شیر مادر با کرونا مقابله می‌کند

یک پزشک متخصص کودکان گفت: پادتن‌ها و عوامل زیست‌فعال در شیر مادر در صورت مواجهه کودک با ویروس کرونا می‌توانند با این بیماری مقابله کنند.

هفته جهانی حمایت از شیر مادر هر سال از یکم تا هفتم آگوست از سال۱۹۹۰ برگزار می‌شود و هدف اصلی این رویداد، ترویج فرهنگ شیردهی و شیردهی منحصر به فرد برای حداقل شش ماه اول از زندگی نوزاد است. در ایران این مراسم برابر با دهم تا شانزدهم مرداد هر سال است.

موضوع امسال هفته جهانی تغذیه با شیر مادر «حمایت از شیردهی برای داشتن سیاره ای سالم تر» است. مطابق با این مضمون، سازمان بهداشت جهانی و یونیسف از دولت‌ها می‌خواهند که دسترسی زنان به مشاوره درخصوص شیردهی را که یکی از مؤلفه های مهم حمایت از شیر مادر بدانند و در ترویج آن بکوشند.

در حالی که شیردهی یک روند طبیعی است، همیشه به راحتی هم میسر نیست. مادران برای شروع و حفظ شیردهی به حمایت نیاز دارند. اهمیت مشاوره در مورد تغذیه با شیر مادر بر کسی پوشیده نیست و همت سازمان بهداشت جهانی و یونیسف در این خصوص رو به افزایش است. تغذیه با شیر مادر می‌تواند به اعتماد به نفس مادر کمک کند. مشاوره می‌تواند زنان را برای غلبه بر چالش‌ها و جلوگیری از شیوه‌های تغذیه و مراقبت نوزادان و کودکان خردسال توانمند سازد.

بهبود دسترسی به مشاوره مزایایی برای نوزادان، خانواده ها و اقتصاد به همراه خواهد داشت. تجزیه و تحلیل داده ها نشان می‌دهد که افزایش نرخ شیردهی انحصاری می‌تواند سالانه جان ۸۲۰ هزار کودک را نجات دهد و ۳۰۲ میلیارد دلار درآمد اضافی ایجاد کند.

اگر مادر هستید یا به زودی نوزادتان متولد خواهد شد، کاملا طبیعی است که درباره سالم‌ترین اقدامات برای کودک‌تان در زمان شیوع بیماری ویروسی کرونا، سؤال داشته باشید.

تاکنون، انتقال ویروس کرونا از طریق شیر مادر یا تغذیه با آن گزارش نشده است

دکتر کامران صفوی پور- متخصص کودکان در این خصوص در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: باید در زمان همه‌گیری به شیردهی ادامه داد. شیر مادر پادتن‌هایی دارد که در هر جایی یک تقویت کننده سالم برای کودک بوده و از آنها در برابر عفونت محافظت می‌کند.

وی افزود: پادتن‌ها و عوامل زیست‌فعال در شیر مادر در صورت مواجهه کودک با ویروس کرونا می‌توانند با این بیماری مقابله کنند.

این پزشک متخصص کودکان با بیان اینکه اگر کودک شما شش ماهه یا کوچک‌تر است، باید فقط از شیر مادر تغذیه کند، تصریح کرد: زمانی که سن کودک بیش از شش ماه شد، به همراه شیر مادر غذاهای مکمل سالم و ایمن به وی دهید.

صفوی پور در پاسخ به این پرسش که آیا بیماری ویروسی کرونا با شیردهی به کودک منتقل می‌شود؟ اظهار کرد: تاکنون، انتقال ویروس فعال کرونا (ویروسی که می‌تواند به بیماری منجر شود) از طریق شیر مادر یا تغذیه با آن گزارش نشده است. البته محققان به آزمایش شیر مادر ادامه می‌دهند.

وی اضافه کرد: با کودک‌تان تماس بدنی برقرار کنید. تماس نزدیک با نوزاد به شروع زودهنگام شیردهی کمک می‌کند که به نوبه خود نرخ مرگ‌ومیر نوزادان را کاهش می‌دهد. زمان‌بندی بسیار مهم است و توصیه می‌شود که شیردهی در ساعات ابتدایی پس از زایمان شروع شود.

اگر کودک‌ مریض شد به تغذیه با شیر مادر ادامه دهید

این پزشک متخصص کودکان در پاسخ به این پرسش که اگر احتمالا یا قطعا مادر به بیماری کووید ۱۹ مبتلا شد، شیردهی را ادامه دهد؟ گفت: شیردهی را با رعایت اصول احتیاطی ادامه دهید. این اصول شامل استفاده از ماسک، شستشوی دست‌ها با آب یا صابون یا ژل‌های الکلی قبل و بعد از تماس با کودک و نظافت و ضدعفونی مداوم سطوحی که لمس کرده‌اید، است. سینه مادر تنها در صورتی باید شستشو شود که بر آن سرفه کرده باشید. در غیر این صورت، نیازی نیست که سینه‌ها را در هر بار شیردهی شستشو دهید.

صفوی پور اظهار کرد: اگر وضعیت جسمانی‌تان به اندازه‌ای خوب نیست که توانایی شیردهی داشته باشید، سعی کنید روش‌هایی برای تأمین کودک با شیر مادر بیابید. سعی کنید شیر را دوشیده و از طریق یک قاشق یا فنجان تمیز به کودک دهید. می‌توانید تغذیه با شیر مادر اهدایی را در صورتی که در دسترس باشد، امتحان کنید. با مشاور شیردهی مشورت کنید.

وی ادامه داد: دوشیدن شیر برای تداوم تولید شیر نیز مهم است تا بتوانید زمانی که حال‌تان بهتر شد، شیردهی به کودک را ادامه دهید. هیچ گونه فاصله زمانی قطعی برای انتظار پس از ابتلای قطعی یا احتمالی به کرونا وجود ندارد.

این پزشک با بیان اینکه اگر امکان دوشیدن شیر یا استفاده از شیر انسانی اهدایی وجود ندارد، گفت: می‌توانید از دایه (در صورتی که از منظر فرهنگی پذیرفته شده است) یا شیر خشک نوزاد که با روش درست تهیه شده، سالم و در دسترس است، استفاده کنید.

صفوی پور در پاسخ به این پرسش که اگر کودک مریض شد، آیا باید به شیردهی ادامه دهیم؟ تصریح کرد: اگر کودک‌ مریض شد به تغذیه با شیر مادر ادامه دهید. چه کودک‌ به کرونا مبتلا شود و چه بیماری دیگری، ادامه تغذیه با شیر مادر مهم است. شیر مادر سیستم ایمنی کودک را تقویت می‌کند و پادتن‌های شما از طریق شیر به وی منتقل می‌شود و به او کمک می‌کند با بیماری مبارزه کند.

وی خاطرنشان کرد: در زمان شیردهی مطمئن شوید که دستورالعمل‌های شستشوی دست‌ها را رعایت می‌کنید. دست‌ها باید با صابون و آب، قبل و بعد از تماس با کودک، شسته شوند. می‌توانید از ژل‌های الکل‌دار نیز استفاده کنید. همچنین نظافت و ضدعفونی هر سطحی که لمس می‌کنید نیز اهمیت دارد. وسایل دوشیدن شیر، ظرف ذخیره شیر و نیز ظروف تغذیه را هر بار پس از مصرف بشویید.

مراقبت آغوشی روش استاندارد برای نوزادان به ویژه نوزادان نارس است

آرزو آقایی-کارشناس ارشد مامایی نیز در گفت و گو با ایسنا در خصوص  مراقبت آغوشی(کانگورویی-KMC) و اهمیت آن، اظهار کرد: یک روش استاندارد و آسان برای همه نوزادان به ویژه نوزادان نارس (زایمان در سن کمتر از۳۷هفته بارداری) و نوزادان با وزن موقع تولد کمتر از ۲۵۰۰ گرم است که در کل دنیا پذیرفته شده و در بیمارستان ها و منزل، در حال اجرا است.

وی افزود: در این روش، نوزاد به طور برهنه و عمـود بـر روی سینه مادر و در تماس مستقیم پوست با پوست قرارمی گیرد و نیازهای او به گرما، تغذیه با شیر مادر، ایمنی و محبت برآورده می شود.

این کارشناس مامایی مرکز بهداشت اصفهان در خصوص اهمیت و مزایای مراقبت آغوشی، اظهار کرد: هدف اصلی انجام آن، کاهش طول مدت بستری نوزاد و میزان عفونت های بیمارستانی و مرگ و میر به ویژه در نوزادان نارس است. در این روش، نوزاد حرکت بدن مادرش را از طریق تماس پوست با پوست حس می کند و بـه صـدای مـادر و تـپش قلـب او گـوش مـی دهـد، پستان مادر را می مکد، با مادر تماس چشمی دارد و بوی مادر را حس می کند و به این ترتیب حواس پنجگانه در نوزاد نارس تقویت می شود.

آقایی با بیان اینکه این روش شیردهی سبب تنفس و ضربان قلب منظم، بهبود انتشار اکسیژن در تمام بدن نوزاد، خواب طولانی، کاهش میزان گریه، بهبود وزن گیری و افزایش سطح سلامت جسمانی و عاطفی نوزادان می شود، از مزایای دیگر آن، بهبود روش مراقبت از نوزادان به ویژه نوزادان نارس در بیمارستان و منزل، ارتقاء تغذیه با شیر مادر، کاهش میزان استرس و افسردگی والدین و افزایش اعتماد به نفس و توانمندی آنها در مراقبت از نوزاد را عنوان کرد.

وی در توضیح انجام قدم به قدم مراقبت آغوشی، گفت: نوزاد باید وضعیت تثبیت شده داشته باشد. مادر نیز باید آمادگی جسمانی و روانی لازم را برای انجام آن داشته باشد و دمای بدن مادر نرمال باشد. دمای محیط مناسب حدود ۲۲ تا ۲۴ درجه باشد و میزان نور محیط مناسب باشد. مکانی گرم و مناسب آماده شود و مادر لباس سبک و گشاد بپوشد. دمای زیر بغل نوزاد اندازه گیری شود و در صورت طبیعی بودن دما (۳۶.۵ تا ۳۷.۵) KMC شروع شود. وسایل مورد نیاز شامل ملحفه گرم و نرم-صندلی راحتی یا تخت مناسب، زیرپایی، بالش کوچک، دماسنج، لباس مخصوص مراقبت آغوشی، کلاه، جوراب و پوشک فراهم شود. وقتی مادر در دسترس نیست، اعضای دیگر خانواده (ترجیحأ بستگان درجه یک) پس از آموزش می توانند آن را انجام دهند.

این کارشناس مامایی مرکز بهداشت اصفهان تصریح کرد: همه نوزادان می توانند مراقبت آغوشی شوند. انجام مراقبت آغوشی در منزل ساده است ولی نیاز به مهارت و آگاهی کافی دارد که به مادر در بیمارستان آموزش داده می شود و در زمان بستری نوزاد، انجام می دهد.

دستان بزرگ پدر به موقعیت مراقبت کمک می کند و سبب بهبود پیوند بین پدر و نوزاد می شود

آقایی افزود: در نوزادان نارس نیز پس از مناسب شدن شرایط وی مراقبت در بیمارستان انجام شده و در منزل پس از  ترخیص نیز  ادامه می یابد. نوزادان بعد از رفتن به خانه عاشق تماس پوست به پوست با مادرشان هستند. این کار را باید تا هنگامی که نوزاد آن را پس نزده است، انجام داد و سایر اعضای خانواده هم می توانند در انجام آن شرکت کنند.

این کارشناس ارشد مامایی بهترین زمان برای انجام مراقبت آغوشی را فواصل تغذیه نوزاد عنوان کرد و گفت: مادر باید لباس راحت و مناسب بپوشد و حریم خصوصی او حفظ شود. مادر کنار تخت نوزاد بایستد و تمام لباس های نوزاد را خارج کند. نوزاد را روی سینه قرار دهد و در صورت نیاز نوزاد را با ملافه گرم و نرم بپوشاند. مراقبت آغوشی نوزاد را انجام دهد و جابجا کردن نوزاد در حین مراقبت آغوشی را بلد باشد.

وی ادامه داد: تماس پوست با پوست باید به تدریج شروع شود و سپس در صورت تثبیت وضعیت نوزاد و تمایل او مدت آن بیشتر شود و هر چه زودتر و طولانی تر انجام شود، بهتر است مادر نیاز به محیط آرام و رابطه عاطفی مناسب با همسر و سایر اعضای خانواده دارد. مادر جهت ادامه مراقبت آغوشی در منزل باید بتواند به طور مناسب استراحت کند و خواب خود را با خواب نوزاد هماهنگ کند. مادر در حالت نشسته و نیمه خوابیده نیز می تواند این کار را انجام دهد. مادر می تواند بسیاری از کارهای منزل را زمانی که در حال انجام مراقبت آغوشی است انجام دهد، از جمله بعضی از کارهای خانه، رفتن به منزل دوستان، مراجعه به کلینیک جهت پیگیری و یا رفتن به خارج از منزل جهت خرید.

وی در مورد تاثیر مراقبت آغوشی بر شیرخوار توسط پدر گفت: کیفیت صدای مداوم ضربان قلب، تکان ملایم همراه با تنفس و گرمای بدن پدر موجب آرامش و راحتی نوزاد می شود. پدران یک تماس استوار و آرامش دهنده ای دارند. دستان بزرگ پدر به موقعیت مراقبت کمک می کند و سبب بهبود پیوند بین پدر و نوزاد می شود.