سلام نو _ سرویس گردشگری: گمان می‌رود آتشکده ری، عبادتگاه مشهور «بهرام گور» باشد؛ همان پادشاه قدرتمند ایران که به پاسداشت آیین‌های زرتشتی و برگزاری جشن‌های متعدد مشهور بود.
بنای آتشکده ری، در دوازده کیلومتری سمت جنوب‌شرقی شهرری فعلی واقع است؛ در جاده‌ی شهرری به ورامین. محوطه‌ی این آتشکده مجموعاً ۷۲۰ هزار متر مربع، یا ۷۲ هکتار مساحت دارد.
آتشکده ری بر تپه‌ای پهناور و بلند واقع است و به‌خاطر شباهت آن به «میل»، به «تپه‌میل» نیز شهرت یافته است. در اوایل قرن اخیر، باستانشناسان غربی، بنای این آتشکده‌ی باشکوه را تا حدی مرمت کردند و مرمت آن هم‌اینک نیز ادامه دارد.
بنای اصلیِ آتشکده ری در واقع بنایی ستون‌دار بوده که متشکل از دو ردیف ستون چهارگوشه بوده و در هر ردیف سه ستون وجود داشته است.
قدمت یا دیرینگیِ این بنا به عصر ساسانیان بازمی‌گردد؛ یعنی حدود ۱۸۰۰ سال پیش. این بنا در طول تاریخ، مورد آسیب قرار گرفته و تخریب شده است اما زمان تخریب آن به طور دقیق و مستند، مشخص نیست.
در رابطه با تخریب آتشکده ری سه نظریه مطرح است: اگر قدمت اولیه تپه میل به قبل از ساسانیان برسد، می‌شود این احتمال را داد که در زمان حمله اسکندر تخریب شده است.
آشنایی با آتشکده بهرام ری
یکی از آتشکده‌های معروف در ایران که امروزه بازمانده‌هایی از معماری آن دیده می‌شود، تپه میل یا آتشکده بهرام در شهرری است. سابقه این بنا را به عهد ساسانیان نسبت داده‌اند و آن را آتشکده بهرام گور دانسته‌اند.
آتشکده را از این جهت تپه میل نامیده‌اند که دو پایه بزرگ بنا که برجای مانده‌اند، از دور شباهت زیادی به میل دارند.
تپه میل یا آتشکده بهرام در سال ۱۳۳۴ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. تپه میل در حدود ۱۲ کیلومتر از سمت جنوب شرق با حرم شاه عبدالعظیم فاصله دارد و بر فراز تپه‌ای بلند قرار گرفته است.
این تپه در استان تهران و نزدیک پایتخت‌نشینان قرار گرفته است. از این‌رو علاقه‌مندان به تاریخ و معماری باستانی ایران می‌توانند در گذر از تهران از این بنای زیبا و فاخر دیدن کنند.
بنای اصلی شامل چهار طاق بوده که فعلا دو طاق آن باقی مانده است، در زیر طاق کوچک آتش مقدس قرار می گرفت و مردم در مقابل آن به نیایش می پرداختند.
ساختمان آتشکده در راستای شرقی - غربی ساخته شده تا به طور کامل از نور خورشید برای روشن نمودن ساختمان بنا استفاده شود، بنایی که به گفته باستان شناسان در چهار طبقه احداث شده بود.
در بخش زیرین مجموعه سه راهروی کم پهنا وجود دارد که سراسر طول بنا را طی می کند، دالان وسط که مخصوص عبور بالاترین مقام مذهبی آتشکده یعنی موبد موبدان بود امروزه قابل عبور همگان است.
در بالای هر کدام از این دالانها تصویر یک ماهی کنده کاری شده که یکی از ماهی ها در موزه ایران باستان، دیگری در محل سایت و سومی بر دیوار محل اقامت کارکنان میراث جا گرفته است.
تپه میل با سنگ، ساروج، خشت و گل ساخته شده است. نیزارهای اطراف تپه از وجود دریاچه ای حکایت دارد که در گذشته در این محل وجود داشت، ولی خشک شده است.
آتشکده بهرام در سال ۱۳۳۴ توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره ۴۰۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و امروزه از مکانهای دیدنی استان تهران محسوب می شود.
از شهر ری حدود ۱۲ کیلومتر به سمت ورامین رانندگی کنید، سپس در محلی به اسم روستای قلعه نو تابلوی بزرگ آتشکده ری شما را به سمت این محل باستانی هدایت می کند.
آتشکده ری به نام های آتشکده بهرام، تپه میل، نیز شناخته می شود.
سیر تاریخی آتشکده تپه میل
آتشکده نیایشگاه زرتشتیان است که در آن، آتش در جایگاه ویژه خود قرار گرفته است و مهم‌ترین نیایش‌ها و مراسم دینی در آن انجام می‌شود. از جمله نیایش‌هایی که در این آتشکده‌ها خوانده می‌شود، نیایش‌های موجود در یسنا و گات‌های اوستا است.
این آتشکده‌ها که در سراسر ایران می‌توان بازمانده‌های آن‌ها را دید، در عهد رسمیت دین زرتشت در ایران پا گرفته‌اند و سابقه اکثر آن‌ها به دوره ساسانیان می‌رسد. بعد از ورود اسلام به ایران، این آتشکده‌ها کارکرد خود را از دست داده یا خاموش شدند و برخی نیز جای خود را به مساجد دوره اسلامی دادند.
برخی بر این نظر هستند که آتشکده بهرام گور به دست اسکندر ویران شده است. اگر ساخت آتشکده به دوره ساسانیان بازگردد، اسکندر پیش از ساسانیان به ایران حمله کرده است و نمی‌تواند آن را خراب کرده باشد. با این نظریه می‌توان گفت شاید تپه میل در زمان حمله اعراب به ایران خراب شده باشد.
اما اگر قدمت این آتشکده به پیش از دوره ساسانی، یعنی زمان هخامنشیان برسد، می‌توان نظریه حمله اسکندر را پذیرفت. در این مورد اگر به منابع تاریخی رجوع کنیم، در تاریخ طبری آمده که پیش از این آتشکده، آتشکده دیگری در ایران وجود نداشته است.
به این مفهوم که تپه میل کهن‌ترین آتشکده در ایران است. وی در کتاب خود آورده است که یزدگرد پس از شکست در جلولا به ری آمد و آتش مقدس را از این آتشکده به مرو برد. از طرف دیگر مسعودی نیز در مروج‌الذهب، ساخت آتشکده ری را به فریدون نسبت می‌دهد و قدمت آن را به پیش از زرتشت می‌رساند.
مسعودی در کتاب خود آورده است که اعراب با صلح وارد ری شدند و هیچ آسیبی به آتشکده وارد نکردند. اگر سخن مسعودی را بپذیریم، آتشکده بعد از حمله اعراب به ایران نیز سالم بوده است.
بنابراین صحبت در مورد زمان دقیق ساخت آتشکده و خرابی آن و ارائه یک نظر قطعی در این مورد کار آسانی نیست و تا به دست آمدن یک سند قطعی در این مورد از طریق باستان‌شناسی، نمی‌توان هیچ‌یک از این نظرات را به‌طور کامل رد یا تایید کرد.
نظر شما