سلام نو - سرویس اقتصادی: حسن روحانی که از رای آوردن نمکی برای وزارت بهداشت و درمان خیالش راحت بود تریبونی در مجلس به دست آورده بود تا بار دیگر این خواسته اش از مجلس را مطرح کند. " وزارت صنعت، معدن و تجارت باید تفکیک شود" این حرفهای روحانی خطاب به نمایندگان بود. حرفهایی که در ماه های اخیر بارها از سوی دولت شنیده شده است.
به گزارش سلام نو، با وجود اینکه تفکیک وزارت صمت و وزارت راه و شهرسازی در مجلس به دلیل آنچه عدم رعایت کوچک سازی دولت خوانده شده بود، در مجلس رد شد حالا پس از صحبت های اخیر روحانی احتمال احیای مجدد وزارت بازرگانی تشدید شده است.
یک عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی به سخنان اخیر روحانی در مجلس در رابطه با ضرورت تفکیک وزارت صنعت، معدن و تجارت و احیای دوباره وزارت بازرگانی گفته است: بعد از صحبت‌های رئیس جمهور در مجلس شورای اسلامی، تعدادی از نمایندگان اقدام به جمع آوری امضاء برای تشکیل وزارت بازرگانی کرده‌اند.
وزارت بازرگانی از چه زمانی به وجود آمد؟
وزارت بازرگانی ابتدا در سال 1289 قمری با عنوان «وزارت تجارت» توسط ناصرالدین شاه تأسیس کرد. وظایف این وزارتخانه به وجود آوردن ارتباطی میان دولت و بازرگانان و انجام سایر امور تجاری مملکت بود. در سال 1318 بعد از پیشنهاد فرهنگستان ایران «وزارت تجارت» به «وزارت بازرگانی» تغییر نام یافت.
در اوایل دهه 50 و در سال 1353 «وزارت بازرگانی» از وزارت اقتصاد تفکیک و مستقلا برای فراهم کردن موجبات توسعه و بهبود امور بازرگانی کشورشروع به فعالیت کرد. در 16 تیر 1353 قانون تشکیل این وزارتخانه پس از به تصویب رسیدن در مجلس شورای ملی در 26 تیر ماه همان سال هم به تصویب مجلس سنای آن زمان رسید.
ادغام پر حرف و حدیث وزارت بازرگانی
در سال 90 بعد از حاشیه های زیاد احمدی نژاد توانست اهالی بهارستان را برای ادغام وزارت بازرگانی در صنایع و معادن راضی کند. ادغامی که امروز بعد از هشت سال نه تنها بی فایده بودنش اثبات شده است بلکه به اعتقاد بسیاری از کارشناسان این کار به اقتصاد آسیب زده است.
در آن روزها دلیل ادغام وزارت بازرگانی با وزارت صنایع و معادن تلاش در راستای کوچک سازی دولت، بهبود فضای کسب و کار، حضور قدرتمند در بازارهای جهانی، مدیریت واردات و سیاست گذاری موثر برای کاهش برشمرده شده بود.
فروردین سال 94 مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی پیشنهاد ادغام دوباره وزارت‌خانه‌های بازرگانی و صنایع و معادن و همچنین دلایل موافقان و مخالفان این پیشنهاد را بررسی کرد.
در این گزارش عنوان شده بود که گروهی از مخالفان این طرح، ادغام پیشین وزارت صنایع با وزارت معادن و فلزات را نیز ناموفق و مغایر با هدف مورد نظر مبنی بر هماهنگی و تمرکز امور صنایع و معادن دانسته‌اند.
بازگشت وزارت بازرگانی محقق می‌شود؟
بسیاری ادغام وزارت بازرگانی در صنایع و معادن را کاری بدون مطالعه می دانستند اما حالا به نظر می رسد احتمال احیای مجدد وزارت بازرگانی قوت دوباره ای گرفته است.
یحیی آل اسحاق در رابطه با بازگشت دوباره وزارت بازرگانی نوشته است: با توجه به شرایط اقتصادی به نظر می‌رسد احیای دوباره وزارت بازرگانی بهترین گزینه خواهد بود، زیرا این وزارتخانه تمام مراحل تهیه، تأمین، توزیع و نظارت کالاهای اساسی را در اختیار دارد و مردم به طور دقیق می‌دانند که کدام نهاد پاسخگوست و دولت نیز برنامه‌های خود را در یک بخش تجمیع می‌کند، اما تا زمانی که یک وزارتخانه با چنین کارایی نداشته باشیم التهاب‌های شکل گرفته در بازار کالاهای مختلف ادامه‌دار خواهد بود.
علی میرزاخانی، سردبیر دنیای اقتصاد به عنوان یکی از موافقان احیای مجدد وزارت بازرگانی نوشته است: در حال حاضر سوال این است که وزارت بازرگانی چگونه به مصاف قیمت‌ها می‌رود؟ پاسخ آن این است که این امر با دو روش قابل تحقق است. اول اتعیین قیمت‌ها با بخشنامه و دوم تنظیم بازار با اهرم واردات. اولی چون در مغازه امکان‌پذیر نیست به درب کارخانه احاله می‌شود و قیمت را نه برای مصرف کننده که برای تولیدکننده کاهش می‌دهد. نتیجه؟ تولیدکننده لاغر می‌شود دلال محترم چاق‌تر. روش دوم حیرت‌انگیزتر است: با دلار ارزان کالای خارجی ارزان را به مصاف تولید داخلی تحت فشار تورمی می‌آورند و آقای واردکننده را چاق‌تر می‌کنند و تولیدکننده را نحیف‌تر.
او همچنین اظهار کرده است: واقعیت مغفول آن است که توسعه صنعتی در کشور ما زمانی شکل گرفت که وزارت بازرگانی را در دهه چهل منحل کردند اما بعد که واردات‌چی‌های نفت‌فروش دیدند سرشان بی‌کلاه مانده در اوایل دهه پنجاه مجددا آن را احیا کردند. اما حالا می‌ماند یک سوال مهم: صنعت و بازرگانی مگر دو مقوله جدا هستند که تلاش می کنیم آنها را تفکیک کنیم؟ خیر. اصولا صنعتی شدن به معنی عبور از تولید معیشتی به تولید قابل مبادله است. یعنی صنعت منهای تجارت معنایی ندارد جز به صورت صنعت گلخانه‌ای که اوجش خودروسازی ایرانی است.
