بررسی معضلاتی که ساختمان های بلاتکلیف در سطح شهر ایجاد می کنند

به گزارش سلام نو، ناهنجاری که به دلیل ایجاد اختلال بصری در کنار تنش و هیاهوی حاکم در شهرهای امروزی، می تواند موجی از ناآرامی و ناامنی را در میان شهروندان ایجاد کند، زیرا که اولین چشم انداز در محیط های شهری انضباط و نمای ساختمان ها و حس و حالی است که از این مساله به بیننده منتقل می گردد.

زمانی که در محیط شهری ساخت و سازها بر اساس اصول و مطالعه همه جانبه چه از حیث زیبایی شناسی و چه از حیث ایمنی انجام می شود، انضباط و آرامش شهری در آن محیط جاری می گردد و مردم نیز احساس رضایت و نشاط می کنند.

اما زمانی که شهر و مردم آن با معضل ساخت و سازهای غیراصولی و ساختمان هایی که در میانه راه به حال خود رها شده اند، مواجه می شوند، موجی از آلودگی دیداری در آن محیط جاری می شود که این آلودگی دیداری و اختلال بصری در طول زمان منجر به آشفتگی ذهنی مردم شهر می گردد.

یکی از معضل های جدی در حوزه شهری به ویژه در کلانشهرها، وجود ساختمان های نیمه کاره و سازه های غیرمجاز و بلاتکلیف است که موجب نازیبایی و بهم ریختگی نما و منظر شهری شده است.

سازه ها و ساختمان های رها شده و نیمه کاره علاوه بر بهم ریختگی نمای شهری، انضباط شهر و احداث اصولی سازه ها را نیز زیر سوال می برد و از سویی دیگر ایمنی شهروندان و عابران را به خطر انداخته و زمینه ساز آسیب های اجتماعی بسیاری برای ساکنان همجوار خود هستند.

در دو دهه اخیر تب ساختمان سازی و سود سرشار آن در کشور چنان بالا گرفت که هر کس با اندک سرمایه ای به امید کسب سودی چشمگیر گام در آن گذاشت و متاسفانه به دلیل نبود حرکت آگاهانه و نظارت کافی از سوی دستگاه های مسوول، این تب خسارات بسیاری روی دست مردم و دامن شهرها گذاشت که از مهمترین آنها وجود همین ساختمان های نیمه کاره و بلاتکلیف و رها شده است.

** کلانشهر بندرعباس و ساختمان های نیمه کاره

بندرعباس مرکز استان هرمزگان در جنوب ایران از جمله شهرهایی است که به تازگی به جرگه کلان شهرها پیوسته است.

یکی از معضل های جدی در این کلان شهر، وجود برخی ساختمان های نیمه کاره بخش خصوصی و دولتی است که موجب شلختگی و نازیبایی در نمای شهری شده است.

وجود این ساختمان های نیمه کاره و رها شده در نقاط مختلف شهر بندرعباس افزون بر نازیبایی شهری، دغدغه ای بزرگ برای خانواده های همجوار آنها است.

خانواده هایی که محل سکونت آن‌ها در نزدیکی یا همجواری یکی از اماکن نیمه کاره بندرعباس است، از نبود آرامش به دلیل وجود این ساختمان ها به شدت گله مند هستند و معتقدند مسوولان باید فکری اساسی برای این موضوع که زخمی کاری بر پیکر شهری بندرعباس است، داشته باشند.

یکی از شهروندان بندرعباس که محل سکونتش در همسایگی ساختمانی نیمه کاره در مرکز شهر است، به خبرنگار ایرنا گفت: سال های سال است که این ساختمان به حال خود رها شده و کسی به فکر آن نیست و ما نگران آن هستیم که هر سال با گذشت عمر این ساختمان، احتمال ریزش آن وجود داشته باشد.

احمد موحد زاده بیان داشت: این ساختمان با توجه به اینکه داخل کوچه واقع شده، پاتوق معتادان و کارتن خواب ها شده است و مشکلات بسیاری برای مردم ایجاد کرده است.

وی ادامه داد: به دلیل وجود معتادها و کارتن خواب ها در این ساختمان، من اجازه نمی دهم که دخترم عصرها به تنهایی به کلاس برود و مجبورم خودم او را همراهی کنم که این واقعا برای ما کلافه کننده شده و از همین رو به دنبال تغییر محل زندگی خود هستیم.

معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری هرمزگان می گوید: شهرداری بندرعباس ارتقا یافته و اکنون در رتبه یازدهم از جدول 12 رتبه ای شهرداری های کشور قرار گرفته و به جمع کلان شهرهای کشور پیوسته است.

رضا مدرس با اشاره به اهمیت کلان شهر شدن بندرعباس، بیان داشت: معرفی بندرعباس به عنوان کلان‌شهر موجب توسعه دو چندان آن و تاثیرگذاری هر چه بیشترش در عرصه ملی می‌شود.

حال با توجه به این مساله می طلبد که مسوولان توجه جدی نسبت به تعیین تکلیف ساختمان های نیمه کاره و رها شده در کلان شهر بندرعباس که نقشی مهم در اقتصاد کشور دارد، داشته باشند.

** حدود دو هزار ساختمان نیمه تمام در بندرعباس بلاتکلیف است

معاون معماری و شهرسازی شهرداری بندرعباس گفت: حدود دو هزار ساختمان مسکونی و مجتمع تجاری در بندرعباس سال هاست نیمه تمام به حال خود رها شده که علاوه بر مشکلات قانونی و حقوقی، به سیما و منظر شهری نیز صدمه می زنند.

اصغر حسینی پور در این زمینه افزود: شهرداری نیز برای تعیین تکلیف این اماکن با مشکلاتی روبه رو است و با قوانین قدیمی موجود، اقدام در این زمینه پیچیدگی های خاص خود دارد.

وی همچنین اظهار کرد: تعداد زیادی از ساختمان های دولتی و غیر دولتی و مجتمع های تجاری در مرکز استان هرمزگان با مشکلات قانونی ساخت و ساز مانند نگرفتن پروانه ساختمان یا پایان کار مواجه هستند که پرونده های آنها به کمیسیون ماده 100 و گزارشی نیز از این وضعیت برای دادستان بندرعباس ارسال شده تا از سوی محاکم قضایی در مورد آنها تصمیم گیری شود.

به گفته معاون معماری و شهرسازی شهرداری بندرعباس، از میان ده ها مجتمع تجاری بندرعباس، تنها 2 مجتمع زیتون و ستاره جنوب از شهرداری پایان کار گرفته است.

حسینی پور تصریح کرد: بسیاری از ساختمان های نیمه کاره رها شده، اشکال و ایراد قانونی و حقوقی دارند و بر اساس قوانین موجود مدیریت شهری نمی تواند در این بخش ورود کند.

وی بیان داشت: شهرداری تنها در دو بخش پروانه ساخت و پایان کار می‌تواند به صورت قانونی رسیدگی کند و در دعواهای میان مالکان بناها با سازنده و دیگر موارد نمی تواند دخالت کند.

حسینی پور ضمن اشاره به آخرین وضعیت ساخت و سازها در شهر بندرعباس تصریح کرد: از ابتدای دهه 90 تا سال‌های 92 و 93، ساخت و سازها از رونق خوبی برخوردار بوده اما از آن به بعد با رکود قابل توجه در صنعت ساختمان روبه رو بودیم.

وی اضافه کرد: از ابتدای سال جاری تا پایان آذرماه تعداد 343 فقره پروانه ساختمانی با متراژ 434 هزار متر مربع زیربنا صادر شده است.

** نگاهی به وضعیت مسکن مهر در هرمزگان و واحدهای نیمه تمام

یکی از مهمترین طرح هایی که در دولت نهم مطرح و با استقبال بسیاری از سوی اقشار متوسط و ضعیف جامعه مواجه شد، پروژه مسکن مهر بود.

پروژه ای که به عنوان مسکن 99 ساله مطرح شد و بسیار مورد استقبال قرار گرفت، اما متاسفانه با گذشت حدود یک دهه از آغاز عملیات اجرایی این طرح، هنوز واحدهای بسیاری از آن نیمه تمام هستند و حرف و حدیث های بسیاری پیرامون آن وجود دارد.

بر اساس آماری که اداره کل راه و شهرسازی هرمزگان شهریورماه امسال اعلام کرد: هرمزگان به لحاظ تعداد واحد قرار داد احداث مسکن مهر (53 هزار و 749 واحد) در رده دهم کشور قرار دارد.

بر پایه آمارهای اعلامی، از مجموع 38 هزار و 105 واحد قراداد مسکن مهر در شهرهای بالای 25 هزار نفر بندرعباس، بندرلنگه، رودان و میناب، تاکنون 28 هزار و 374 واحد افتتاح شده، هزار و 812 واحد نیز آماده بهره برداری و 7 هزار و 919 واحد نیز باقی مانده است.

**گرانی و رها شدن پروژه های ساختمانی

به اعتقاد فعالان حوزه مسکن، یکی از مهمترین دلایل رها شدن پروژه های ساختمانی به صورت نیمه کاره ، ناتوانی مالی سازندگان در ادامه کار است که ناشی از نابسامانی بازار مسکن که متاثر از شرایط اقتصادی حاکم می باشد، است.

احمد امینی که سال های بسیاری در بندرعباس در زمینه ساخت و ساز مسکن فعال بوده، می گوید: متاسفانه در سالهای اخیر به دلیل گران شدن مصالح، فعالیت در حوزه مسکن بسیار سخت شده است.

وی ادامه داد: قیمت مصالح ساختمانی متاثر از شرایط اقتصادی افزایش قابل ملاحظه ای یافته و دیگر پیمانکار نمی تواند کارها را به پیش ببرد .

امینی بیان داشت: در صورت ادامه کار هم باید مشتری برای خرید خانه باشد که در حال حاضر توان مردم برای خرید به شدت کاهش یافته و بسیاری از سازندگان نیز پروژه های خود را به دلیل نوسات شدید بازار متوقف و نیمه کاره رها کرده اند.

وی افزود: در پاره ای موارد نیز مشکلات حقوقی میان مالک و سازنده که ناشی از نبود قراردادهای قانونی و ثبت شده است، موجب می شود تا سازنده پروژه را به حال خود رها کند که تعیین تکلیف این موضوع با پیچیدگی های بسیاری همراه است و معمولا زمان زیادی باید صرف آن شود.

امینی تاکید کرد: با توجه به اینکه بندرعباس یک شهر تجاری است و هر روز بر وسعت ساخت و سازها و توسعه‌ شهری آن افزوده می‌شود، باید مسوولان فکری برای موضوع ساخت و سازهای غیراصولی و ساختمان های نیمه تمام در آن داشته باشند.

** تکمیل ساختمان های نیمه کاره رونق اقتصادی در پی دارد

استاندار هرمزگان گفت: تکمیل ساختمان های نیمه کاره رها شده موجب رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال خواهد شد.

فریدون همتی در نشست پیگیری مسائل ساختمان های نیمه کاره رها شده در بندرعباس با تاکید بر اینکه تمامی ساختمان های نیمه کاره رها شده باید شناسایی و علت رها شدن آنها مشخص و پیگیری شود، عنوان کرد: همه ساختمان های نیمه کاره رها شده بزرگ و نسبتا بزرگ دولتی و خصوصی باید شناسایی و تکلیف آنها روشن شود زیرا این سازه ها جزیی از سرمایه های استان هستند و باید وارد چرخه اقتصادی و اشتغال شوند.

وی تکمیل این گونه پروژه ها را موجب رونق اقتصادی در استان دانست و افزود: باید از همه ظرفیت های استان به منظور ایجاد اشتغال استفاده کرد که اتمام ساختمان های نیمه کاره یکی از این راه هاست.

استاندار هرمزگان بخش خصوصی را بازوی بخش دولتی دانست و بیان داشت: دستگاه های دولتی باید با تمام توان به بخش خصوصی کمک کنند تا پروژه های نیمه ساخته که عدم اتمام آنها با دلایل موجه همراه است، تکمیل شود.

**کلام آخر

موضوع بلاتکلیفی ساختمان های نیمه کاره و تبعات سوء ناشی از وجود آنها در فضای شهری، باید از سوی مسوولان مورد توجه ویژه قرار گیرد.

زیرا وجود این ساختمان ها حال به هر دلیل اعم از اقتصادی و یا حقوقی و یا هر مساله دیگری، با توجه به مشکلاتی که برای شهروندان و منظر شهری ایجاد می کند، در حقیقت تضییع کننده حقوق شهروندی است و مسوولان نباید اجازه چنین کاری بدهند.

برخی ها معتقدند که خلا قانونی و نبود قوانین روشن برای تعیین تکلیف ساختمان های نیمه کاره و رها شده، موجب مسکوت ماندن این موضوع شده است و تا زمانی که بسیاری از افراد از قوانین سرپیچی و یا به نفع خود از قوانین به شکل دیگری استفاده می‌کنند، این مشکل به قوت خود باقی خواهد ماند.

با توجه به دغدغه مردم نسبت به وجود ساختمان های نیمه کاره و آسیب های اجتماعی ناشی از وجود آنها و ایجاد نازیبایی در منظر شهری، باید به مالکان و سازندگان این ساختمان ها هشدار داده شود که در صورت وقوع هر جرمی در این مکان ها، آنها نیز دخیل هستند و باید پاسخگو باشند.

از سویی دیگر در صورت تمکین نکردن مالکان و سازندگان نسبت به اتمام پروژه با وجود حمایت دستگاه های مسوول، می توان پروژه های نیمه تمام را برای تکمیل به مدیریت شهری واگذار کرد تا سرانجامی برای این پروژه ها متصور شد و مردم نیز از این معضل اجتماعی رهایی یابند./ایرنا