به گزارش سلام نو، فرسایش خاک یکی از مهمترین معضلات محیط زیستی ایران است که بنا به گفته عیسی کلانتری - رئیس سازمان حفاظت محیط زیست- ایران به طور سالانه، ۱۲ تن فرسایش خاک دارد و به همین علت کشور ما در حوزه فرسایش خاک مقام اول را در دنیا داراست.
در این باره میردار هریجانی - معاون دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری- نیز در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه تشکیل یک سانتیمتر خاک حاصلخیز در کشور می‌تواند تا ۱۰۰۰ سال طول بکشد، گفت: فرسایش خاک در کشورهای در حال توسعه در آسیا، آمریکای جنوبی و آفریقا ۳۰ تا ۴۰ تن در هکتار در سال و در کشورهای توسعه یافته اروپا ۷ تا ۱۳ تن است بنابراین ایران مقام اول فرسایش خاک را ندارد.
در مورد این موضوع حسین سعادت - نایب رئیس انجمن آبخیزداری ایران- با اشاره به اینکه کشور ما از نظر میزان فرسایش در وضعیت مناسبی قرار ندارد، تصریح کرد: در حال حاضر اراضی دیم‌زار شیبدار وضعیت اسفباری دارند علاوه بر این فرسایش خاک در مراتع نیز به اشکال مختلف مشاهده می‌شود و در مناطق کم‌تراکم جنگل‌ها هم فرسایش خاک داریم.
وی با بیان اینکه موضوع فرسایش خاک در کشور ما به عنوان یکی از تهدیدات جدی برای محیط زیست به حساب می‌آید، در یک برنامه رادیویی اظهار کرد: پدیده فرسایش خاک، با توجه به شرایط توپوگرافی منطقه و نوع بهره‌برداری از منابع، روند تشدیدی دارد و اقدامات در حال انجام برای کاهش فرسایش بسیار ناچیز است.
نایب رئیس انجمن آبخیزداری ایران با اشاره به تأثیر فرسایش خاک بر محیط زیست گفت: جابجایی خاک باعث از دست رفتن مواد آلی خاک، کاهش نفوذ، از بین رفتن پوشش گیاهی و کاهش تولید و خشک شدن زمین می‌شود و در پایین‌دست هم موجب جاری شدن سیل، آلودگی آب و در نهایت به هم خوردن تعادل هیدرولوژیک رودخانه‌ها خواهد شد. همه این مسائل به نبود مدیریت و بی‌برنامگی برمی‌گردد.
همچنین منوچهر گرجی - استاد دانشگاه تهران و رئیس انجمن علوم خاک ایران - با بیان اینکه زمان لازم برای تشکیل یک سانتیمتر عمق خاک بسته به شرایط و اقلیم منطقه بین ۵۰ تا هزار سال اعلام شده است، گفت: در یک بار فرسایش خاک بر اثر سیل ۲۰ سانتیمتر خاک از بین می‌رود. تحقیقات وزارت کشاورزی آمریکا در سال ۲۰۱۱ نشان داده است که هر تن فرسایش خاک ۲۸ دلار به این کشور خسارت در زمینه آلودگی هوا، آب، تولید غذا و سلامت می‌زند. با این حساب، ۵۶ میلیارد دلار خسارت ناشی از موضوع فرسایش خاک به کشور ما وارد می‌شود.
افزون بر این، محمد فاطمی قمی- معاون دفتر کنترل سیلاب و آبخوان داری سازمان جنگل‌ها - با اشاره به دلیل افزایش سیلاب‌ها طی سال‌های اخیر اظهارکرد: زمانی که بهره‌برداری و شیوه استفاده از زمین به شکل مناسبی صورت نگیرد، بارش باران به جای تولید و بقا منجر به فرسایش و حرکت ترکیبات خاک از یک طرف و از طرف دیگر باعث تجمع روان‌آب‌ها و خسارات خواهد شد.
وی افزود: متاسفانه به دلیل بهره‌برداری‌های بی‌رویه و غیراصولی، شاهد فراوانی سیلاب‌ها و شدت یافتن خسارات در مناطق مختلف کشور هستیم و میزان خسارت مالی که سالیانه از جانب سیلاب در کشور ما حادث می‌شود بالغ بر ۶۰۰ میلیارد تومان است.
مصطفی بیگدلی - معاونت دفتر امور مراتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور - با بیان اینکه کشور ما خشک و نیمه خشک است و میانگین بارندگی چندین ساله ما ۲۴۰ میلیمتر است که در ۱۰ سال گذشته به ۱۸۰ میلیمتر رسیده است، گفت: باید تلاش کنیم پوشش گیاهی را در عرصه‌های مختلف تقویت کنیم تا میزان روان‌آب‌ها و فرسایش خاک کمتر شود.
وی با اشاره به تأثیر پوشش گیاهی بر ممانعت از برخورد مستقیم باران به سطح زمین اظهار کرد: تحقیقات نشان می‌دهد اگر پوشش گیاهی را از ۲۰ درصد به ۸۰ درصد افزایش دهیم، میزان هدررفت خاک و هرزآب به کمتر از ۵ درصد خواهد رسید بنابراین باید در مراتع کشور پوشش گیاهی خودرو را مستقر کنیم تا از بروز سیل جلوگیری کنیم.
بیگدلی با اشاره به اینکه بی‌توجهی به پوشش گیاهی باعث می‌شود میزان فرسایش خاک بیشتر شود، گفت: آمارها نشان می‌دهد طی ۴۰ سال حدود یک میلیارد تن فرسایش خاک داریم و به گفته برخی منابع در حال حاضر فرسایش خاک از یک میلیارد تن هم گذر کرده است./ایسنا
