سلام نو – سرویس اجتماعی: بالاخره اولین تزریق واکسن ایرانی کرونا انجام شد، واکسنی که با نام «کُووایران برکت» شناخته می‌شود و محصول شفا فارمد از شرکت‌های زیر مجموعه ستاد اجرایی فرمان امام (ره) است. اولین تزریق انسانی واکسن ایرانی کرونا در مقابل دوربین‌های خبری و با حضور مقام‌های ارشد کشور انجام شد. دختر رئیس ستاد اجرایی فرمان امام اولین کسی بود که این واکسن را دریافت کرد.
سعید نمکی، وزیر بهداشت، در جریان آغاز فاز انسانی آزمایش واکسن ایرانی کرونا گفت که «تزریق به دختر دکتر مخبر پیامی بود به ملت ایران که چیزی را که قرار است به ملت ایران تزریق کنیم، خودمان باورش داریم و قبولش داریم و اگر عارضه‌ای داشته باشد ما و خانواده‌هایمان برای اولین بار با جان و دل خریداریم».
این واکسن به نام گروه شفا فارمد از سوی سازمان بهداشت جهانی در فهرست واکسن‌های در حال ساخت کرونا که مراحل مطالعه حیوانی و پیش بالینی را می‌گذرانند، ثبت شده است و پس از ارسال مستندات مربوط به مرحله نخست آزمایش انسانی آن وارد فهرست واکسن‌های در حال آزمایش این سازمان خواهد شد. محقق اصلی تست بالینی این واکسن نیز دکتر مینو محرز، عضو کمیته علمی مبارزه کرونا و چهره شناخته شده این روزهای این ستاد است. محرز از چهره‌های پیش رو در شناساندن ایدز در ایران بود و با ورود کرونا به ایران نیز یکی از چهره‌های برجسته‌ای بود که در سطح کارشناسی با ستاد کرونا همکاری کرد و نقش مهمی در اطلاع رسانی درباره این بیماری داشت.
واکسن ایرانی کرونا چطور عمل می‌کند؟
کیانوش جهانپور، سخنگوی سازمان غذا و دارو ایران از قابلیت تولید ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون دوز واکسن طی یک سال خبر داد و گفت: فعلاً مرحله اول مطالعات انسانی شروع شده و تا ۴۵ روز آینده هم احتمالاً ادامه دارد. بعد از آن نوبت فاز دوم مطالعه انسانی است و بعد از آن فاز سوم مطالعه انسانی انجام می‌شود. تا میانه فاز سوم کارآزمایی بالینی انسانی، حتی مجوز تولید اضطراری را هم در بهترین شرایط کسی نمی‌تواند صادر کند بنابراین فعلاً نمی‌توان گفت واکسن کرونا تولید و تأیید شده است.
اما واکسن ایرانی کرونا از چه روشی برای واکسینه کردن بدن استفاده می‌کند که برخلاف نمونه آمریکایی خود نیازی به دمای خیلی پایین هم ندارد؟
پیش از این مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری گفته بود واکسن شفافارمد "مشابه واکسن شرکت چینی سینوواک" است. واکسن سینوواک که از اولین واکسن‌های کرونا است از شیوه سنتی تهیه واکسن، یعنی ویروس ضعیف شده استفاده می‌کند. در روش سنتی تولید واکسن علیه بیماری‌های ویروسی معمولاً از ویروس ضعیف یا کشته شده آن برای تحریک سیستم ایمنی بدن انسان استفاده می‌شود. به این ترتیب بدن پس از مواجه دوباره با ویروس علیه آن پادتن یا همان آنتی بادی تولید می‌کند. آشناترین نوع این واکسن‌ها برای ما واکسن فلج اطفال است.
مطابق اطلاعات ثبت شده این واکسن در فهرست سازمان جهانی بهداشت، واکسن مورد آزمایش شفا فارمد نیز با استفاده از روش ویروس غیرفعال شده (Inactivated virus) تولید شده است. در مقابل واکسن روسی کرونا از روش بردارهای ویروسی (Viral vectors) ساخته شده که مکانیسم کارآمدی برای انتقال ژنوم ویروس به داخل سلول‌های آلوده محسوب می‌شود استفاده می‌کنند. واکسن‌های ساخت شرکت آمریکایی فایزر و شرکت آمریکایی مُدرنا نیز مبتنی بر پیام‌رسان آراِن‌اِی (mRNA) ساخته شده‌اند. در این روش به جای ویروس ضعیف شده، بخشی از کد ژنتیکی آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دیگر پروژه‌های واکسن ایرانی کرونا
جالب است بدانید که واکسن شفا تنها پروژه واکسن کرونای ایران نیست. گروه دارویی میلاد و زیستا کیان آزما در حال ساخت واکسن کووید -۱۹ با استفاده از روش ویروس غیرفعال شده هستند. پروژه‌ای نیز به نام دانشگاه شیراز در سازمان بهداشت جهانی درج شده که شیوه VLPs را مورد استفاده قرار می‌دهد که اساس آن بر استفاده از مولکول‌هایی استوار است. همچنین یک پروژه بی‌نام هم ثبت شده است که استفاده از فناوری پیام‌رسان آراِن‌اِی را در دستور کار خود قرار داده است. حالا باید صبر کرد و دید سرنوشت اولین واکسن کرونا ایرانی و اولین تست کنندگانش به کجا می‌رسد.
نظر شما