به گزارش سلام نو اگرچه تمامی روزها باید برای ما روز جهانی زمین پاک باشد اما نامگذاری یک روز در تقویم جهانی که در تاریخ ۲۲ آوریل و همزمان با دوم اردیبهشت ماه است به نام روز جهانی زمین پاک نشان دهنده اهمیت این موضوع است.
این نامگذاری باعث می شود تا حداقل شاید به بهانه مناسبت های تقویمی ملی یا جهانی روز جهانی زمین پاک را که به عنوان نمادی از ترویج فرهنگ حفاظت و نگهداری از محیط زیست و روز دوستی با این سیاره آبی می باشد را فراموش نکنیم.
روز جهانی زمین پاک را که هر ساله در ایران در دوم اردیبهشت ماه برگزار می‌شود، باید یک جنبش محیط زیستی تلقی کرد تا همگان از اهمیت زمین و مزایای بی بدیل آن و گام‌هایی که می‌توانند برای حفظ آن بردارند، آگاه شوند.
البته مردم دیگر نقاط جهان این روز را هر ساله در ۲۲ آوریل گرامی می دارند این روز، روزی برای ارتقاء آگاهی و آموزش در مورد مسایل زیست‌محیطی و ترویج فرهنگ حفاظت و پاسداری از زمین است در حقیقت یکی از دلایل نامگذاری چنین روزی در پاسخ به بحران محیط زیست صورت گرفت و نتایج بسیار خوبی در پی داشت.
در پی برگزاری نخستین روز زمین پاک، موجی از اقدامات محیط زیستی به راه افتاد در حقیقت از جمله اهدافی که برای نام گذاری این روز بر شمرده شده است می توان به کمک به حل بحران تغییرات آب و هوایی، پایان بخشیدن به آلودگی پلاستیکی، حفاظت از گونه‌های در معرض انقراض و تشویق جنبش های محیط زیستی اشاره کرد.
هدف جالب روز جهانی زمین
هدف از روز جهانی زمین، افزایش آگاهی در مورد محیط زیست، انجام فعالیت های مثبت، تغییرات سیاسی و اعتراضات در کمال آرامش و صلح است.
روز جهانی زمین روی تغییرات آب و هوا، درختان، آب تمیز و پاک و محیط زیست سالم برای کودکان تمرکز می کند و اهمیت مراقبت از محیط زیست را به ما آموزش می دهد. این روز به مردم یاد می دهد که نتیجه رفتار آن ها می تواند تاثیراتی روی اکوسیستم و زندگی خودشان داشته باشد.
همچنین فعالیت هایی که انسان ها انجام می دهند، تاثیر بسیار مخربی، نه تنها روی محیط زیست خواهد گذاشت، بلکه روی سلامت آن ها نیز خواهد داشت و دسترسی آن ها به آب، غذا، امنیت و زندگی سالم را دچار مشکل می کند.
همین باعث می شود که مردم به سمت عادات سالم، مانند دوچرخه سواری، استفاده از سوخت تجدید پذیر و صرفه جویی در آب رو بیاورند.
دلیل نامگذاری روز جهانی زمین
فلسفه برگزاری روز زمین پاک، حفظ کردن زمین از آلودگی و پاکسازی آن از آلاینده‌ها است در واقع از آنجایی که زمین همواره با پیشرفت تکنولوژی های نوین در معرض خطر و آسیب هایی است که در آینده سلامت جوامع مختلف را در هر نقطه از دنیا به چالش خواهد کشید، نامگذاری چنین روزی برای فرهنگ سازی از ضروریات بود.
برای نخستین بار ایده نامگذاری چنین روزی در سراسر جهان را در ۱۹۶۹میلادی جان مک مونل فرزند یک مبلغ دینی مستقل و علاقمند به عرصه دین، علم و صلح در همایش یونسکو درباره محیط زیست مطرح کرد و در همان سال پرچم زمین پاک را طراحی کرد.
اوتانت دبیر کل وقت سازمان ملل از ایده مک کونل استقبال کرد و این روز به یک روز جهانی در تقویم های سراسر دنیا تبدیل شد. بدین ترتیب روز جهانی زمین پاک در سراسر دنیا به عنوان نمادی از ترویج فرهنگ حفاظت و نگهداری از محیط زیست و محیطی که در آن زندگی بشری به رشد و بالندگی می رسد؛ فرصتی مغتنم برای توجه به این فرهنگ سلامت محور و آینده نگر است.
محمد رضا علمی استاد دانشگاه و کارشناس محیط زیست در خصوص اینکه چرا انسان بیشترین آلودگی را در محیط زیست ایجاد می‌کند؛ می‌گوید: انسان در چند دهه گذشته توسعه های زیادی در کره زمین انجام داده که نتیجه آن آلودگی و تخریب سرزمین بوده است.
استفاده بی رویه از سوخت های فسیلی، برداشت بی رویه از منابع آب های سطحی و زیرزمینی، نابودی زیستگاه ها و رویشگاه های جانوری و گیاهی و انقراض گونه ها، آلودگی منابع آب و خاک و هوا از مشکلات امروز کره زمین است.
از اواخر سده بیستم با توجه به مشکلات عدیده محیط زیستی پیش آمده عزم جهانی برای کاهش آلودگی ها و حفظ محیط زیست در مردم دنیا به وجود آمد اما به دلیل افزایش دخالت ها در محیط زیست و تغییرات گاه غیرقابل مهار و برگشت، مشکلات محیط زیستی به طور روز افزونی ادامه دارد.
چرا روز جهانی زمین مهم است؟
اقداماتی که در روز جهانی زمین انجام می‌شود، این روز را به روز بسیار مهمی برای جهانیان تبدیل کرده است:
این روز به همه فرصت می‌دهد تا به آموزش همگانی مسائل زیست‌محیطی و تاثیر آن روی کره زمین بپردازیم.
تظاهرات و فعالیت‌های روز جهانی زمین، اهمیت محیط‌زیست را به دولت‌مردان یادآور می‌شود.
روز جهانی زمین هر ساله اهمیت سلامتی کره زمین را یادآور می‌شود تا همه برای اطمینان از سلامتی آن هر کاری که در توان داریم انجام دهیم.
روز جهانی زمین بر سیاست‌های ملی اثرگذار است و این تاثیر همچنان ادامه خواهد داشت.
۶ پیشنهاد ساده و هوشمندانه برای روز جهانی زمین
روز جهانی زمین، روزی برای تلنگر و ایجاد تغییر است؛ برای این تغییر همیشه لازم نیست قدم بزرگی بردارید. شاید بهترین کار برای جشن گرفتن روز جهانی زمین، چند قدم ساده برای مراقبت بیشتر از کره زمین باشد و چه بهتر که بتوانیم این روش‌های ساده و راه های جلوگیری از آلودگی هوا را به کودکان خود انتقال دهیم. اگر دوست دارید در روز جهانی زمین نقش مهمی در حفاظت از محیط‌زیست داشته باشید با ۶ پیشنهاد ساده برای روز جهانی زمین همراه شوید:
- از ماشین کمتر استفاده کنید: از آن‌جا که خودروهای ما یکی از بزرگ‌ترین منابع آلودگی در زندگی روزمره هستند، منطقی است که اولین تغییر را با تغییر رفت‌وآمد خود شروع کنیم. شما هم می‌توانید به عنوان یکی از راه های جلوگیری از آلودگی هوا در روز جهانی زمین، به جای خودروی شخصی از وسایل نقلیه عمومی یا دوچرخه استفاده کنید.
- در مصرف آب صرفه‌جویی کنید: با توجه به بحران کمبود آب در سراسر جهان، سعی کنید در مصرف آب برای کارهای غیرضروری مانند شستن ماشین، حمام‌های طولانی و شستشوهای بی‌مورد صرفه‌جویی کنید.
- انجام کارهای داوطلبانه در وقت اضافه: انجام کارهای داوطلبانه برای پاکسازی زمین مانند جمع‌آوری زباله‌هایی که در طبیعت رها شده‌اند، فرصت مناسبی است تا قدر کره زمین را بدانید.
- درخت بکارید: شما می‌توانید روز جهانی زمین را با کاشت درخت در حیاط خانه خودتان شروع کنید. کاشت درختان و مراقبت از آنها از فرسایش خاک جلوگیری کرده و با حذف کربن از هوا یکی از راه های کاهش آلودگی هوا محسوب می‌شود.
- از لامپ کم‌مصرف استفاده کنید: جایگزینی لامپ‌های پرمصرف با لامپ کم‌مصرف یکی از بهترین کارهایی است که در روز جهانی زمین می‌توانید در خانه انجام دهید.
- تفکیک زباله را فراموش نکنید: با جداسازی زباله‌های تر و خشک، زباله‌های قابل بازیافت را جداسازی کنید تا با بازگشت آنها به چرخه مصرف، از محیط‌زیست حفاظت کنید.
تأثیر شگفت‌انگیز فرهنگ سازی
با توجه به اهمیت محیط زیست سالم در زندگی امروز، نقش فرهنگ سازی در کاهش آسیب های حاصل از تخریب ها و آلاینده های رو به گسترش در شهرها بسیار مهم است و می تواند در نهادینه ساختن باور، پاک بودن و پاک زیستن نقشی انکار ناپذیر ایفا کند. بسیاری از کارشناسان به نقش سازمان های مردم نهاد و نیز آحاد مردم در قالب انجمن های زیست محیطی تاکید می کنند.
محمود حیدری فعال محیط زیست در این خصوص گفت: خودخواهی های انسانی باعث شده تا محیط زیست مورد تهدید قرار گیرد. فرهنگ سازی می بایست از اجتماعات کوچکتر آغاز شود به عنوان مثال در اردوهای دانش آموزی که در طبیعت برگزار می شود، نیاز است تا کودکان و نوجوانان را با نحوه حفاظت از این سیاره آبی و دوستی با محیط زیست آشنا کرد.
افرادی مانند دانش آموزان، کشاورزان، زنان و کوهنوردان می توانند به خوبی دوستی با محیط زیست را به دیگران آموزش داده و در جهت پاکسازی سیاره آبی تلاش کنند. از بین رفتن انرژی تنها قسمت کوچکی از پیامدها و مشکلات آلودگی های زیست محیطی و رها کردن زباله در طبیعت است که در روز جهانی زمین پاک در سطح جهانی مورد استقبال قرار می گیرد. لازم است، بدانیم که هر یک از ما با فعالیت هایی به ظاهر کوچک می توانیم دوستی خود را با این سیاره آبی اثبات کرده و این احساس را در روز جهانی زمین پاک به اشتراک بگذاریم.
بنابراین در مرحله نخست باید فرهنگ سازی را از خودمان شروع کنیم زیرا با کارهای کوچک نیز می توان باعث شد تا زمین بتواند نفس بکشد. به عنوان مثال با مصرف کمتر کاغذ می توانیم باعث کاهش قطع درختان شویم و این همان چیزی است که در روز جهانی زمین پاک در مورد دوستی با این سیاره آبی بیان می شود.
از طرف دیگر با کاهش مصرف کاغذ به طور مستقیم زباله کمتری نیز تولید خواهد شد. یکی دیگر از توصیه های کارشناسان محیط زیست درباره دوستی با این سیاره آبی در روز جهانی زمین پاک این است که در مصرف آب صرفه جویی کنیم زیرا که آبادانی زمین و رشد و نمو گیاهی وابسته به آب است.
همچنین با گسترش فرهنگ سازی ها می توان از انداختن زباله در داخل رودخانه ها، جوی ها و آب راه ها جلوگیری کرد. استفاده نکردن از کیسه نایلونی و جایگزین کردن کیسه پارچه ای به جای آن، اهمیت دادن به بازیافت زباله و حرکت در کمک به این حرکت مفید زیست محیطی، انجام دادن حرکت های اجتماعی مانند پاک سازی کوهستان، رودخانه ها و جنگل ها به منظور پاک سازی آنها از زباله از دیگر اقداماتی به شمار می روند که می توان برای حفاظت از زمین انجام داد.
بدین ترتیب روش‌های مختلفی برای فرهنگ‌سازی وجود دارد. علاوه بر موارد بالا یکی از مهمترین و اساسی‌ترین آنها آموزش است. آموزشی که از کودکی و سپس در مدارس ابتدایی کشور باید به صورت صحیح انجام شود تا نسل بعدی در مورد مسایل محیط زیستی علم و آگاهی پیدا کنند. همچنین صدا و سیما می تواند نقش مهمی در آگاهی رسانی به عموم مردم در این زمینه ایفا کند و نیز نهادها و سازمان های مردم نهاد که از دلسوزان و علاقه مندان محیط زیست تشکیل شده اند می توانند نقش سازنده و مهمی در فرهنگ سازی داشته باشند.
در قانون اساسی ایران و در اصل پنجاهم آن در مورد اهمیت محیط زیست آمده است: در جمهوری اسلامی، حفاظت محیط زیست که نسل امروز و نسل‌های بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند، وظیفه عمومی تلقی می گردد. در این جمله نکات بسیار مهمی نهفته است که اگر به طور دقیق براساس این اصل مهم قانون اساسی کارها انجام شوند، مشکلات محیط زیستی به میزان بسیار زیادی کاسته خواهد شد. زیرا برپایه این قانون فعالیت‌های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیر قابل جبران آن همراه باشد، ممنوع است.
و چه خوش گفت سهراب سپهری که …
یادم باشد کاری نکنم که به قانون زمین بر بخورد.
نظر شما