سلام نو _ سرویس گردشگری: مسجد جامع اردکان از آثار تاریخی و مکان های دیدنی اردکان در بافت قدیمی شهر است و به دوره صفوی تعلق دارد.
ایوان و گنبد این مسجد در ۵۰۰ سال گذشته، پنح بار تعمیر شده است.
در این مسجد، زیراندازی وجود داشت که مربوط به سال ۱۰۱۶ قمری بود و اکنون در موزه مردم‌شناسی اردکان نگهداری می‌شود.
در ورودی زیبا و باارزش مسجد با صدها قطعه چوب پنج ضلعی، با ظرافت تمام ساخته شده است.
دماغه‌ی در نیز چهار قطعه فلز دارد (و جای چهار قطعه دیگر خالی است) که روی آن‌ها با خط کوفی، کلمات «الله» و «محمد» نوشته شده است.
این اثر در تاریخ ۳ اسفند ۱۳۷۷، با شماره ثبت ۲۲۳۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
در مورد مسجد جامع اردکان
اگر در تاریخ رد ساخت مسجد اردکان را بگیریم به دوره صفوی یعنی چیزی حدود قرن ۷ خورشیدی می‌رسیم. عده‌ای از باستان‌شناس‌ها قدمت مسجد را از قرن ۱۰ تخمین زده‌اند.
بعضی منابع هم عدد ۷ را برای تقویم قمری و عدد ۱۰ را برای تقویم خورشیدی دانسته‌اند. چون در همین سال‌ها قدرت بین تیموریان و صفویان دست‌به‌دست شده است، بعضی‌ها این مسجد را مسجدی تیموری می‌دانند.
اگر دنبال تاریخی ملموس‌تر می‌گردید، مسجد اردکان قدمتی ۵۰۰ساله دارد.
با هر بار مرمت این مسجد بخش‌هایی دیگر هم به آن اضافه کردند. در موزه مردم شناسی اردکان، اسنادی وجود دارد که این مرمت‌ها را تأیید می‌کند؛ مثلاً سندی هست که در آن مزد استادکار و کارگران یکی از مرمت‌ها را ۱۳۵ تومان ذکر کرده‌اند.
در سال ۱۳۴۰ محراب تابستانی و بسیار زیبای این مسجد را در مراحل بازسازی کاملاً تخریب کردند. قبل از ۱۳۵۸ در بخش شمالی مسجد اردکان هشتی اصیلی وجود داشت که از دو طرف به مسجد وارد می‌شد.
این هشتی حافظ حریم مسجد بود و باعث می‌شد رهگذران به داخل مسجد و عبادت نمازگزاران دید نداشته باشند؛ اما متأسفانه بعد از مرمت، هشتی زیبای مسجد را به بالکن تبدیل کردند.
چرایش را هم باید از متولیان امر پرسید. اخیراً بخش جدیدی به این مسجد اضافه کرده‌اند که مخصوص آموزش و قرائت قرآن است. به این بخش جدید قرائت‌خانه می‌گویند.
پژوهشگرها از روی بررسی‌ها تا عمق ۵متری معتقدند بنای دیگری هم در همین محوطه بوده است؛ اما حالا برای بازدیدکنندگان هیچ اثر ملموسی از آن بنا وجود ندارد. مسجد جامع اردکان زیر نظر سازمان میراث فرهنگی است و آن را در سال ۱۳۷۷ ثبت ملی کرده‌اند.
یک در چوبی بزرگ و مزین به عبارات قرآنی کوفی و کلون‌های کوچک اژدهای دوسر دهان باز، گواه قدمت دوره تیموری مسجد جامع اردکان می‌باشد.
بعد از در مسجد، قدیمی‌ترین اشیاء به‌جامانده آن؛ یک حزب قرآنی به سال ۸۷۷ هـ.ش، یک قرآن قدیمی به سال ۹۶۹ هـ.ش و همچنین زیلویی به قدمت سال ۹۷۵ هـ.ش است که این زیلو، در «موزه مردم‌شناسی اردکان» نگهداری می‌شود.
یک سنگ معروف به «جای پای حضرت علی» و چاه و راهروی «صاحب‌الزمان» نیز در این مسجد قرار دارد که همواره محل رفت‌وآمد امام‌جمعه و موردتکریم مردم بوده است.
زنان معتقد این دیار هم در روز دوشنبه اول هر ماه قمری، به دور گنبد مسجد جامع چرخیده و برای کبوتران گندم می‌ریزند سپس با روشن کردن شمع، پخش نخود و... به ادای حاجات خود می‌پردازند.
به‌طورکلی شهرستان اردکان، حدود ۵۳ اثر تاریخی دارد که تاکنون ۲۰ اثر آن، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کلون‌های کوچک روی این درب به شکل سر اژدهایی با دهان باز است که برای هر بیننده‌ای جالب به نظر می‌رسد. حزب قرآنی به‌جای مانده از سال ۹۰۴ هجری قمری قدیمی‌ترین شیء این مسجد به‌شمار می‌رود.
قرآن قدیمی موجود در این مسجد به سال ۹۹۹ هجری قمری است؛ همچنین زیلویی به قدمت سال ۱۰۰۵ هجری قمری از آثار این مسجد قدیمی است که هم‌اکنون در موزه مردم شناسی اردکان نگهداری می‌شود.
به گفته مورخین در قسمت تابستانه این مسجد چراغ پیه سوزی وجود داشته است که بعد از مجهز شدن این مسجد به برق به سرقت می‌رود.
به گفته خادم این مسجد این چراغ از طلای خالص سفید بوده‌است. سنگی به‌جای مانده که منصوب به جای پای حضرت علی است؛ در این مسجد وجود دارد. چاه و راهرویی نیز وجود دارد که به چاه و راهروی صاحب الزمان مشهور است.
آدرس مسجد جامع اردکان
برای بازدید از این مسجد باید به مرکز ایران سفر کنید. شهرستان اردکان در جایی نزدیک به شهر یزد قرار دارد و این مسجد جایی در دل همین شهر است.
در بافت تاریخی اردکان، درست وقتی که در بازار چهارسوق قدم می‌زنید، می‌توانید از مسجد جامع هم دیدن کنید.
این مسجد خشتی از جاهای دیدنی اردکان است و شبستان و گنبدی بزرگ و ایوانی بلند دارد. چاه و راهرویی در حیاط این مسجد است که آن را به اسم صاحب‌الزمان می‌شناسند.
قدیم‌ترها نمازگزاران برای وضو به سر این چاه می‌رفتند.
شهرهای یزد به‌خاطر همسایگی با کویر، آب‌وهوایی گرم و خشک دارند. تابستان‌های اردکان گرم و طاقت‌فرساست و گاهی دمای هوا به ۴۵ درجه سانتی‌گراد هم می‌رسد.
اگر در زمستان به این شهر بروید، باید تحمل دمای زیر صفر و سرمای استخوان‌سوز را داشته باشید.
بهترین بازه زمانی برای بازدید از مسجد جامع اردکان و سفر به یزد اوایل اسفند تا اوایل اردیبهشت است.
هوای اردکان بهاری است و گشت‌وگذار در شهر لذت زیادی دارد. یادتان نرود که در تعطیلات عید مسافرهای زیادی به یزد سفر می‌کنند.
اگر سفرکردن در روزهای شلوغ را دوست ندارید، پیشنهاد می‌کنم در اوایل پاییز برای رفتن به این شهر برنامه‌ریزی کنید.
برای بازدید از مسجد جامع اردکان باید به استان یزد سفر کنید. اگر مبدأ حرکتتان تهران است، بعد از پشت‌سرگذاشتن ۵۶۵ کیلومتر به اردکان می‌رسید.
از بلوار امام خمینی بگذرید و به بافت قدیمی شهر بروید. در این راسته از هرکسی که بپرسید، راهنمایی‌تان می‌کند. موقعیت دقیق مسجد روبه‌روی خیابان آیت الله فکور است.
آدرس: استان یزد، اردکان، بلوار امام خمینی، روبه‌روی خیابان آیت الله فکور.
نظر شما