سلام نو – سرویس سیاسی: نشانه‌های احیای برجام از همیشه پررنگ‌تر شده است. علی باقری، معاون سیاسی وزیر امور خارجه و سرپرست تیم مذاکره کننده ایران، صراحتا از در دسترس بودن توافق سخن می‌گوید و در توییتر خود می‌نویسد: بعد از هفته‌ها مذاکرات فشرده، بیش از هر زمان به توافق نزدیک شده‌ایم اما تا وقتی درباره همه‌چیز توافق نشده باشد، درباره هیچ چیز توافق نشده است. واقع‌بینی، خودداری از زیاده‌خواهی و توجه به تجربه ۴ سال گذشته لازمه تحقق این هدف است. زمان تصمیم‌گیری طرف‌های مذاکراتی ما فرا رسیده است.
محمد مرندی، چهره رسانه‌ای نزدیک به تیم مذاکره کننده ایران، نیز در توییتی تایید کرد که این امکان وجود دارد که ظرف چند روز به توافقی برسیم، هر چند او به المیادین گفت که هنوز اختلافات مهم پا برجا است.
با توجه به این اظهارات اگر فردا یا پسر فردا یا آنطور که منابع غربی می‌گویند تا آخر ماه میلادی جاری توافقی در وین شکل بگیرد، آمریکا به برجام باز گردد، تحریم‌های برجامی لغو شود و ایران تعهداتش را از سر گیرد چه اتفاقی برای اقتصاد، معیشت مردم و سیاست رخ می‌دهد؟
اقتصاد: ترمز بحران‌ها کشیده می‌شود؛ اما برجام کافی نیست!
فردای احیای برجام ترمز بحران‌های پیش‌رونده ایران کشیده خواهد شد. قیمت دلار به دیواری محکم می‌خورد حتی شاید کاهشی شود. تورم افسار گسیخته متوقف می‌شود و به لطف فروش نفت فضای اقتصادی باز می‌شود، اما همه چیز به همین سادگی نیست.
برخی منتظرند تا با خبر احیای برجام دلار مانند زمان اعلام آتش بس بین ایران و عراق سقوط کند، اما عمده اقتصاددانان معتقدند چنین اتفاقی رخ نخواهد داد چون سقوط قیمت دلار نه به نفع تولیدکنندگان است و نه دولت.
محمود جامساز از جمله این اقتصاددانان است که به انتخاب می‌گوید: قطعا نرخ دلار تحت تأثیر ابعاد توافق برجام و سیاست‌های اقتصادی دولت قرار خواهد گرفت. اما نباید این تصور ایجاد شود که توافق برجام نرخ دلار را در حد سقوط آزاد رقم زند، زیرا دولت از بالا بودن قیمت دلار سود خواهد برد.
او درباره عدم علاقه دولت به کاهش زیاد نرخ ارز گفت: در بودجه ۱۴۰۱ نرخ تسعیر دلار ۲۳ هزار تومان تعیین شده است؛ لذا ۲۳ هزار تومان کف قیمت دلار خواهد بود، اما بر اساس علم و تجربه قیمت بازار آزاد همواره از قیمت تعیینی دولت فراتر خواهد رفت. ضمن آنکه تأمین کسری بودجه سال ۱۴۰۱ که بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار میلیارد تومان تخمین زده شده است، یعنی نیاز دولت به منابع ریالی، بالا نگهداشتن نرخ دلار توسط دولت را توجیه می‌کند.
مسئله دیگر این است که برجام برای اقتصاد ایران لازم است، اما کافی نیست. توصیه بسیاری از فعالین و کارشناسان سیاست و اقتصاد به دولت این است که بعد از برجام به سرعت تکلیف FATF مشخص شود و بعد از آن نیز ایران کاری کند که سرمایه‌های چین، روسیه، اروپا و حتی آمریکا وارد ایران شوند تا هم چرخ اقتصاد به معنای واقعی به کار بیفتد و هم هزینه خروج احتمالی هر طرفی از برجام این بار چندین و چند برابر شود.
سیاست: تیغ تیز تندروها؛ دولت رئیسی قربانی می‌شود یا سدشکن؟
تندروها نشان داده‌اند برای رسیدن به امیال و اهداف خود تفاوتی بین حسن روحانی و ابراهیم رئیسی قائل نیستند و تنها شیوه متفاوتی را در برابر هر کدام بر می‌گزینند. با این تفاسیر بعد از برجام باید منتظر مقاومت رادیکال‌های اصولگرای در برابر FATF، مذاکره مستقیم با آمریکا و مذاکره سطح بالا با اروپا باشیم.
ابرهیم رئیسی چه خواهد کرد؟ آیا ارتباط او با مقام معظم رهبری، جایگاهش بین بخشی از نیروهای فعال در حاکمیت و اصولگرایان و موفقیت احتمالی در احیای برجام این قدرت را به رئیسی می‌دهد تا سدهای تندروها را بشکند یا تیغ تندروها در نهایت او را نیز مانند حسن روحانی به عقب نشینی وا می‌دارد؟
نظر شما