سلام نو _ سرویس گردشگری: اگرچه کبوتر خانه ها قدمت بسیار بالایی دارند اما تاریخچه دقیق و مشخصی برای آنها ثبت نشده اما در برخی متون تاریخی قدمتی ۱۲۰۰ و گاها ۱۶۰۰ ساله برای این بناها نوشته اند.
یکی از قدیمی ترین کبوتر خانه ها در شهر میبد استان یزد می باشد که امروزه یکی از معروف ترین جاذبه های تاریخی ایران محسوب می شود. ساخت این کبوتر خانه را به دوران قاجار نسبت داده اند و در سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.
جالب است بدانید که تربیت کبوتر در دوران پس از اسلام بسیار معمول بوده، رسم کبوتر بازی در قرن های چهارم و پنجم رواج گسترده ایی در بین مردم داشت.
در گذشته برج هایی که مشرف به خانه های مردم عادی بودند گاها برای آنان ایجاد مزاحمت می کرد که همین امر موجب می شد از سوی حاکمان وقت ممنوعیت پرورش کبوتر اعلام شود، به طور مثال در اواسط قرن پنجم مقتدی عباسی قانون ممنوعیت فعالیت کبوتر خانه ها را به طور جدی اعلام نمود و دستور به تخریب کبوتر خانه ها داد، که متاسفانه خیلی از این بناهای تاریخی در آن زمان ویران شدند.
کبوتر خانه میبد کجاست
یکی از جالب‌ترین جاهای دیدنی میبد که نشان از هوش نیاکان ما دارد، برج کبوترخانه است.
برج کبوترخانه میبد در قدیم جایگاهی برای حمایت از پرندگان بی‌پناه بوده است و از کود حاصل‌آمده از فضولات آنها، برای مصارف کشاورزی استفاده می‌شد. این برج در جنوب شرقی باروی قدیم میبد قرار دارد که اکنون محل فرماندهی میبد است.
با ارتفاع حدود هشت متر، برج کبوترخانه میبد دارای چهار هزار لانه کبوتر است و در ساخت آن از معماری اصیل یزد بهره برده‌اند. این اثر در تاریخ ۱۰ آذر ۱۳۶۴، به شماره ۱۶۹۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
| آدرس | استان یزد، شهر میبد، بلوار بسیج، جنب فرمانداری |
| ساعات بازدید | همه روزه از ساعت ۸ صبح تا ۵ عصر |
دو فاکتور مهم در انتخاب بهترین زمان سفر به میبد نقش دارد که در ادامه آنها را بررسی می‌کنیم.
- آب و هوا: همان طور که می‌دانید شهر میبد در یکی از نقاط کویری ایران قرار دارد. یعنی قرار است با شهری روبه‌رو شوید که تابستان‌های بسیار گرم و زمستان‌های سردی دارد. از این رو پیشنهاد ما برای سفری دل‌انگیز به میبد، اوایل فصل بهار است.
- پیک مسافر: این را هم در نظر بگیرید که در اوایل فصل بهار و تعطیلات نوروز، تب و تاب سفر در دل مسافران چند برابر می‌شود و قرار است خودتان را با سیل عظیم گردشگران در اماکن تاریخی و تفریحی آماده کنید. اگر دوست ندارید درگیر این شلوغی‌ها بشوید، می‌توانید سفر خود را به ماه‌های اردیبهشت یا خرداد موکول کنید.
ویژگی‌های جالب برج کبوتر خانه میبد
یکی از اصلی‌ترین علل جذب گردشگران به بنای برج کبوترخانه، معماری جالب و منحصربه‌فرد آن است.
شمایل مدور و معماری هزارتوی قسمت داخلی کبوترخانه میبد شما را شگفت‌زده خواهد کرد. این بنا با سبک و سیاق اصیل ایرانی و به شکل استوانه‌ای ساخته شده است. برج تاریخی میبد با لانه‌هایی مستطیل شکل که به‌صورت حفره‌هایی با ابعاد ۲۰ در ۲۰ سانتی‌متر طراحی شده‌اند، آشیانه حدود ۴۰هزار کبوتر منطقه میبد یزد است.
می‌توان گفت معماری بنای کبوترخانه میبد شاهکاری تمام عیار است. به‌طوری که می‌توانید در هر گوشه این بنا دقت، هوش و ظرافت به‌کاررفته در ساخت آن را به‌خوبی مشاهده کنید.
شکل و شمایل و حتی رنگ‌های استفاده شده در ساخت این برج تاریخی، بسیار مهندسی‌شده بوده و تماشاگران را انگشت‌به‌دهان می‌گذارد.
معماری کبوترخانه میبد به گونه‌ای طراحی شده که این مکان را به آشیانه‌ای امن برای پرندگان تبدیل کرده است.
شاید برایتان سؤال پیش آمده باشد که چگونه چنین مکانی در قلب کویری ایران می‌تواند خانه‌ای امن برای پرندگان منطقه باشد؟ در اینجا باید بگوییم که بنای برج کبوترخانه میبد کاملاً نفوذناپذیر بوده؛ به طوری که حیواناتی نظیر مار، موش، جغد، لاکپشت هرگز نمی‌توانند به آن وارد شوند.
قطر مجراهای ورودی برج به گونه‌ای ساخته شده که فقط کبوترها می‌توانند وارد آن شوند و امکان ورود پرندگان شکاری وجود ندارد.
رنگ تند برجک‌ها، خط سفیدی که دور این بنا وجود دارد، پوشش گنبدی شش ضلعی، تله مارگیر و تزئینات گچی از دیگر عوامل جلوگیری از نفوذ خزندگان و دیگر موجودات به این بناست.
برج کبوتر خانه بنایی به شکل استوانه با قطار بندی گچی و آجری به شکلی که از ورود مارها به دورن برج جلوگیری می کرد. در داخل برج قوس هایی ایجاد شده و زمانی که کبوترها احساس خطر می کنند به راحتی می توانند به پرواز در آیند.
زمان پرواز دسته جمعی کبوترها ارتعاشی شدید در بنا ایجاد می شد که گاها موجب ترسیدن پرندگان برج می شد و علاوه بر مردن بسیاری از آنان، ماده ها را نابارور می کرد.
همین امر موجب شد در میانه برج یک طبقه ی مجزا ساخته شود و یا طاق هایی بین استوانه های داخلی و خارجی ایجاد گردد و به شیوه کاملا سنتی علم هندسه و فیزیک را به صورت تجربی در ساخت بنا بکار بردند، تا از ارتعاشات کاسته شود.
ویژگی هایی از قبیل نوارهای گچی اطراف دیوار، تله مارگیر، گنبد کنگره ایی، طاق بندی و گچبری های زینتی باعث شده که برج کبوتر خانه یزد در بین تمام برج ها متمایز تر و به لحاظ معماری خاص تر باشد.
نظر شما