و دندانها را به هم بفشارید، زیرا این برنامه شمشیرها را از سر دورکننده تر است. زره را بر تن
اللاَّْمَهَ، وَ قَلْقِلُوا السُّیُوفَ فی اَغْمادِها قَبْلَ سَلِّها، وَ الْحَظُوا
کامل کنید، و شمشیرها را پیش از بیرون کشیدن در غلاف بجنبانید، به گوشه چشم با حالت خشم به دشمن
الْخَزْرَ، وَ اطْعُنُوا الشَّزْرَ، وَ نافِحُوا بِالظُّبا، وَ صِلُوا السُّیُوفَ
بنگرید، ونیزه را از راست وچپ به دشمن بزنید، و با دَم شمشیرضربهواردکنید وشمشیرها را با پیش نهادن گامها
بِالْخُطا، وَ اعْلَمُوا اَنَّکُمْ بِعَیْنِ اللّهِ وَ مَعَ ابْنِ عَمِّ رَسُولِ اللّهِ
به دشمن برسانید، و بدانید که عمل شما در دیدِ خداست و شما با پسر عم رسول خدا
صَلَّی اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَسَلَّمَ، فَعاوِدُوا الْکَرَّ، وَ اسْتَحْیُوا مِنَ الْفَرِّ،
صلّی اللّه علیه وآله همراه هستید، پس حمله را پی در پی کنید، و از فرار کردن شرم نمایید،
فَاِنَّهُ عارٌ فِی الاَْعْقابِ، وَ نارٌ یَوْمَ الْحِسابِ.
زیـرا فـرار از جنـگ ننگ نسلهـا، و آتش فـردای قیامت است.
وَ طیبُوا عَنْ اَنْفُسِکُمْ نَفْساً، وَ امْشُوا اِلَی الْمَوْتِ مَشْیاً سُجُحاً.
از جدا شدن روحتان از بدن در جهاد خوشحال باشید، و آسان به سوی مرگ حرکت نمایید.
وَ عَلَیْکُمْ بِهذَا السَّوادِ الاَْعْظَمِ، وَ الرِّواقِ الْمُطَنَّبِ، فَاضْرِبُوا ثَبَجَهُ،
بر شما باد به این لشگر متراکم دشمن، و خیمه های افراشته به طناب، میان آن خیمه را بزنید،
فَاِنَّ الشَّیْطانَ کامِنٌ فی کِسْرِهِ، قَدْ قَدَّمَ لِلْوَثْبَهِ یَداً، وَ اَخَّرَ لِلنُّکُوصِ
که شیطان در جانب پایین آن پنهان است، برای برجستنْ دست به پیش داشته، و برای فرار پا
رِجْلاً. فَصَمْداً صَمْداً، حَتّی یَنْجَلِیَ لَکُمْ عَمُودُ الْحَقِّ، «وَ اَنْتُمُ
پس نهاده. برای نمودار شدن پایه حق هرچه سخت تر قصد دشمن کنید، که «شما انسانهای
الاَْعْلَوْنَ وَاللّهُ مَعَکُمْ وَ لَنْ یَتِرَکُمْ اَعْمالَکُمْ».
برتـرید و خدا با شماست و پاداش شما را هیـچ نمی کاهـد».
خطبه در توحید الهی
وَ مِنْ خُطْبَه لَهُ عَلَیْهِ السَّلامُ
از خطبه های آن حضرت است
در توحید الهی
الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذی لَمْ تَسْبِقْ لَه حَالٌ حالاً، فَیَکُونَ اَوَّلاً قَبْلَ اَنْ
سپاس خداوندی را که صفتی از او بر صفت دیگرش پیشی نجسته، تا اول باشد پیش از آنکه
یَکُونَ آخِراً، وَ یَکُونَ ظاهِراً قَبْلَ اَنْ یَکُونَ باطِناً. کُلُّ مُسَمًّی
آخر باشد، و آشکار باشد قبل از اینکه پنهان باشد. هر آنچه غیر او
بِالْوَحْدَهِ غَیْرُهُ قَلیلٌ. وَ کُلُّ عَزیز غَیْرُهُ ذَلیلٌ. وَ کُلُّ قَوِیٍّ غَیْرُهُ
به وحدت نامیده شود کم است. و هر عزیزی غیر از او خوار، و هر قویّی غیر او
ضَعیفٌ. وَ کُلُّ مالِک غَیْرُهُ مَمْلُوکٌ. وَ کُلُّ عالِم غَیْرُهُ مُتَعَلِّمٌ. وَ کُلُّ
زبون، و هر مالکی غیر او مملوک، و هر عالمی غیر او نیازمند به فراگیری، و هر صاحب
قادِر غَیْرُهُ یَقْدِرُ وَ یَعْجِزُ. وَ کُلُّ سَمیع غَیْرُهُ یَصَمُّ عَنْ لَطیفِ
قدرتی غیر او گاه توانا و گاه ضعیف، و هر شنونده ای غیر او از شنیدن صداهای آهسته
الاَْصْواتِ، وَ یُصِمُّهُ کَبیرُها، وَ یَذْهَبُ عَنْهُ ما بَعُدَ مِنْها. وَ کُلُّ بَصیر
ناشنوا، و از شنیدن آوازهای بلند کر، و از شنیدن صداهای دور محروم است. و هر بیننده ای
غَیْرُهُ یَعْمی عَنْ خَفِیِّ الاَْلْوانِ وَ لَطیفِ الاَْجْسامِ. وَ کُلُّ ظاهِر غَیْرُهُ
غیر او از دیدن رنگهای پنهان و اجسام لطیف کور، و هر آشکاری جز او
غَیْرُ باطِن. وَ کُلُّ باطِن غَیْرُهُ غَیْرُ ظاهِر.
غیـر پنهـان، و هـر پنهـانی جـز او غیـر ظاهـر اسـت.
لَمْ یَخْلُقْ ما خَلَقَهُ لِتَشْدیدِ سُلْطان، وَ لا تَخَوُّف مِنْ عَواقِبِ
موجودات را نه برای تقویت سلطنت خود آفرید، و نه به خاطر ترس از حوادث
زَمان، وَ لاَ اسْتِعانَه عَلی نِدٍّ مُثاوِر، وَ لا شَریک مُکاثِر،
روزگار، ونه برای کمک گرفتن در دفع همتای پرخاشگر، و نه برای به دست آوردن نیرو برای پیکار با شریک پرنخوت
وَ لا ضِدٍّ مُنافِر، وَلکِنْ خَلائِقُ مَرْبُوبُونَ، وَ عِبادٌ داخِرُونَ. لَمْ یَحْلُلْ
و ضدّ گردنکش، بلکه همه آفریدگان پرورده شده و بندگانی ذلیل و خوارند. در اشیاء حلول
فِی الاَْشْیاءِ فَیُقالَ هُوَ فیها کائِنٌ. وَ لَمْ یَنْاَ عَنْها فَیُقالَ هُوَ مِنْها بائِنٌ.
ننموده تا گفته شود خدا در آنهاست. و از آنها دور نگشته تا گفته شود جدای از آنهاست.
لَمْ یَوُدْهُ خَلْقُ ما ابْتَدَأَ، وَ لا تَدْبیرُ ما ذَرَأَ، وَلا وَقَفَ بِهِ عَجْزٌ عَمّا
آفریدن موجودات و تدبیر وضع آنان او را خسته و درمانده نکرده، و نسبت به آنچه آفریده عجزی به او
خَلَقَ، وَلا وَلَجَتْ عَلَیْهِ شُبْهَهٌ فیما قَضی وَ قَدَّرَ، بَلْ قَضاءٌ مُتْقَنٌ،
دست نداده، و در آنچه حکم داده و مقدر نموده اشتباهی بر او وارد نگشته، بلکه کارش قضائی است استوار،
وَ عِلْمٌ مُحْکَمٌ، وَ اَمْرٌ مُبْرَمٌ. الْمَأْمُولُ مَعَ النِّقَمِ، الْمَرْهُوبُ مَعَ النِّعَمِ.
و علمی است محکم، و امری است قطعی. بندگان باوجود خشمش به او امیدوار، و باوجود نعمتهایش از اوهراسنانند.
خطبه در آداب جنگ
وَ مِنْ کَلام لَهُ عَلَیْهِ السَّلامُ
از سخنان آن حضرت است
فی تَعْلیمِ الْحَرْبِ وَالْمُقاتَلَهِ، کانَ یَقُولُهُ لاَِصْحابِهِ فی بَعْضِ اَیّامِ صِفِّینَ
در آداب جنگ که در بعضی از ایّام صفین به اصحابش فرمود
مَعاشِرَ الْمُسْلِمینَ، اسْتَشْعِرُوا الْخَشْیَهَ، وَ تَجَلْبَبُوا السَّکینَهَ،
ای گروه مسلمانان، ترس از حق را لباس زیرین خود قرار دهید، و آرامش را لباس روی خود سازید،
وَ عَضُّوا عَلَی النَّواجِذِ، فَاِنَّهُ اَنْبی لِلسُّیُوفِ عَنِ الْهامِ. وَ اَکْمِلُوا
