سلام نو _ سرویس گردشگری: مسجد شاه ولی تفت که به آن مسجد امام نیز می‌گویند، بخشی از مجموعه شاه ولی محسوب می‌شود و در میدان مرکزی شهر قرار دارد.
برخی از قسمت‌های مسجد شامل تابستان‌خانه با ایوان و گنبد، گرمخانه و ماذنه می‌شود.
در چوبی ظریف و کنده‌کاری شده، کتیبه کاشی معرق به خط نسخ در اطراف در، شبکه گچبری ظریف، نورگیر بالای محراب و سنگ مرمر نصب شده در محراب تعدادی از تزیینات مسجد هستند.
با قدمتی که به قرن هشتم هجری قمری بازمی‌گردد، مسجد شاه ولی در سال ۱۳۴۶، به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و امروزه از جاهای دیدنی تفت محسوب می‌شود.
آشنایی با مسجد شاه ولی تفت
بنای اولیه مجموعه امام (شاه ولی) تفت را به «خانم بیگم خواهر شاه‌طهماسب و همسر یکی از نواده‌های شاه نعمت‌الله» در قرن ۱۰ هـ.ش نسبت داده‌اند؛ اما بر اساس قدیمی‌ترین تاریخ حک‌شده بر روی سنگ محراب مسجد شاه ولی تفت یعنی سال ۸۷۳ هـ.ق (۸۴۷ هـ.ش)، این احتمال رد می‌شود.
روایتی دیگر، بنای این مجموعه را به «شاه ابوا لولی فرزند شاه ابوالمهدی» معاصر شاه و حاکم یزد نسبت می‌دهد.
مسجد شاه ولی معروف به مسجد جامع تفت، در میدان مرکزی و خیابان ساحلی شهر تفت واقع شده است.
بنای این مسجد، از خشت و آجر و مزین به کاشی‌های قدیمی و زیباست که گرمخانه‌ای در ضلع غربی با طاق و تویزه آجری کاربندی شده و یک شبستان زمستانی و تابستانی با ایوان هم دارد.
بر سر در ورودی مسجد شاه ولی، یک در آهنی بزرگی نصب شده که با کاشی‌های رنگین سرتاسری مزین گردیده است.
پنجره‌های مشبک کاشی‌کاری شده‌ای هم در دو طرف این سردر وجود دارد که یک در کوچک چوبی خراطی‌شده با نقوش هندسی و مشبک به همراه کتیبه‌ای قرآنی، در آن قرار داده شده است.
مسجد شاه ولی، یک محراب ساده دارد که با کتیبه سنگی کاملاً سفید مربوط به سال ۸۷۳ هـ.ق (۸۴۷ هـ.ش) پوشیده شده و بر روی آن آیات قرآنی حک گردیده است.
چند نقش و نگار تزئینی در وسط محراب، سه کتیبه سنگی و پنجره مشبک کاشی‌کاری شده هم در بالای آن دیده می‌شود، منبری چوبی نیز در کنار این محراب با نقش ستاره داوود جلوه گری می‌کند.
سرتاسر مسجد شاه ولی تفت تا ارتفاع یک متری، دارای کاشی‌کاری با اشکال فیروزه‌ای‌رنگ شش‌ضلعی و در قاب کاشی معرق طراحی گردیده‌اند.
اهمیت این بنا، در شیوه برپا کردن گنبد آجری و دوپوسته پیوسته آن با کاربندی‌های زیبا می‌باشد که زمینه ۴ گوشه‌اش، بدون هیچ چین و شکنجی گرد شده است.
گویا این گنبد، الگوی ساخت مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان و گنبد کبود تبریز نیز می‌باشد.
معماری تماشایی مسجد شاه ولی تفت
دین مجموعه ای از اصول ثابت، اسطوره ها، احساس ها و حرکات جمعی است که همه این موارد فرد را عمیقاً تحت تأثیر قرار می دهد و در نتیجه هنگام به وجود آمدن یک اثر هنری، زندگی پر راز و رمز در این اثر جلوه گر می شود.
با نگاهی به آیین گذشتگان و مطالعه بناهای عظیمی همچون، اهرام مصر، معابد یونان در می یابیم که در طول تاریخ توجه به معماری در احداث بناهای عظیم عبادتگاهی بر اساس اعتقاد مردمان آن سرزمین بیش از توجه به سکونتگاه های شخصی شان بوده است.
یکی از این بناها، مساجد به شمار می روند که در شهرهای مختلف قرار دارند از میان آنها می توان به مسجد جامع تفت اشاره کرد. این مسجد را که با نام مسجد شاه نعمت الله ولی هم می شناسند، در شهر تفت قرار دارد.
این مسجد قسمتی از مجموعه ای است که شامل حسینیه، مسجد، بقعه شاه خلیل ثانی، زورخانه، مدرسه، بازار، میدان، آب انبار و نخل می شود.
این مسجد به همراه دیگر بخش های مجموعه در تاریخ ۸ خرداد ۱۳۷۸ با شماره ۲۳۴۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت شده است.
بنای اولیه این مسجد را به خانش بیگم خواهر شاه طهماسب نسبت می دهند.
معماری این بنا به سبک آذری و اصفهانی و در مصالح آن از خشت و آجر استفاده شده است.
تزئینات به کار رفته در آن شامل کاشی کاری های قدیمی و بسیار زیبا می شود. از میان بخش های آن می توان به گرمخانه ای در ضلع غربی با طاق و تویزه آجری کاربندی شده و یک شبستان زمستانی و تابستانی با ایوان اشاره کرد.
سردرب آن دارای یک درب بزرگ آهنی است که کاشی های رنگین دور تا دور آن را فرا گرفته اند.
در دو سمت این سردر می توان پنجره های مشبکی را مشاهده کرد که دارای دربی چوبی و خراطی شده هستند.
این مسجد محرابی ساده دارد که کتیبه ای سنگی مربوط به سال ۸۷۳ آن را پوشیده است که آیاتی قرآنی بر روی آن حکاکی کرده اند.
چند نقش و نگار تزئینی در وسط محراب، سه کتیبه سنگی و پنجره مشبک کاشی کاری شده هم در بالای آن وجود دارد.
همچنین منبری چوبی نیز در کنار این محراب با نقش ستاره داوود خود نمایی می کند. گنبد این بنا به صورت دو پوسته است و کاربندی های بسیار زیبا دارد.
نظر شما