سلام نو _ سرویس گردشگری: پنج خانه تاریخی در کوچه‌ای در ابرکوه قرار گرفته‌اند که موسوی، گبری، حسینی دوست، سیدعلی آقا و آقازاده نام دارند.
در این میان خانه آقازاده، کاربری هتل دارد و با امکاناتی نظیر اینترنت رایگان، رستوران، کافی‌شاپ، سرویس بهداشتی، سرویس خواب، حمام محلی ایدئال برای گردشگری و اقامت به حساب می‌آید.
علاوه بر این عمارت، خانه‌های موسوی و حسینی دوست به‌عنوان هتل استفاده می‌شوند و بهترین گزینه برای اقامت در ابرکوه هستند.
خانه سید علی آقا در کنار خانه آقازاده قرار گرفته است و از طریق یک ساباط به آن متصل می‌شود و همین موضوع نشان از نزدیکی یا خویشاوندی اعضای خانه‌ها با هم دارد.
معماری تماشایی عمارت آقازاده
ورود به عمارت آقازاده از طریق دالانی میسر است که شما را به حیاطی بزرگ و زیبا هدایت می‌کند و یک حوض مستطیلی زینت‌بخش مرکز آن شده است.
هنگام قدم‌زدن در حیاط شاهد خانه‌ای دو طبقه با پنجره‌های ارسی و شیشه‌های رنگی و همین طور بادگیری خواهید بود که چشم‌ها را به خود خیره می‌کند.
اتاق‌ها و بخش‌های مختلف در سه جهت حیاط قرار گرفته‌اند که در فصول مختلف سال به کار می‌رفتند. اتاق‌های شرقی و غربی به‌شکل سه دری و پنج دری هستند.
عمارت دو طبقه آقازاده همچون خانه‌های مناطق کویری ایران از مصالح بومی مثل خشت و آجر بنا شده است. چوب نیز کاربرد زیادی در ساخت در و پنجره‌ها داشته و گچ‌بری زینت‌بخش قسمت‌های زیادی از بنا است.
ورودی و حیاط
ورودی عمارت آقازاده در ضلع شمال‌غربی آن قرار دارد که بالای آن به‌شکل طاق‌مانند است. با گذر از در، ورودی به یک هشتی و سپس راهرویی می‌رسد که به حیاط خانه منتهی می‌شود. در وسط حیاط، حوضی سنگی قرار دارد و در سه طرف آن اتاق‌های خانه ساخته شده‌اند. کف حیاط با قلوه‌سنگ، فرش شده است.
اتاق‌ها
عمارت آقازاده از اتاق‌های پنج دری و سه دری در دو طبقه تشکیل شده است که اتاق‌های پنج دری به‌عنوان اتاق اصلی به کار می‌رفتند و اتاق های سه دری، اتاق خواب بودند که در طرفین پنج دری‌ها قرار داشتند.
- اتاق تابستان نشین: این اتاق در فصل تابستان مورد استفاده اهالی خانه قرار می‌گرفت؛ زیرا از تابش مستقیم آفتاب در امان است. اتاق تابستان‌نشین که در بخش جنوبی حیاط قرار دارد و بالای بام آن، بادگیر خودنمایی می‌کند، دارای ایوانی با فضای نیمه‌باز است. این ایوان در مقایسه با سایر نقاط خانه از تزیینات کمتری برخوردار است؛ زیرا فضای باز، آن را در معرض گردوغبار قرار می‌دهد. در کنار این اتاق، اتاق خیشخان با سقف نورگیر به چشم می‌خورد که نورگیر را ﺑﺎ ﺣﺼﻴﺮ، ﺳﻔﺎل و... میﭘﻮﺷﺎﻧﺪند و بر آن آب می‌پاشیدند تا اتاق خنک شود.
- اتاق‌های پنج دری: اتاق‌های پنج‌دری یا اتاق شاه‌نشین دارای پنج لنگه در ارسی هستند که روبه‌روی حوض بزرگ قرار گرفته‌اند.
- اتاق‌های سه دری: این اتاق‌ها نیز با پنجره‌های ارسی مزین شده‌اند و نام آن‌ها از روی تعداد ارسی‌ها مشخص می‌شود.
کلاه فرنگی
کلاه فرنگی عمارت آقازاده درست کنار بادگیر و روی بام تالار اصلی قرار دارد. این بخش از خانه شکل هشت پر دارد و در هر طرف آن پنجره‌ای با شیشه‌های رنگی تعبیه شده است تا بیشترین نور را به تالار اصلی منتقل کنند.
در واقع ترکیب بدیع بادگیر و کلاه فرنگی در کنار یکدیگر به خنکی و نوررسانی فضای زیرین و تالار خانه کمک می‌کرد.
زیرزمین
زیرزمین عمارت مانند روستای میمند به‌صورت دستکند و با کندن سنگ‌ها شکل گرفته است.
تزئینات جالب و بی‌همتای خانه آقازاده
یکی از عناصر اصلی معماری خانه‌ها تزیینات به‌کاررفته در آن‌هاست که زیبایی و جلوه خانه را بیشتر می‌کند.
میزان تزیینات و پیچیدگی آن‌ها بستگی به اهمیت آن بخش از خانه دارد. برای مثال معمولا اتاق‌های شاه‌نشین بیشترین و با شکوه‌ترین تزیینات را به خود اختصاص می‌داده‌اند.
در این بخش به بررسی انواع تزیینات به‌کاررفته در این خانه می‌پردازیم.
مقرنس (آهو پای)
مقرنس نوعی تزیین حجمی است که به شکل طاقچه‌بندی با استفاده از مصالحی مثل چوب و گچ ساخته می‌شود. در ساخت مقرنس حجم اشکال هندسی از پایین به بالا کوچک می‌شود و این‌کار در معماری به خاطر تبدیل پلان مربع به دایره صورت گرفت.
بیشترین کاربرد مقرنس در ساخت و تزیین گنبدها، شبستان و محراب بوده است. بخش زیرین کلاه‌فرنگی خانه آقازاده دارای مقرنس‌کاری‌های بسیار زیبایی است.
اُرسی
ارسی‌ها پنجره‌های مشبک مستطیل شکلی‌اند که به جای باز شدن دایره‌ای به شکل عمدی از پایین به بالا باز می‌شوند و معمولا تزییناتی مثل شیشه رنگی با قاب چوبی گره‌چینی در آن‌ها به‌کاررفته است.
شیشه رنگی
قدمت این هنر به هزاران سال پیش بر می‌گردد و مراحلی مثل طراحی روی کاغذ، برش، تقسیم‌بندی و غیره را طی می‌کند سپس با توجه به مکانی که قرار است شیشه‌ها در آن استفاده شود در قاب‌های مختلف مفتول مسی و قاب‌های چوبی که بارزترین آن هنر گره‌چینی است قرار می‌گیرند.
گچ بری
همان‌طور که از نامش پیداست در این هنر از گچ برای تزیین حاشیه سقف، بالای سردرها، پنجره‌ها و غیره استفاده می‌شود.
گچ‌بری به ویژه در دوره قاجار به دلیل سفر شاهان به کشورهای اروپایی دچار تغییراتی در طراحی شد؛ اما این تغییرات هیچ‌گاه نتوانست جای طرح‌های اسلیمی، ختایی و گل‌وگیاه را در معماری ایرانی بگیرد. این گچ‌بری‌ها در حاشیه پنجره‌ها و درها، در بخش داخلی خانه دیده می‌شوند.
قطار بندی
قطاربندی نوعی از هنر مقرنس‌کاری است که در یک خط مستقیم کار شده باشد مانند مقرنس بین طاق و دیوارهای یک اتاق. این نوع مقرنس در فضای بیرونی خانه هم استفاده شده که در عکس زیر نیز می‌توانید نمونه آن را ببینید.
نظر شما