در شب یلدا چه کارهایی باید انجام دهیم؟

به گزارش سلام نو شب یلدا به آخرین شب فصل پاییز گفته می شود.

این شب طولانی ترین شب سال نیز به حساب می آید و نشانگر پایان یافتن شب های طولانی و آغاز روزهای طولانی تر است.

شب یلدا در بین ایرانیان از زمان های بسیار قدیم جایگاه ویژه ای داشته است.

شب یلدا از زمان هخامنشیان و پادشاهی داریوش اول به تاریخ ایران اضافه شده است. جالب است که از آن زمان تا به حال آداب و رسوم شب یلدا در ایران از بین نرفته است و نسل به نسل این مراسم باستانی در بین مردم ایران برگذار می شود.

آداب و رسوم شب یلدا در ایران و در اکثر شهرها بسیار شبیه به همدیگر است ولی اندک تفاوت هایی نیز دارد.

چند کار جذاب در شب یلدا

تاریخ شب یلدا و قدمت آن به حدود هفت هزار سال (یا بیشتر) بازمی‌گردد و تا به امروز یکی از باستانی‌ترین رویدادهای ایران است.

در زمان قدیم که مردم ایران کشاورزی می‌کردند همواره به دنبال رصد حرکات ستارگان و خورشیده بوده‌اند.

مردم درک کرده بودند که وجود نور خورشید به نفع و سود کارهایشان از جمله کاشت و رشد محصولات بوده است و با رسیدن فصل پاییز که طی این اتفاق روزها کوتاه‌تر و شب‌ها بلندتر می‌شود، به خاطر کمبود نور خورشید محصولات به خوبی رشد نمی‌کرد و با رسیدن آخرین روز پاییز (۳۰ آذر) به خاطر پایان شب‌های طولانی جشنی برپا و تلاش می‌کردند تا به نحوی شکرگذاری خود را برای نور بیشتر به جا بگذارند.

در زمان قدیم به شب یلدا، شب زایش خورشید می‌گفتند چرا که معتقد بودند که در این روز خورشید دوباره از نو و قدرتمندتر از همیشه متولد می‌شود و تابش نور قوی‌تری را بر مردم به ارمغان می‌آورد.

تا به امروز به خاطر ذات شادی‌بخش این روز، نام‌های متفاوتی برای آن در نظر گرفته است، به عنوان مثال یکی از معروف‌ترین آن‌ها «خرم‌روز» است که در دوران کهن اوستایی این نام برای این روز در نظر گرفته شده بود.

شعرخوانی و شاهنامه‌خوانی در شب یلدا

این رسم قدمت باستانی ندارد اما از زمان‌های قدیم این سنت باب شده است که بعد از جمع شدن افراد خانواده در کنار یک‌دیگر، به رسم احترام بزرگ فامیل همه را دور یک‌دیگر جمع می‌کند و از اشعار قدیمی ایرانی بازخوانی می‌کند.

این اشعار متعلق به شاهنامه فردوسی، اشعار حافظ، اشعار سعدی و تمثیل‌های قدیمی و محبوب هستند که البته در اکثر خانواده‌های ایرانی بیشتر از شاهنامه فردوسی استفاده می‌کنند.

اعضای خانواده باید در کنار یک‌دیگر و در سکوت بنشینند و دقیق به اشعار قدیمی گوش بدهند چرا که این سنت یکی از جذاب‌ترین و صمیمانه‌ترین سنت‌های یلدا است که توصیه می‌کنیم شما هم در شب یلدا آن را امتحان کنید.

داستان‌خوانی و فال حافظ

داستان‌ها و افسانه‌های ایرانی هیچگاه تکراری نمی‌شوند و چه بسا داستان‌هایی که تا به حال از آن‌ها چیزی نشنیده‌اید و چه فرصتی بهتر از شب یلدا که در کنار خانواده جمع شده و داستان‌های قدیمی ایرانی را بازخوانی کنید؟

داستان خواندن نیز مانند شعرخوانی از جمله اعمال لذت‌بخشی است که تجربه آن طی شب یلدا به شدت توصیه می‌شود.

فال حافظ نیز تقریبا در تمام خانواده‌های ایرانی و در شب یلدا رایج است.

به این شکل که فرد بزرگ خانواده برای تک تک اعضای خانواده فال حافظ می‌گیرد و نگاهی به سرنوشت آن‌ها از دیدگاه حضرت حافظ می‌اندازد که خب صمیمیت خاصی را در خانواده به جریان می‌اندازد.

روشن کردن آتش در شب یلدا

از همان دوران باستان، روشن کردن آتش در شب یلدا یکی از سنت‌ها بود اما به مرور زمان و خصوصا در دوره جاری، این عادت کم‌رنگ‌تراز گذشته شده است.

البته هنوز خانواده‌های ایرانی هستند که بر این سنت اصیل پایدارند و پافشاری می‌کنند اما به دلیل فرهنگ‌های شهرنشینی دیگر این موضوع کمتر در کلان‌شهرها دیده می‌شود اما بد نیست که مانند ایام باستان و برای سوزاندن حال واحوال بد پاییزیمان آتیشی روشن کرده و در جوار خانواده از شب یلدا لذت ببریم.

جشن یلدا برای عروس

شاید شما هم چندین بار اصطلاح «یلدابرون» را شنیده باشید. تازه عروس‌هایی که البته هنوز به خانه همسر نرفته‌اند در این شب‌ها در خانه خود منتظر خانواده همسر می‌مانند تا خانواده داماد با کادو، میوه، جواهرات به استقبال عروس بروند و معمولا خانواده عروس و داماد در این مراسم، شب یلدا را با یکدیگر سپری می‌کنند.

در شب یلدا خانواده ها چه می کنند

حافظ هیچ‌وقت قدیمی نمیشه

شب یلدا بهترین موقع هست که یه جرقه در ذهن خودمون بزنیم تا درک کنیم چه مفاخر ارزشمندی داریم و ازشون غافلیم!

حافظ یکی از این مفاخر است که اغلب ماها هیچ‌وقت به عمق شعرهاش نرفتیم و از دریای وجودش جرعه‌ای ننوشیدیم پس یه ایده خوب اینه: حافظ خونی کنید!

حافظ خوندن میتونه کلی امید و روشنایی به جمع شما بده. از یه نفر که بهتر از پسش برمیاد، بخواهید که براتون یه غزل بخونه، یا اگه همه موافق هستن، یه بازی مشاعره راه بندازین و اطلاعاتتون رو به نمایش بگذارید. شب یلدا شعر بخوانید.

استاد شجریان را دریابید

امسال محمدرضا شجریان از میان ما رفت… شاید بد نباشد، یلدای امسال را با شنیدن موسیقی و صدای بی نظیر استاد آواز ایران بگذرانیم.

اینطوری، هم می‌توانیم شب یلدای سنتی و جذاب‌تری داشته باشیم و هم می‌توانیم با کسی که صدای ماندگار موسیقی ایران بود، شبی به یاد ماندنی داشته باشیم.

تا دیر نشده

مامان بزرگ‌ها و بابابزرگ هاتون اگه هنوز در قید حیات هستند؟شاید نتوانید به دیدارشون بروید، پس ترتیبی اتخاذ کنید که بتوانید تماس تصویری با آن‌ها برقرار کنید.

یادتان نرود که مامان باباها با هیچ چیزی به اندازه شادی بچه‌هایشان خوشحال نمی‌شوند.

پس با حضور و قوت قلب پیششون باشید و براشون یه شب رؤیایی بسازید. می‌توانید از آن‌ها بخواهید برای شما خاطرات بامزه و تاریخی تعریف کنند و ازشون هم فیلم بگیرید تا براتون به یادگار بمونه.

بازی کنید

کلی بازی هست که خوراک شب یلداست! از پانتومیم که به شدت خنده آوره تا بازی‌های ایرانی دیگه. پس اگر حتی دورهمی هم ندارید و خانواده سه نفره هم دارید، می‌توانید با همسر و فرزندانتان بازی کنید. هیجان و بازی ایجاد کنید.

از همین بازی‌های ساده خودمانی مثل اسم فامیل شروع کنید، پانتومیم یا ۲۰ سوالی بازی کنید، گروه بندی کنید و در شب یلدا هیجان و خنده‌های بلند بلند را از دست ندهید.

اگر حوصله بازی‌های فکری و پیچیده را ندارید، کارهای ساده‌تری هم می‌توانید بکنید، برای مثال ببینید چه کسی می‌تواند توپ را از دور به داخل یک سطل بیاندازد و یا اینکه از هرکسی بخواهید یک تکه از آواز مورد علاقه‌اش را بخواند و یا یک کار سرگرم کننده انجام بدهد.

شب یلدا هم آموزش ببینید و کیف کنید

هیچ‌وقت برای آموزش دیدن، دیر نیست. می‌توانید شب یلدا هم آموزش ببینید و لذت ببرید. ما کلی آموزش رایگان برای شما داریم. می‌توانید از لینک زیر، آموزش‌های رایگان بیشتر از یک را ببینید.

جوک و خاطره تعریف کنید

اگر مهارت صحبت در جمع رو دارید، میتونید با گفتن جوک‌های دست اول یا چیستان، بقیه رو حسابی خوشحال کنید.

از گپ و خنده و جوک‌های دسته اول، هرچیزی که به ذهنتون میرسه، استفاده کنید تا نقش خودتون رو توی خوشحال سازی اطرافیان انجام بدین. آگه هر یک نفر این کار رو انجام بده، میتونید تصور کنید شب یلدا چه شب خاطره انگیزی میتونه بشه؟

یه ایده دیگه دیدن عکس‌های خانوادگی و یا قدیمی است! وقتی جمع صمیمی تره، دور هم عکس‌های یادگاری رو تماشا کنید و به خاطرات خوب و بد گذشته بخندید. ضمن اینکه می‌تونید برای بچه‌هاتون، خاطرات قدیمی رو تعریف کنید تا اون‌ها هم از شنیدن تجربه‌هاتون، کیفور بشن!

لباس‌های شاد بپوشید و کلاً غم و غصه هارو فراموش کنید

یک شب است دیگر! بیایید واقعاً یه شب به هیچ گرفتاری و مشکلی فکر نکنیم! ما ایرانی‌ها حق داریم که شاد باشیم، حتی با وجود تمام مشکلات و مصائب. ساده‌ترین کاری که می‌توانید بکنید این است که از همه بخواهید لباس‌هایشان را به رنگ مشخصی انتخاب کنند که بدون شک بهترین رنگ برای مهمانی شب یلدا رنگ قرمز است.

کار دیگری که می‌توانید کنید این است که لباس‌های تمام اعضای خانواده را با ترکیبی از رنگ قرمز انتخاب کنید. لازم نیست این کار را پیچیده کنید.

یک ایده جالب دیگر انتخاب رنگ‌های سبز، سفید و قرمز به عنوان رنگ غالب لباس هر یک از اعضای خانواده است. یک خانواده نقلی هندوانه‌ای! رنگ سبز مناسب برای باباها، رنگ سفید مناسب برای مامان‌ها و رنگ قرمز مناسب برای بچه‌هاست. با چنین ستی می‌توانید کلی عکس‌های دوست داشتنی هم بگیرید.

هدیه بدهید

شب یلدا، شب خاطره‌هاست. شما می‌توانید با هدیه‌هایی کوچک این شب را به یاد ماندنی‌تر هم کنید. می‌توانید از هدیه‌های کوچک نمدی یا اوریگامی (سازه‌های کاغذی) به عنوان یادبود شب یلدا استفاده کنید و یا اینکه از کاغذهای رنگی کارت پستال‌های به یاد ماندنی بسازید.

عشق بورزید

توصیه شخصی من این است که با وجود تمام اختلافات، برای یک شب هم که شده، بدون هیچگونه چشمداشتی عشق بورزید. به هرکسی که می‌شناسید. به خصوص به خانواده!

پس حسابی با هر روشی که بلدید، اطرافیان خود را خوشحال کنید. یادتان باشد: «ناگهان خیلی زود دیر میشه…» آن هم در شرایطی که یک همه گیری جهانی، بر زندگی ما غالب شده.

یک برنامه برای بچه‌ها

برای اینکه یک شب به یادماندنی برای بچه‌ها بسازید که تا آخر عمر در ذهنشان بماند، باید تلاش کنید! ترتیب دادن برنامه ویژه برای کودکان در شب یلدا اهمیت زیادی دارد!

می‌توانید نقاشی‌های آماده چاپ کنید و رنگ آمیزی آنها را بچ بچه‌ها بسپارید، بازی‌های فکری آماده برایشان فراهم کنید و… فقط لطفاً برای یک شب هم که شده اجازه پلی استیشن و بازی‌های کامپیوتری و موبایل بازی را به بچه‌ها ندهید. البته برایشان به دقت توضیح دهید و قانعشان کنید

چند تا عکس یادگاری

عکس‌های شب یلدا ماندگار، شادی آور و گاهی غم انگیز هستند. به یاد دارم چند سال پیش عکس دسته جمعی خانواده ۴۰ نفره مان که در شب یلدا انداختیم همه را منقلب کرده بود.

چرا که چند نفر از خانم‌های تصویر مادر شده بودند و هم اکنون به جای شکم‌های برآمده کودکی در آغوش داشتند و از سوی دیگر دو نفر از میان ما به رحمت خدا رفته بودند. شب یلدا بهانه خوبی است برای یک عکس دسته جمعی خاطره انگیر با قرار گرفتن پدربزرگ در مرکز خانواده و همه فرزندان و نوه‌ها و نتیجه‌ها در اطراف او.

پیشنهاد می‌کنم با دوربین‌هایی که بصورت اماده تصویر چاپ می‌کنند هم برای شب یلدا یک عکس بیاندازید که تماشایش در آینده بسیار لذت بخش است.

امسال البته شاید نتوانید دور هم جمع شوید، اما می‌توانید هرکدام از شمما، در خانه‌هایتان عکس بگیرید، آن را برای یک نفر ارسال کنید و او همه این عکس‌ها را با هم کلاژ کند و یک تصویر کلی از دل آن دربیاورد!

بازی‌های مهیج برای شب یلدا

بازی هایی که برای شب یلدا مناسب است:

۱- پانتومیم یا لال بازی

شرکت‌کنندگان به دو گروه تقسیم می‌شوند. گروه اول کلمه‌ای را با توافق انتخاب می‌کنند. از میان گروه دوم، یک نفر انتخاب می‌شود و گروه اول این کلمه را فقط به او می‌گویند.

این فرد باید با اجرای پانتومیم (نمایش، بدون صحبت کردن) به بقیه‌ی اعضای گروه خودش بفهماند که اعضای گروه اول چه کلمه‌ای انتخاب کرده بودند. بقیه افراد گروه می‌توانند صحبت کنند و سؤالاتی بپرسند، و کسی که پانتومیم را اجرا می‌کند می‌تواند با ایما و اشاره به آن‌ها جواب دهد.

هر گروه مدت زمان خاصی (مثلاً ۳ دقیقه) فرصت دارد تا کلمه‌ی موردنظر را بیابد.

در دور بعد، یک نفر از اعضای گروه اول باید همین نمایش را برای کلمه منتخب گروه دوم انجام دهد. در هر دور، گروهی که کلمه را صحیح حدس زده است، یک امتیاز می‌گیرد و گروهی که در تعداد دورهای مساوی، امتیاز بیشتری گرفته، برنده است.

۲- سنگ‌ کاغذ قیچی

دو بازیکن هر دو با هم شروع به شمردن تا سه می‌کنند. این شمارش لزوماً با شمردن اعداد نیست بلکه معمولاً با گفتن سه واژه سنگ، کاغذ و قیچی انجام می‌پذیرد.

در انتهای شمارش دست خود را که به حالت مشت بالا نگه داشته‌اند پایین آورده و به یکی از سه حالت مجاز درمی‌آورند. در نهایت بازیکن برنده بر اساس قوانینی که برتر هر یک از حالت‌ها بر حالت دیگر را معلوم می‌کنند، مشخص می‌شود. در صورت همسان بودن حالت‌های دست این عمل تا پیروزی یکی بر دیگری ادامه پیدا می‌کند.

۳- گل یا پوچ

گل یا پوچ یک بازی مهیج برای شب یلدا و یک پیشنهاد فوق‌العاده است که معمولاً دسته جمعی انجام می‌شود. در این بازی یکشی گرد کوچک مانند نخود، کاغذ، سنگ‌ریزه و یا هر چیز کوچک مشابه را داخل یکی از دستان قرار داده به‌طوری‌که افراد دیگر آن را نبینند، سپس افراد مقابل باید به‌اصطلاح گل را پیدا کنند.

۴- بیست سوالی

بیست سوالی گونه‌ای بازی شفاهی چند نفره است. در این بازی یک نفر یا یک تیم، واژه‌ای را در نظر می‌گیرند. بازیکن یا تیم طرف مقابل باید با پرسیدنِ تنها ۲۰ پرسش بتواند آن واژه را حدس بزند. به پرسش‌های او تنها پاسخِ بله/خیر داده می‌شود.

۵- معما و چیستان

همان‌طور که گفتیم چیستان و جوک تعریف کردن می‌تواند ایده جذابی باشد.

یکی دیگر از فعالیت‌های مفرحی که می‌توانید در جمع خانواده انجام دهید مطرح کردن معما و چیستان‌هایی است که دیگران را به فکر کردن وادارد. سعی کنید اگر جواب معما یا چیستانی را می‌دانید در همان اولین لحظه جواب را نگویید!

۶- تردستی و شعبده‌بازی

با کمی تردستی و چشم بندی موافق هستید؟ می‌توانید تردستی‌های ساده و جالبی را از اینترنت پیدا کنید که با انجام آنها موجبات شگفتی خانواده‌تان را فراهم کنید. فقط مواظب باشید هندوانه شب یلدا را غیب نکنید!

۷- مشاعره‌ی جذاب

برای یک نبرد شاعرانه حتماً لازم نیست چندین دیوان شعر حفظ باشید. می‌توانید از اشعار فی‌البداهه‌ای که خودتان می‌سرایید نیز بهره ببرید.

در شب یلدا چه کارهایی کنیم؟

۸- جمله‌سازی

بازی به ارث رسیده از دوران مشقت کلاس دوم ابتدایی!

شکل ساده‌اش این است که نفر اول سه تا کلمه به دومی بگوید تا با آنها جمله با ربطی بسازد. این چرخه می‌تواند به ترتیب تا نفر آخر ادامه پیدا کند تا هرکسی که نتوانست جمله معناداری رو کند یا زیادی طول کشید تا جملاتش را قطار کند، از بازی برود بیرون.

اگر بخواهید بازی را سخت‌تر و جذاب‌تر کنید می‌توانید با همان سه کلمه شروع کنید، بعد نفری که جمله را می‌سازد، یک کلمه به نفر بعدی بدهد تا در ادامه همان جمله، جمله جدیدی بسازد. احتمال شکل‌گیری جملات بی معنا اینجا بیشتر می‌شود که تا جایی که فانتزی ادبیات تحمل می‌کند، شما هم باید صبور باشید وگرنه نفر گوینده باید به سمت سکوهای تماشاگرها هدایت شود.

۹- داستان سازی

نوع پیشرفته جمله‌سازی، بیشتر سرگرمی آدم‌هایی است که فیلم و داستان را با جدیت بیشتری دنبال می‌کنند. منطق بازی از این قرار است که نفر اول یک جمله می‌گوید که کشش و ظرفیت ادامه‌دار شدن را دارد. نفر بعدی یک جمله با ربط به آن می‌گوید و همین داستان همین‌طوری دست‌به‌دست می‌شود.

شرط ادامه بازی، هوشمندی در به‌کارگیری جملاتی است که بتوان داستان را با آنها ادامه داد و در ادامه منطقی جمله قبلی باشد. دیده شده که این بازی در بین اعضای یک اتوبوس از تهران تا خرم آباد جواب داده و از دل آنها داستان‌های شیرینی درآمده که حتی اعضای ادبیات فهم اتوبوس هم از درک خلق چنین داستان جذابی انگشت به دهان مانده‌اند.

۱۰- اسم پیشانی

نوعی ۲۰ سوالی جمعی؛ همان بازی است که نقی در «پایتخت ۱» با بابایش، «پنجعلی» در آخرین قسمت سریال انجام می‌داد. هر بار یکی از جمع می‌شود سوژه بازی و جماعت با اجماع روی او اسم می‌گذارند و می‌چسبانند روی پیشانی‌اش.

آن فرد از همه‌جا بی‌خبر هم آن‌قدر سؤال می‌کند تا اسمش را حدس بزند و کشف کند. بازی وقتی تمام می‌شود که روی همه اسم بگذارند و همه بتوانند اسم‌هایشان را حدس بزنند.

۱۱- بداهه‌پردازی

نوعی تمرین نمایش یا نمایشنامه خوانی. آن‌هایی که تماشاچی حرفه‌ای و پایه ثابت تئاتر هستند، منطق بازی را بهتر درک می‌کنند.

ابتدا کسی که کمی از منطق قصه‌پردازی و شخصیت‌پردازی‌های داستان‌ها و فیلم سر درمی‌آورد، یک موقعیت اولیه می‌گذارد. مثلاً می‌گوید این اولین باری است که به خانه فرهاد و همسرش آمده‌ایم و می‌خواهیم سر دربیاوریم چقدر پول‌وپله در دست‌وبالشان است.

هرکسی نقشی را به عهده می‌گیرد و بازی را با دیالوگ‌هایی که به پیشبرد قصه کمک می‌کند، پیش می‌برد. این بازی می‌تواند تا ابد ادامه داشته باشد، فقط باید حواستان را خوب جمع کنید که کار به جاهای خطرناکی مثل لو دادن رازها یا دعوا بر سر پول‌هایی که اصلاً وجود خارجی دارد، نکشد.

۱۲- بطری بازی

سکانسی را که رضا عطاران در «اسب حیوان نجیبی است» می‌رود دم خانه مجردی اشکان خطیبی، یادتان هست؟ استاد با شلوارکی خیس در را باز می‌کند و با گوشی موبایلش به جناب پلیس قلابی توضیح می‌دهد برای این خیس شده که چند نفری دور هم نشسته‌اند و یک بطری را روی زمین بین خودشان می‌چرخانند و سرش به طرف هر کس افتاد، خیسش می‌کنند.

بازی را می‌توانید با چیزهای دیگری مثل همین گوشی موبایل هم برگزار کنید و به جای خیس کردن بقیه، مجازات‌های دیگری مثل خرید بستنی برای جمع را در نظر بگیرید.

در شب یلدا چه کارهایی کنیم؟

۱۳- خروس جنگی

مخصوص پسرهای خانه. وسط هال منزل دوتا از غولتشن های نسبتاً هم هیکل خانواده یا فامیل روبروی هم می‌ایستند. دست‌به‌سینه می‌شوند و یک لنگه پا می‌ایستند. وقتی داور سوت می‌زند، به سمت همدیگر حمله‌ور می‌شوند و سعی می‌کند با تنه زدن از روبرو با دست‌های بسته، تعادل طرف مقابل را به هم بزند و از زمین‌بازی بیرون یا کاری کند که رقیبش دیگر نتواند روی یک پایش بایستند.

تماشاچی‌ها هم وظیفه دارند حسابی به بازی جو بدهند و با کلماتی مؤدبانه مثل اینکه «فرهاد که سوسکه، لهش کن» حریف را تحقیر کنند. قاعده بازی هم این است که طرفی که می‌بازد، باید یک دور تمام دور خانه یا حیاط به نفر برنده کولی بدهد.