طول بازار تبریز

سلام نو _ سرویس گردشگری: در منابع مختلفی قید شده است که در نیمه‌های دوم سده دوم هجری، برای حفاظت از ساکنان منطقه، بارویی به دور شهر کشیده شد و از آن زمان به آبادانی تبریز اضافه شد؛ گفته می‌شود قدمت بازار تبریز به همین دوران برمی‌گردد.

بازار تبریز به علت قرار گرفتن در سر جاده ابریشم همواره از رونق خوبی برخوردار بوده است، ولی در دوره ایلخانی، به اوج رونق خود رسیده است.

این بازار معروف از گزند روزگار در امان نمانده و چندین بار به علت زلزله تخریب شده است.

اغلب بخش‌های بازار کنونی مربوط به سده سیزدهم هجری است.

جهانگردان معروفی از جمله ابن‌ بطوطه، یاقوت حموی، گاسپار دروویل، مارکو پولو، ژان شاردن، اوژن فلاندن و غیره به شهر تبریز سفر کرده و از بازار تبریز تمجید کرده‌اند.

بازار تبریز

بازار بزرگ تبریز به عنوان بزرگترین مجموعه آجری به هم پیوسته، بیش از یک کیلومترمربع مساحت دارد.

این بازار سرپوشیده از ۵۵۰۰ حجره، ۳۵ سرا، ۲۰ راسته و ۲۵ تیمچه تشکیل شده است که در کنارشان حمام، مدرسه، مسجد، کاروان‌سرا، زورخانه، بقعه، کتابخانه و… نیز دیده می‌شود و می‌توان تاریخ را در دیوارهای آجری، درهای چوبی و به طور کلی بافت و معماری سنتی بازار لمس کرد.

همچنین می‌توانید در این بازار تاریخی بهترین کالاها و محصولاتی چون محصولات چرمی، فرش، صنایع دستی، پارچه، محصولات گیاهی و ادویه‌جات و… را خریداری کنید.

اغلب سراها و تیمچه‌های بازار سه طبقه بوده که هر طبقه کارکرد خود را دارد. معمولا در طبقه زیرین کالاها انبار می‌شوند، طبقه دوم محل داد و ستد بوده و طبقه سوم برای استراحت بازاریان طراحی شده است.

تیمچه‌ها و سراها در فضای بین راسته ها قرار دارند و راسته‌های فرعی بازار راسته‌های اصلی را به هم متصل می‌کنند.

راسته‌ها: به معابر عمومی و اصلی مسقف در بازار که درب ورودی ندارند، راسته بازار گفته می‌شود. راسته‌های فرعی، راسته‌های بزرگ اصلی را به یکدیگر متصل می‌کنند.

از مهمترین راسته‌های بازار تاریخی تبریز می‌توان به راسته بازار قدیم، راسته بازار جدید، بازار کفاشان، بازار صادقیه، بازار ابوالحسن، بازار صفی، بازار جمعه مسجد و قیزبستی بازار اشاره کرد.

تیمچه‌ها: بخش‌هایی در بازار که درب‌های ورودی بزرگ و سقف‌های گنبدی و آجری دارد را تیمچه می‌گویند.

تیمچه‌ها دارای یک سرایدار (اوداباشی) بوده و در شب‌ها و ایام تعطیل بسته هستند. هر تیمچه مختص به فروش و نگهداری یک کالای خاص است.

برای مثال معروف‌ترین تیمچه بازار یعنی تیمچه مظفریه، مختص به فروش فرش‌های نفیس بوده و تیمچه امیر مخصوص طلا و جواهرات می‌باشد و تیمچه‌های کلاهدوزان، کفاشان، مسگران، چینی فروشان، طلا فروشان و غیره فضای جداگانه‌ای دارند.

تیمچه شیخ کاظم، اوچ تیمچه‌لر، تیمچه حاجی محمدقلی، تیمچه شعربافان، تیمچه عباچی، تیمچه قندفروشان، تیمچه حاجی صفرعلی، تیمچه بزازان، تیمچه ملک، تیمچه خان و تیمچه صادقیه از جمله معروف‌ترین تیمچه‌های این بازار هستند.

کاروانسراها: در قدیم کاروان‌های تجاری کالاها و اسباب خود را در محوطه کاروانسراهای بازار خالی می‌کردند و در اتاق‌ها و حجره‌های اطراف کاروانسرا به داد و ستد مشغول می‌شدند.

حیاط کاروانسراها نیز محلی بود برای ورود هوای تازه به بازار. در بازار بزرگ و تاریخی تبریز کاروانسراهای متعددی وجود دارد که از معروف‌ترین آنها می‌شود به کاروانسرای بزرگ امیر، کاروانسرای حاج سید حسین کهنه، کاروانسرای حاج ابوالحسن، کاروانسرای کشمش‌چی‌لر و کاروانسرای حاج میرزا محمد اشاره کرد.

سراها: در گذشته در محوطه سراهای بازار کالاها تخلیه می‌شدند.

معروف‌ترین سراهای بازار تبریز عبارتند از سرای گرجی‌لر، سرای میرزا مهدی، سرای خان، سرای حاج محمدقلی، سرای امیر، سرای امید و سرای کچه‌چی‌لر که هر کدام حیاط روباز داشته و شامل واحدهای کوچکتر می‌شوند.

دالان‌ها: دالان‌ها، تیمچه‌ها، کاروانسراها و سراهای بازار را به بازار اصلی متصل می‌کنند.

این دالان‌ها که از معروف‌ترینشان می‌توان به دالان خونی (قانلی دالان)، دالان حاج رحیم، دالان میرزا محمد، دالان دو دری، دالان میرزا مهدی و دالان شعربافان شعر کرد، اغلب نامشان را از سراها و تیمچه‌هایی که به آنها راه دارند، گرفته‌اند.

بازار تبریز چند کیلومتر است

بازار تبریز هم اکنون به مساحت ۷ کیلومتر مربع و طول یک کیلومتر بزرگترین مجموعه به هم پیوسته و مسقف دنیا است و در سال ۱۳۵۴ در فهرست آثار ملی ثبت شده ‌است.

طاق‌ها و گنبدهای مقرنس بلند آن، سازه‌های آجری به هم پیوسته، آرایش مغازه ‌ها، کثرت تیمچه‌ها، وجود انواع مشاغل و تعداد زیادی مدرسه و مسجد که در کنار سراهای بازرگانی قرار گرفته ‌اند، این بازار را نمونه‌ای عالی از محیط تجارت و زندگی اسلامی و شرقی ساخته است.

سبک معماری، کثرت سراها و تیمچه‌ها و وجود تعدادی مدرسه و مسجد نیز به این مجموعه اهمیت و امتیازی خاص داده‌اند.

از تاریخ بنای اولیه مجموعه بازار تبریز اطلاعی در دست نیست لیکن اکثر مورخان و جغرافی‌نویسان و جهانگردان اسلامی و خارجی که از قرن چهارم هجری تا عهد قاجار از تبریز دیدن کرده‌اند، اسناد مهم و مدارک ارزنده‌ای را درباره بازار و وضع بازرگانی تبریز ارائه داده‌اند.

بازار تبریز در مرکز شهر قرار گرفته است و از طرفی ورودی‌های متفاوتی دارد و همین امر باعث شده راه‌های متفاوتی برای بازدید از بازار وجود داشته باشد.

خیابان‌های راسته کوچه، دارایی و جمهوری در دسترس‌ترین ورودی‌های بازار هستند.

خوشبختانه در تمامی ساعت وسایل حمل و نقل عمومی از جمله اتوبوس و تاکسی در این مسیرها در رفت و آمد هستند.

بازار تبریز از غرب به مسجد جامع مشرف است و از شرق به عالی قاپو و از شمال به بخش‌هایی از رودخانه میدان چایی منتهی می‌شود.

بخش زیادی از مساحت بازار در جنوب میدان چایی و در فاصله بین خیابان‌های شهدا، دارایی، چای‌کنار، فردوسی، شهید مطهری و جمهوری اسلامی قرار دارد.

• آدرس بازار تبریز: استان آذربایجان شرقی، تبریز، بازار بزرگ تبریز

حجره‌های بازار تبریز اغلب از ساعت ۱۰ صبح تا ۱۷ فعالیت می‌کنند؛ هرچند در روزهای تعطیل، تیمچه‌ها و سراها تعطیل هستند و فقط جداره‌های بیرونی باز است.