعت در این مسیر خاکی ناهموار، به نمک‌های تخم‎مرغی شکل برخورد می‌کنید. در این محل در نزدیکی رود شور، به‌دلیل تبخیر آب، نمک برجای مانده است و به مرور زمان، آب در ستون‌های ایجاد شده بالا آمده است. با تبخیر بیشتر آب، ارتفاع ستون نمکی بیشتر شده است و در نهایت نمک به‌صورت تخم‌مرغ و گنبدهای کوچک درآمده است.

تنها یک کیلومتر دیگر به رانندگی ادامه دهید تا به حوالی رود شور با بستر سفید رنگ و پوشیده از نمک برسید. دشت گندم بریان با لبه‌ای سیاه رنگ در سمت راست رود شور در ارتفاع ۱۲۰ متری نسبت به سایر مناطق قرار دارد. در این نقطه باید ماشین را پارک کنید و بقیه مسیر را پیاده بروید؛ زیرا حالت باتلاقی در بستر رود، منجر به نشستن خودرو در کف رود و گیر افتادن در آن می‌شود.

از رود کم عمق رود شور و از محلی که نمک‌های محکم‌تری دارد، عبور کنید و با پیاده‌روی بر زمین‌های ماسه‌ای که شیب تندی به‌سمت شمال دارند، خود را به بالای تپه بزرگ با ارتفاع ۲۰۰ متر برسانید. به این منطقه، گدار باروت می‌گویند. سطح زمین از سنگریزه‌های سیاه پوشیده شده است و راه رفتن در شنزار واقعا نفس‌گیر است.

پس از عبور از گدار باروت، با دشتی ریگی با رسوب‌های آتشفشانی در سمت شرق مواجه می‌شوید که پس از آن دشت گندم بریان واقع شده است. توجه داشته باشید که روی دشت گندم بریان، قشری از بازالت قرار گرفته است که عبور از آن را کمی دشوار می‌کند. تپه گندم بریان با سنگ‌های آتشفشانی سیاه رنگ پوشیده شده است؛ سنگ‌هایی که هر یک، فرمی متفاوت دارند. فرسایش بادی در طول صدها سال در این منطقه، چشم‌اندازی زیبا از شن و سنگ را خلق کرده است که چشم برداشتن از آن مشکل است.

طی کردن مسیر خاکی گندم بریان، حدود ۲ تا ۳ ساعت زمان می‌برد. با توجه به این زمان و زمان برگشت، بهتر است یک روز کامل را برای بازدید از گندم بریان در نظر بگیرید و از آنجا که سفر به این منطقه در نیمه دوم سال انجام می‌شود، باید صبح زود سفر خود را آغاز کنید. پیدا کردن مسیر در برخی نقاط دشوار است و شما بدون راهنمای محلی و مسیر GPS نمی‌توانید خود را به گندم بریان برسانید.

گندم بریان، منطقه‌ای دور از مناطق روستایی و شهری است و در آنجا شما آنتن موبایل هم نخواهید داشت؛ پس حتما امکانات و تجهیرات لازم و کافی را با خود به‌همراه داشته باشید. به منظور صرفه جویی در وقت، شما می‌توانید شب قبل از رفتن به گندم بریان را در اقامتگاه بومگردی شفیع آباد بمانید و صبح زود از آنجا به‌سمت گندم بریان بروید.

عبور از مسیر گندم بریان با توجه به وضعیت جاده و ناهمواری های زیاد با خودروهای سواری سبک میسر نیست و بهتر است شما با خودروی آفرود به این دشت بروید یا خودروی آفرود کرایه کنید؛ البته هزینه اجازه خودروی آفرود کمی بالا است و شما می‌توانید با هزینه کمتر و تعداد نفرات بالاتر، یک وانت نیسان دربست بگیرید.