سلام نو _ سرویس گردشگری: در شمال یزد و در فاصله شصت کیلومتری آن قرار دارد، تا چشم کار می‌کند بیابان است، مِیبُد را میگوییم؛ مردانش خاک را به نظر کیمیا کردند و ظروفی ساختند و سفالهایی که از قدیم الایام تا به حال از شاخصه های مهم میبد محسوب می‌شود.
میبد علاوه بر سفالینه های قدمتدارش از تاریخ چندهزار ساله نیز برخوردار است که شاهدش نارین قلعه است؛ قلعهای که قدمت آن به هزاره سوم قبل از میلاد می‌رسد.
این شهر در دوره اسلامی نیز شهری پر رفت و آمد بوده و در کتابهای مورخانی چون حمدالله مستوفی و شرف‌الدین علی یزدی آمده است.
اما اوج رونق این شهر به قرن هشتم برمی‌گردد که «نشیمنِ سران آل مظفر بود». هرچند بعدها این مقرِ حکمرانی به یزد و کرمان منتقل شد اما میبد هم‌چنان در همه دورهها به حیات اجتماعی و فرهنگی و سیاسی خود ادامه داده است این را میتوان از آثار تاریخی به جا مانده در این شهر متوجه شد.
وجود کاروانسرا و یخچالی که قدمتش به دوره صفویه می‌رسد، چاپارخانهای که یادگار قاجار است و بافت تاریخی که کم از بافت تاریخی یزد ندارد، گواهی بر این مدعا است.
آشنایی با چاپارخانه میبد
چاپارخانه قاجاری میبد که توسط میرزا محمد علی یزدی ساخته شده از نادرترین چاپارخانههای ایران است که هنوز سرحال و پابرجا نفس میکشد.
هرچند کارکرد خود -که حکم اداره پست کنونی را دارد- از دست داده اما در سال های اخیر به همت انجمن یادگارهای فرهنگی میبد و با مساعدت میراث فرهنگی در طول ده سال مرمت شد.
برنامه این بود که این بنا تبدیل به موزه پست شود که همین طرح اجرا گردیده است و اکنون به صورت امانی به اداره پست استان یزد تحویل داده شده است.
در بافت تاریخی میبد در کنار کاروانسرای عباسی، یخچال و برج کبوترخانه، چاپارخانهای قرار دارد که در روزگاران گذشته یعنی زمان قاجار حمل محمولههای پستی دولتی و فرامین درباری از پایتخت به شهرهای دیگر و بالعکس را بر عهده داشت.
برای محافظت از این مکان که مرسولات دولتی و فرامین شاه و وزیر در آن، برای ارسال، به امانت گذاشته میشد، برج و بارویی ساختند که به صورت دژ، قلعه و دیدهبانی برای دفاع و حفاظت از ساکنین و محمولههای پستی در آمد.
معماری این ساختمان مانند بیشتر بناهای کویری تماما از خشت و گل ساخته شده و تنها در سر در ورودی، پشت بام و پای دیوار داخل حیاط آن آجر به کار رفته است.
بنا دارای یک حیاط مرکزی است که همان محوطه روباز است و دورتادورش آخور و پشت آخور اصطبل برای نگهداری اسب‌ها قرار دارد. دو محوطه سرپوشیده نیز دارد که شامل اتاق‌هایی برای استراحت چارپایان، چاپارداران، رئیس آنها و نگهبانان است.
ماکت اصلی این چاپارخانه را با همان سبک و سیاق قجری میتوان در یکی از اتاقهای این بنا که تبدیل به موزه شده است ببینید.
این موزه علاوه بر این ماکت در واقع تاریخچه پست و تلگراف در ایران از سالها دور تا حالا را به نمایش گذاشته است؛ از ماکت اسبهایی که نگهداری می‌کردند گرفته تا تمبرهای قدیمی، اسناد و تصاویری که از گذشته به جا مانده تا دستگاههای قدیمی تلگراف و تلفن دیده می‌شود.
در ایرانِ قدیم برای ارسال نامه و کالا در سریعترین زمان از اسب‌های تیزرو استفاده می‌کردند، این اسب‌ها مسافت طولانی را طی می‌کردند و در این چاپارخانهها با اسب‌های تازه‌نفس تعویض میشدند. به همین دلیل بوده که چاپارخانه ها را در میانه راه میساختند.
پیشینه این چاپارخانهها به زمان هخامنشیان در ایران می‌رسد و قرنها ادامه داشته تا اداره پست به سبک جدید وارد حیات اجتماعی ایران شده است. از آن پس این چاپارخانهها به یک اثر تاریخی تبدیل شدندکه بازدید از آن ما را با تاریخ، معماری و هنر گذشتگانمان آشنا می‌کند.
محل قرارگیری چاپارخانه میبد
میبد، در شمال یزد قرار گرفته و از شرق و شمال به اردکان و از جنوب و غرب هم به شهرستان صدوق می‌رسد. اگر از تهران به سمت میبد حرکت کنیم، بدون توقف، ۶ ساعت بعد می‌رسیم. البته مسیر بیابانی ما را مجبور می‌کند تا حداقل یک بار هم که شده، بین‌راه و نزدیک کاشان کنار بزنیم و نفسی تازه کنیم.
قطارهای تهران به کرمان و بندرعباس هم در این شهر توقف می‌کنند. از قم، کاشان، اصفهان و کرمان هم راه ریلی وجود دارد.
اگر با اتوبوس به سمت میبد حرکت کنیم باید در ترمینال شهر در بلوار مدرس پیاده شویم. اتوبوس‌های تهران به میبد هم از میدان آزادی حرکت می‌کنند.
برای سفر هوایی هم باید ابتدا از هر شهری که هستیم به یزد برویم و بعد فاصله ۵۶ کیلومتری تا میبد را با تاکسی‌های فرودگاه شهید صدوقی طی کنیم.
چاپارخانه میبد یکی از مراکز مهم پستی و چاپاری قدیم در این شهر بوده است. قدمت چاپارخانه میبد به دوران قاجار برمی‌گردد. این چاپارخانه در مسیر راه باستانی ری - کرمان و کنار کاروانسرای میبد قرار دارد.
ساختمان این بنا به‌صورت دژ یا قلعه ساخته شده است؛ دلیل این موضوع این است که این چاپارخانه مکانی برای حفظ و نگهداری امانت‌های دولتی، نامه‌ها و پیام‌های مهم بوده است. در این چاپارخانه اتاق‌هایی مخصوص رییس چاپارخانه، پیک‌ها، نگهبانان و مکان‌هایی برای نگهداری اسب‌ها تعبیه شده است.
در حال حاضر این بنا برای تبدیل شدن به موزه پست به اداره کل پست استان یزد واگذار شده است.
- آدرس: میبد، بلوار قاضی میرحسین، جنب کاروانسرای شاه عباسی
نظر شما