سلام نو - سرویس گردشگری: شهر شاهی مربوط به دوره عیلامیان – دوره هخامنشی است و در شوش، خیابان طالقانی واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۳۹۸۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
منطقهٔ شرقی تپه های شوش به نام شهر شاهی نامگذاری شده است. از این تپه ها آثار فراوانی متعلق به دوران عیلامی، هخامنشی، اشکانی و ساسانی بدست آمده که مؤید استقرار انسان در چندین دورهٔ تاریخی در این منطقه است. بقایای شهر پانزدهم که به شهر شاهی معروف است، مبین یک شهر عیلامی است که از این منطقه بدست آمده است. شهر شاهی در کنار سایر تپه های باستانی ماقبل تاریخ شوش در تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۳۹۸۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قابل ذکر است که شهر باستانی شوش به همراه آرامگاه دانیال نبی و تحت نام بقعه دانیال نبی/ شهرشوش و تپه های مجاور در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۵۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
شهری با وسعت یک هکتار
شهر پانزدهم واقع در تپه های باستانی شوش که موسوم به “شهر شاهی” است با یک هکتار وسعت از مهمترین قسمت های محوطه باستانی شوش است.
گیرشمن باستان شناس فرانسوی از سال ۱۹۴۶ تا ۱۹۶۷ در قسمت بزرگی از شهر شاهی شوش در ترانشه ای به وسعت حدود ده هزار مترمربع در کنار سایر فعالیت های خود در شوش همچون حفاری در تپه آکروپل و کاخ آپادانا، به حفاری پرداخت. گیرشمن در این کاوش که به راه دلخواه انجام داده پانزده لایه یا دوره را در حجم و عمق دوازده متر شناسایی نموده است.
او بقایای پانزدهمین دوره یا به اعتقاد خود پانزدهمین شهر را متعلق به دوره پایانی عیلام قدیم یعنی دوره سوکَل مَخ (۱۹۰۰ تا ۱۵۰۰ قبل از میلاد) آخرین دوره تشخیص داده و به همین دلیل به حفاری پایان داده است.
در ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد در این مکان مردم در قلعه زندگی می کردند و از ۴۰۰۰ سال پیش زندگی در شوش به صورت شهری در آمده است. این منطقه که بین رودهای کرخه و دز قرار دارد پایتخت سیاسی عیلامی ها بوده است. قلعه عیلامیها روی تپه ای در مرکز شهر شوش واقع بوده که فرانسوی ها روی آن قلعه جدیدی احداث نموده اند. در کنار آن تپه یا شهر شاهی قرار دارد که احتمالا به صورت زیگورات بوده و در نزدیکی آن تپه صنعتگران قرار دارد. این شهر که در عمق ۱۵ متری سطح تپه ها قرار دارد، بقایای آثاری از خیابان ها، معابر و سکونت گاههای مردم آن دوران را به نمایش می گذارد. آثار و ادوات و جمجمه های یافت شده، مدلل می سازد که سکنه این ناحیه برخلاف نظر مورخان غربی و بعضی از باستان شناسان، سامی نبوده بلکه بومیانی بوده اند که پیش از مهاجرت آریایی ها در سرتاسر نواحی جنوبی و مرکزی ایران سکونت داشته و دولت ها و حکومت های عیلامی را تشکیل داده اند.
آشوربانیپال پادشاه آشور، بین سالهای ۴۶۵-۴۶۰ قبل از میلاد شهر شوش را فتح کرد و آنرا مانند دیگر فتوحات آشوری ها با خاک یکسان کرد. داریوش اول هخامنشی آن را بازسازی نمود و کاخ آپادانای خود را در تپه شاهی برپا نمود. خشایارشا نیز در شوش زندگی می کرده است. در زمان اردشیر اول متاسفانه در اثر آتش سوزی بزرگی اکثر بناهای شوش از بین رفتند. بقایای این آثار باستانی در قرن بیستم از زیر خاک سر بر آوردند. قسمت عمده‌ای از آنها در اثر تسطیح دشت خوزستان برای اهداف کشاورزی از بین رفته است. حفاری های غیر مجاز ساکنین دشت و حضور باستان شناسان غربی، باعث شد قسمت عمده ای از این آثار از بین برود یا به موزه هایی همچون لوور منتقل شود.
نخستین توجه به این محوطه مربوط به اواخر سال ۱۳۷۹ خورشیدی است. هنگامی که میرعابدین کابلی مدیر پروژه شوش شد، از احسان (اسماعیل) یغمایی دعوت کرد که کاوش دوباره و مرمت ساختارهای از دست رفته گیرشمن را از سر گیرد.
در این هنگام تمامی دیوارهای به دست آمده در کاوش گیرشمن در اثر گذشت زمان و قرار داشتن در معرض باد و باران و آفتاب سوزان از بین رفته و تنها چند سانتیمتر از ارتفاع دیوارها در بعضی بخش ها و در بعضی دیوارها فقط رد و داغ خشت باقی مانده بود. این برنامه دو بلوک از بقایای بناهای ترانشه را دربر گرفت.
در طی سال های ۱۳۹۲ تا به حال در کارگاهی که با هدف ساماندهی این قسمت جهت آماده سازی برای ثبت شوش در فهرست جهانی دایر شد ضمن پاکسازی کامل محوطه و زدودن پوشش گیاهان خودروی مزاحم قسمت هایی از بلوک مرکزی ترانشه خواناسازی شد. حذف مداخلات قبلی، انتقال نخاله های موجود به خارج از محوطه، تسطیح خاک ها و نخاله های دپو شده در بخش ورودی بزرگ شرق ترانشه، دفع پوشش گیاهی، خواناسازی بلوک ضلع شمالی در مجاورت خواناسازی های قبلی، انتقال خاک های حاصل از خواناسازی به خارج از ترانشه، پرکردن بعضی شکاف ها و آبشستگی ها و پاکسازی کاخ هدیش از سایر خدمات صورت گرفته در این فصل برای این ترانشه بوده است.
نظر شما