سلام نو - سرویس فرهنگ و هنر | مرتضی کوه مسکن : فیلم «دشمنان» به نویسندگی و کارگردانی علی درخشنده و تهیه کنندگی مجید برزگر، دومین فیلمی بود که در روز نهم سی و هشتمین جشنواره ملی فیلم فجر برای اهالی رسانه و هنرمندان در پردیس سینما گالری ملت بر روی پرده رفت.
دشمنان، نخستین فیلم علی درخشنده در مقام کارگردان به تهیه کنندگی مجید برزگر در بخش نگاه نو سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر حضور دارد، کسانی که آثار پیشین برزگر در مقام کارگردان را دیده باشند، با سبک فیلمسازی و محتوای فیلم های او آ‌شنا هستند، ابر بارانش گرفته، آخرین فیلم برزگر است که در همین دوره از جشنواره فیلم فجر اکران شد و البته نتوانست نظر مثبت منتقدین و اهالی رسانه را جلب کند.
درخشنده پس از ساخت چندین فیلم کوتاه و نیز حضور در فیلم های سینمایی به عنوان برنامه ریز و دستیار کارگردان مانند فیلم یک شهروند معمولی به سراغ کارگردانی اولین فیلم بلندش به نام دشمنان رفته است، فیلمی که محتوای روانشناسانه دارد و از لایه های پنهان اجتماعی بسیاری برخوردار است.
رویا افشار پس از حضور متفاوت در فیلم سرکوب که موفق به اکران در جشنواره جهانی فجر نیز شد، در دشمنان نیز بازیگر نقش اول فیلم است و بازی قابل قبولی را از خود ارائه داده است، در کنار او بازیگران دیگری چون ندا جبرائیلی، قربان نجفی، مسعود دلخواه، سینوهه دانشمند و سعید آرمند در این فیلم ایفای نقش کرده اند.
دشمنان با محتوایی اجتماعی تنهایی انسان ها و حریم خصوصی شان را به تصویر می کشد، این فیلم داستان خانواده ای را روایت می کند که از هم پاشیده است و اعضای خانواده اصلا یکدیگر را نمی شناسند و به نوعی فقط یکدیگر را تحمل می کنند.
زهره به عنوان مادر خانواده با هنرمندی رویا افشار روایتگر شخصیت زنی است که تلاش می کند به این شرایط و اوضاع نابسمان خانواده سر و سامانی ببخشد، اما زمانیکه سرخورده و شکست می خورد، چاره ای جز پایان دادن به زندگی نمی یابد.
زهره به همراه مادر و دختر جوانش ستاره با بازی ندا جبرائیلی در شهرک اکباتان زندگی می کند و شغلش آرایشگری است.
مرد خانواده با بازی مسعود دلخواه خانه و زندگی اش را رها کرده است و برای گذران عمر به شمال کشور رفته است، شهاب نیز به عنوان پسر خانواده مدتیست که ناپدید شده است و هیچکس از او خبری ندارد، معرفی شخصیت ها به درستی اوضاع به هم ربخته ی یک خانواده را نشان می دهد.
این شرایط به گونه ای وخیم تر می گردد که نامه هایی تهدید آمیز برای زهره نوشته می شود و مشخص نیست که فرستنده این نامه ها چه کسی می باشد، فقط محتوای نامه ها به گونه ای است که گویی قصد خراب کردن زندگی زهره و خدشه دار کردن آبروی او را دارد و در کل می خواهد او را گناهکار نشان دهد.
مشکلات زندگی شخصیت زهره را به یک انسان روانپریش تبدیل نموده است و کارگردان فیلم تلاش می کند در طول داستان و معرفی شخصیت ها این مساله را به بهترین نحو نمایش دهد، گرچه صحنه های تکراری در خانه و شهرک اکباتان و روند کند فیلم حوصله ی مخاطب را سر می برد و از جذابیت فیلم می کاهد.
زهره تمام تلاشش را می کند تا هرطور شده است خودش و خانواده اش را از منجلابی که در آن گرفتار شده اند برهاند، اما هیچکس حتی همسایه هایش به او توجهی نمی کنند و دشمنان اصلی زهره همین همسایه ها و اهالی شهرک نشین در اکباتان هستند که اعتنایی به نامه هایی که زهره برایشان می نویسد و از دردهایش می گوید نمی کنند و به جای کمک به او و خانواده اش، از آن ها فاصله می گیرند و حتی به پلیس زنگ می زنند و دوربین مدار بسته در ساختمان به کار می گذارند.
کارگردان لوکیشن اصلی فیلم را شهرک اکباتان انتخاب کرده است و مشخص است که خودش ساکن و بزرگ شده ی آنجاست و به خوبی با چم و خم این محله ی قدیمی تهران آشنایی دارد، گویی که ساختمان های بتنی و قدیمی و تو در توی اکباتان نیز هیچ درکی از حال و روز زهره ندارند و انتخاب اکباتان در فیلم به همین علت بوده است.
تدوین نامناسب و تکرار صحنه های مربوط به اکباتان از ضعف های اصلی فیلم است و کش دار شدن داستانی که تقریبا از اواسط فیلم پایان آن مشخص است، حوصله مخاطب را سر می برد و خیلی زودتر از پایان فیلم مخاطب را خسته می کند.
پایانی که محتوای مشخصی ندارد و کارگردان تلاش می کند با یک سری دیالوگ های نامفهوم و صحنه های تکراری آن را به خورد مخاطبی بدهد که از تماشای فیلم خسته شده است و همین امر می تواند مهر محکمی بر عدم موفقیت کارگردان در ساخت فیلم دشمنان باشد.
