او در گفتوگو با جماران احتمال ائتلاف با اصولگرایان برای انتخابات سال 98 مجلس را به هیچ وجه رد نکرد و گفت: گام بعدی ما انتخابات 98 مجلس است. بحث مورد نظر ما حفظ هویت و اگر لازم باشد ائتلاف. رییس فراکسیون امید البته در حالی از ائتلاف چندباره با اعتدالگرایان میگوید که باز هم گلههای خود را مطرح میکند.
او میگوید: ما بارها بحث ائتلاف حتی با اصولگرایان را مطرح کردیم؛ شرایط کشور در دهه 90 ایجاب میکرد که ما ائتلاف کنیم. حتی پیشنهاد ائتلاف محدود با اصولگرایان را در انتخابات 94 مطرح کردیم که آنها نپذیرفتند. درباره ائتلاف باید با توجه به شرایط زمانی تصمیم گیری کنیم، اما صدر و ذیل ائتلاف باید در هر حال مشخص شود. در صورت شکل گیری ائتلاف، باید سهم و مسئولیت شکل دهندگان ائتلاف با صراحت اعلام شود و مردم در جریان امر قرار گیرند.
منتظر شکست تمام عیار اصلاح طلبان در انتخابات مجلس 98 باشیم؟
پاسخ به صادق زیباکلام به این پرسش مثبت است. این استاد دانشگاه و فعال سیاسی میگوید ممکن است در انتخابات مجلس 98 ، همان بلایی سر اصلاح طلبان بیاید که در سال ۹۴ بر سر اصولگرایان آمد. پیشبینی او این است که در صورت ادامه عملکرد اصلاح طلبان و استمرار فضای موجود، چنین خواهد شد.
زیباکلام معتقد است که در انتخابات مجلس یازدهم، اصلاح طلبان بخش قابل توجهی از رایدهندگان خود را از دست خواهند داد. او به "اعتماد آنلاین" گفته با توجه به شرایط فعلی، آن بدنه اجتماعی که در صورت رفتن به پای صندوق به اصلاح طلبان رای میدهد، مشارکتی نخواهد کرد: «بنابراین نامزدهای اصولگرایان اعم از تندرو و کندرو و میانه رو در تهران و سایر استانها و حوزههای انتخابیه بزرگ با آرای خیلی کمی وارد مجلس یازدهم خواهند شد.»
او افزوده که استقبال مردم از گروههای "تحولخواه" منتفی است: «من چیزی به عنوان تحولخواه نمیشناسم و اعتقاد ندارم که چنین گروهی وجود دارد. چیزی که برای من از نظر جامعهشناسی سیاسی وجود دارد این است که آیا قشر تحصیلکرده و طبقه متوسط و بالای متوسط یعنی ساکنان خیابان انقلاب به بالا در تهران در انتخابات شرکت خواهند کرد یا نه؟» او البته به این سوال پاسخ منفی میدهد.
بر همین اساس شاید بتوان پس از پایان انتخابات مجلس 98 رییس جمهور ایران پس از حسن روحانی را نیز حدس زد. اگر میانهروها و اصلاحطلبان بتوانند پایگاه خود در مجلس را حفظ کنند میتوان امید داشت که گزینه بعد از روحانی هم کسی است کم و بیش شبیه او که اعتقادی حداقلی به آزادی بیان و گفتوگو دارد.
اما اگر انتخابات مجلس 98 به صحنه پیروزی امثال ابراهیم رییسی و یاران و پیروان سابق محمود احمدینژاد تبدیل شود میتوان اینطور برداشت کرد که راه اصولگرایان تندرو برای رسیدن به پاستور بسیار هموار است، اتفاقی که با توجه به عملکرد اعتدالیون در دولت و اصلاح طلبان در مجلس غیرممکن نیست.
اصولگرایان و انتخابات مجلس 98
محمدرضا میرتاج الدینی، از نزدیکان سابق محمود احمدینژاد، درباره فعالیتهای جمنا برای انتخابات مجلس 98 به نام نیوز گفت: جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی کار را شروع کرده، از سال آینده فعال می شود بنابراین طبیعی است کاندیداهای مطرح جریان انقلابی را در استان های مختلف شناسایی کند تا بتواند مقدمات همگرایی و تهیه لیست را انجام دهد. کارهای مقدماتی این کار شروع شده، البته هنوز به مرحله برنامه هایی که باید داشته باشند نرسیده است.
این فعال سیاسی اصولگرا درباره معیار غربال گری در فهرست نامزدهای هر حوزه انتخابیه اظهار کرد: مجموعه ها و گروه های تخصصی و شوراهای استانی فعال هستند. شاخص های کلان از جمله شایستگی، توانمندی و رأی آوری مدنظر است. البته نظرسنجی ها در انتخابات مجلس همچون نظرسنجی های انتخابات ریاست جمهوری نیست که بتواند تعیین کننده باشد.
میرتاجالدینی به طور تلویحی نقش پررنگ رییسی در دور جدید فعالیت اصولگرایان و جمنا را تایید کرد، نقشی که قرار است با چیزی به نام شورای وحدت پررنگتر هم شود.
اما حسین کنعانی مقدم در این باره نظر متفاوتی دارد. این فعال سیاسی اصولگرا درخصوص تحرکاتی که اخیراً تحت عنوان شورای وحدت شکل گرفته و گویا قرار است جایگزین جمنا شود اظهار داشت: به نظر میرسد تلاشهایی برای شکلگیری یک ائتلاف سیاسی در جریان اصولگرایی در حال انجام است؛ از آنجایی که وحدت در جریان های سیاسی کار سختی است باید مرحله به مرحله این روند را طی کنیم.
کنعانیمقدم در این باره به انتخاب گفت: رفتارهایی که دوستان انجام میدهند را میتوان در همان مسیر ائتلاف سیاسی دانست که اسم آن را وحدت گذاشتند. از دیدگاه من دیگر ائتلاف های انتخاباتی نتیجه ندارد؛ مقطعی از آن می تواند جریان مستمر و پایدار را ایجاد کند. تا وحدت تشکیلاتی فاصله زیادی داریم اما میتوانیم به ائتلافهای سیاسی نزدیک شویم.
ابراهیم رییسی شاه مهره اصولگرایان در انتخابات مجلس 98
آن چنان که از شواهد پیداست ابراهیم رییسی، کاندیدای شکست خورده انتخابات 1396 شاه مهره اصولگرایان برای انتخابات مجلس 98 است. آنان امیدوارند با پشتوانه رای 16 میلیونی او نه تنها مجلس را فتح کنند و او را به جای لاریجانی به ریاست مجلس برسانند، بلکه سکوی پرتاب رییسی به پاستور را هم مهیا کنند.
ابوالقاسم رئوفیان، دبیرکل حزب اسلامی ایران، مدتی پس از انتخابات سال 1396 در گفتوگویی که با اعتماد آنلاین داشت با اظهار اینکه «وجود لیست های متعدد در انتخابات مجلس باعث نشاط انتخاباتی می شود و نشاط انتخاباتی یک ضرورت است» تاکید کرد: «قطعا رئیسی به عرصه انتخابات مجلس ورود خواهد کرد؛ البته نه به عنوان نامزد چون ایشان به احتمال زیاد برای انتخابات ریاست جمهوری 1400 بار دیگر کاندیدا خواهد شد.»
او البته تاکید کرد که «در انتخابات مجلس یازدهم اصولگرایان به لیست واحد نخواهند رسید و اینطور نمی شود که اگر آقای رئیسی لیست دهد لیست او فهرست نهایی اصولگرایان شود. ولی ایشان می تواند کرسی های متعددی از پارلمان را برای افرادی که در لیست مورد حمایتش قرار می گیرد اختصاص دهد.»
لاریجانی؛ سیاستمدار سیّاس
در حالی جریان تندروی اصولگرا یک تنه در حال تاخت و تاز برای پیروزی ابراهیم رییسی در انتخابات مجلس 98 است که در ظاهر علی لاریجانی را دست کم گرفته است. لاریجانی در انتخاباتهای گذشته نشان داد سیاستمدار سیّاس و زیرکی است، سیاستمداری که چند حرکت آینده رقبایش را هم پیش بینی میکند.
او در سال انتخابات مجلس 96 این ریسک را کرد که در لیست اصلاح طلبان قم باشد و رای دوم این شهر شود ولی ریاستش بر مجلس را با این کار تضمین کند. هوشمندی و فراستی که از ابراهیم رییسی و دوستانش بسیار بعید است.
با این همه بسیاری معتقدند علی لاریجانی دیگر در انتخابات مجلس شرکت نمیکند. فرید مدرسی، روزنامه نگاری تا کنون چندین مرتبه گفته است که بر اساس اخبار موجود علی لاریجانی در انتخابات مجلس 98 شرکت نمیکند.
این گذاره البته امری دور از ذهنی هم نیست و به نظر میرسد لاریجانی میخواهد از فاصله 2 ساله تا انتخابات ریاست جمهوری 1400 استفاده کند و خود را به عنوان یک کاندیدای بالقوه معرفی کند.
اصلاح طلبان و تنگنای انتخابات مجلس 98
وضعیت اصلاح طلبان برای انتخابات مجلس 98 اصلا خوب نیست. سرمایه اجتماعی خاتمی به شدت کاهش یافته، از نظر امنیتی کم و بیش در فشارند، در شورای شهر و مجلس انتظارات مردم را برآورده نکردند و روحانی هم از آنها دل بریده است.
محمدرضا عارف رییس شورای سیاستگذاری اصلاحطلبان و رییس فراکسیون امید در گفتوگویی که در اواخر شهریور 1396 منتشر شد، اعلام کرد که اصلاحطلبان برای انتخابات پیشرو ائتلاف نمیکنند. وی درباره انتخابات مجلس ۹۸ اعلام کرد که « در انتخابات با پرچم اصلاحطلبانه وارد میشویم و ائتلاف نمیکنیم.» البته این اظهارنظر عارف با واکنش اصلاحطلبان مواجه شد و آنها این موضعگیری را نظر شخصی عارف و نه تصمیم شورای سیاستگذاری دانستند.
عارف از سال 92 و در غیبت اجباری بزرگان اصلاحات میداندار اصلاحات شد و علم اصلاحات را بر دوش گرفت و نامزد انتخابات ریاستجمهوری 92 هم بود. اما در نهایت گوش به فرمان بزرگان اصلاحات از انتخابات به نفع روحانی کنار رفت.
وی در انتخابات 94 رییس شورای سیاستگذاری اصلاح طلبان شد. لیست اصلاحطلبان که به دلیل عدم تایید صلاحیت بسیاری از اصلاحطلبان توسط شورای نگهبان، شامل برخی اصولگرایان معتدل هم شد، در تهران موفقیت کامل به دست آورد و در مجموع لیست امید توانست بیش از 130 نماینده به مجلس دهم بفرستد.
هر چند ائتلاف کار دست اصلاحطلبان داد و لیست امید ریزش داشت و آنهایی که با این لیست وارد مجلس شدند، به آن پشت کردند و راه دیگری رفتند و در نهایت هم بخاطر همین فرصتطلبی برخی نمایندگان که با لیست امید به مجلس رفته بودند، عارف در رقابت با لاریجانی نتوانست صندلی ریاست مجلس را از وی بگیرد. در انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا هم لیست امید در تهران هر چند تمام کرسیها را بدست آورد اما خود اصلاحطلبان انتقادهای تندی به نحوه تهیه لیست داشتند و حتی گفتند که شورای سیاستگذاری باید منحل شود.
حالا هم عارف دیگر آن مشروعیت سابق را ندارد. کارگزاران حامی او نیست و اتحاد هم دیگر مثل سابق حاضر نیست پشت او بیاستد و او اکنون با تکیه بر عنوانش در مجلس و رابطه با خاتمی بر صندلی ریاست شورای عالی اصلاحات تکیه زده.
عقب نشینی عارفانهی عارف!
عارف که پس از پیروزی در شورای شهر از حضور مستقل اصلاحات در انتخابات مجلس 98 سخن میگفت اندکی بعد بدون ذکر دلیلی از مواضع خود عقب نشست و از ائتلاف گفت.